آبیاری گلخانه و باغ و زراعی، تجهیزات و روش‌هابه‌طور کامل

آبیاری گلخانه چیست؟گلخانه آبیاری حصیری

آبیاری گلخانه برخلاف تصور عمومی که فکر می‌کنند سیستم آبیاری در گلخانه‌ها بسیار ساده و عادی است، آبیاری باید براساس منطق و با توجه به اصول انجام شود تا بتوانیم میزان محصول را به حداکثر برسانیم و از ضررهای احتمالی جلوگیری کنیم.

از نکته‌های مهم برای آبیاری استفاده از خاک مناسب و دارای زه‌کشی، آبیاری به موقع وانجام عملیات آبیاری به‌صورت کامل در هر مرحله است.

برای اینکه بتوانیم زمان مناسب برای آبیاری را تشخیص دهیم باید با برخی ویژگی‌های گیاه آشنا باشیم، به طور مثال با عکس‌العمل‌هایی که هرگیاه قبل از ورود به مرحلۀ تنش خشکی از خود نشان می‌دهد.

به عنوان مثال مومی شدن سطح برگ، کاهش اندازۀ سطح برگ نسبت به میزان عادی و ریزش برگ ها از بعضی علائم ورود گیاه به تنش خشکی است، به محض مشاهدۀ این حالت‌ها باید آبیاری به طور کامل یعنی (۱۰-۱۵٪) بیشتر از نیاز گیاه انجام شود.

البته توجه کنید که گیاهان را غرق‌آب نکنید، زیرا باعث کم شدن هوای ریشه و ایجاد مشکلاتی در رشد ریشه می‌شود.

درحقیقت سیستم آبیاری در گلخانه‌ها نوعی میکروسیستم است که آب را به صورت‌های مختلف به ریشۀ گیاه می‌رساند و از هدرروی آب از طریق شبکۀ لوله‌ها جلوگیری می‌کند.

در مقایسۀ انواع روش‌های آبیاری، روش موضعی از روش سطحی و بارانی کارآمدتر است. بهتراست برای برخی از روش‌های کشت بستر کشت را جاذب مناسب رطوبت مانند کوکوپیت انتخاب کنید تا بهترین بازده را از آبیاری داشته‌باشیم.

امروزه روش‌های نوین در آبیاری صورت گرفته که حتی شوری خاک نیز توسط آبیاری صحیح و اصولی اصلاح می‌شود. برای نمونه آبیاری قطره‌ای و بارانی تأثیرات بسزایی در اصلاح شوری خاک‌ها دارند.

روش‌های مختلف آبیاری گلخانه‌ ای

۱- به صورت دستی و سنتی 

این روش که به آن آبیاری سطحی نیز می‌گویند، امروزه رایج نیست واز نظر اقتصادی مناسب نیست. و این روش معمولا توصیه نمی‌شود.

۲- آبیاری گلخانه تحت فشار

خود این‌نوع شامل دو روش آبیاری بارانی و موضعی است.
– روش آبیاری سقفی یا بارانی است که به افزایش درصد رطوبت گلخانه و کاهش تبخیر و تعرق از سطح گیاه و کاهش دمای گلخانه کمک می‌کند. این روش بیشتر برای گل‌ها و گیاهان زینتی که حساسیت کمتری به آفات دارند، استفاده می‌شود.
-آبیاری موضعی که شامل قطره‌ای، بابلر، زیرسطحی، تراوا، سفالی، مه‌پاش، میکروجت یا اسپری، ثقلی کم‌فشار هستند.

Drip irrigation، گلخانه

۳- آبیاری حصیری

دراین آبیاری گلدان‌ها را روی یک حصیر مخصوص آبیاری قرار می‌دهند و رطوبت از طریق حصیرجذب گلدان‌ها می‌شود. دراین روش دیگرنگرانی برای جذب آب و‌کمبود آن وجود ندارد.

۴-آبیاری و روش کشت گرواسیس

عوامل موثر بر نوع آبیاری

– نوع سازه گلخانه

نیاز آبیاری با توجه به مساحت و ارتفاع گلخانه متفاوت است.

– نوع بافت خاک

احداث حوضچه یا جویچه آبیاری در خاک شنی نسبت به خاک رسی مشکل‌تر است

– خاک‌ورزی

با آماده‌سازی خاک می‌توان ساختار و ظرفیت نگهداری آب در خاک را بهبود بخشید.

– آب و هوا نوع محصول و وضعیت توسعه محصول در گلخانه

– رفتار و حرکت آب در خاک

– نوع سیستم مورد استفاده در آبیاری گلخانه و باغ 

در آبیاری بارانی توسط آبپاش‌ها حرکت آب متمایل به پائین است در حالی‌که در سیستم آبیاری قطره‌ای حرکت آب بیشتر متمایل به حرکت افقی می‌باشد در انتخاب نوع آبیاری موثر هستند.

نکته: درحال حاضر رایج‌ترین نوع آبیاری درگلخانه‌ها به صورت قطره چکان، لوله‌های زیرزمینی، هیدروپونیک و میکروآب‌پاش‌ها هستند.

تعریف انواع روش‌های آبیاری گلخانه و زمین که در بالا نام بردیم

۱- آبیاری سنتی
دراین روش آبیاری به‌صورت دستی یا سطحی انجام می‌شود.
انواع روش‌های آبیاری سنتی شامل آبیاری کرتی یا غرقابی، آبیاری نواری و آبیاری پشته‌ای هستند.

۲- آبیاری کرتی یا غرقابی

آبیاری سنتی که به‌صورت کرتی یا غرقابی انجام می‌شود. کرت‌ها به‌طور معمول به شکل مربع یا مستطیل درست می‌شوند و هنگامی‌که کرت‌ها را از آب پرکردند و به عبارتی غرقاب کردند، جریان آب آبیاری را قطع می‌کنند.

در این نوع آبیاری کرت‌ها با عرض کمتری ساخته می‌شوند و پس از غرقاب شدن آب به کرت‌های پایین‌تر وارد می‌شود. در آبیاری غرقابی بذرها و مواد غذایی کودها شسته می‌شوند و این نوع آبیاری باعث سله بستن خاک می‌شود.

۳- آبیاری گلخانه به‌روش نواری

در این روش آبیاری زمین زراعی به‌شکل‌های مستطیلی ترازو شیب‌بندی می‌شوند. تفاوتی که بین آبیاری کرتی و نواری وجود دارد در شیب آنهاست. در آبیاری نواری زمین شیب‌دار و با شیب کمتراز ۰.۵ درصد است.

دراین نوع آبیاری برعکس آبیاری کرتی می‌توانیم از تجهیزات مکانیزه استفاده کنیم و امکان عبور ماشین‌آلات وجود دارد. گیاه‌های علوفه‌ای، غلات، باغ‌های میوه در زمین‌های باشیب کم به‌طورمعمول با این روش آبیاری می‌شوند.

افزایش کارایی و بازده مصرف آب دراین روش آبیاری گلخانه هابه موارد زیر بستگی دارد:

طول نوار
طول نوار در خاک‌های سنگین مثل خاک رسی بیشتر و در خاک‌های سبک مثل خاک شنی یا ماسه‌ای کمتر می‌باشد. درخا‌ک‌های شنی ۱٠٠-۱۸٠ مترو در خاک‌های شنی-رسی یا رسی-سیلتی ۱۵٠-۳٠٠ متر و در خاک‌های رسی بالاتراز ۴٠٠ متر در نظر می‌گیرند.

طول نوار برای خاک‌های ماسه‌ای یا ماسه‌ای لومی(ماسه‌ای شنی) ۶٠-۱۲٠ متر است.

شیب نوار
لازم است شیب نوارها یکنواخت باشد تا آب به‌تدریج حرکت کند. شیب زیاد باعث حرکت سریع آب می‌شود و موجبمی‌شود آب غیریکنواخت پخش شود.
عرض نوارها
عرض نوارها با توجه به عرض ادوات و ماشین‌های کشاورزی تغییر می‌کند. این مقدار از ۳تا۱۵ متر و حداکثر تا ۳٠ متراست. جریان ورد آب و عمق آبیاری نیز براین میزان اثر دارد.
جریان ورود آب به زمین
خاک‌هایی با بافت سبک‌تر مثل خاک‌های شنی به آب ورودی بیشتری نیاز دارند. جریان آب ورودی بیش از حد تنها باعث ایجاد روان‌آب و افزایش فرسایش خاک می‌شود.

۴- آبیاری پشته‌ای

دراین روش که بهترین روش آبیاری سنتی است، آب فقط در فاروها جریان دارد. عمق و عرض فارو‌ها ۲٠سانتی‌متراست. طول فاروها همان‌طور که در آبیاری نواری نیز گفته شد به بافت خاک، شیب زمین و شکل مزرعه بستگی دارد.

عرض پشته‌ها را در زمین‌های سبک مانند شنی و ماسه‌ای کمتر و در زمین‌های با بافت سنگین‌تر مث رسی یا سیلتی بیشتر در نظر می‌گیرند.

آبیاری سنتی در گلخانه

معایب آبیاری گلخانه به روش سنتی

۱- این نوع آبیاری گلخانه توجیه اقتصادی ندارد و زمان زیادی لازم دارد و حتی درمساحت‌های بالا عملا غیرممکن است.
۲- هدر روی آب بالاست بازده تولید پایین است.
۳- مواد غذایی مفید از خاک خارج می‌شوند.
۴- به‌دلیل اینکه آبیاری اصولی نیست اگر بیشتراز نیاز گیاه آب داده شود حالت غرقابی به‌وجود می‌آید و همین باعث می‌شودکه عوامل بیماری‌زا مانند قارچ‌هاوآفت‌هاو انگل‌ها زیاد شوند.
۵- چون آبیاری فقط در محیط ریشه انجام نمی‌شود رشد علف‌های هرز هم زیاد می‌شود.

۶- این روش آبیاری باعث فرسایش خاک نیزمی‌شود. به‌ویژه در مناطق با شیب زیاد فرسایش‌های شدیدتری ایجاد می‌شود.

۷-خود تسطیح کردن زمین هزینه‌هایی را برای کشاورزان به همراه دارد.
۸- قسمت ابتدایی زمین زراعی مقدار بیشتری آب از قسمت انتهایی زمین دردسترس دارد وباعث بی‌نظمی در رشد گیاه می‌شود.
۹- تبخیر از سطح توسط تابش نور خورشیدو اتلاف آب زیاد است.

یک مزیت این آبیاری غرقابی کردن کرت‌ها در خاک‌های شور است که به میزان قابل توجهی شوری خاک را کاهش می‌دهد.

البته امروز روش‌های علمی‌تر و نوین‌تری برای ازبین بردن شوری خاک پیشنهاد می‌شود که برای اطلاع ازاین روش‌ها با ما در تماس باشید مشاوران ما شمارا راهنمایی می‌کنند.

در کل توضیحات ما برای آشنایی و مقایسه آبیاری گلخانه سنتی و شیوه‌های مدرن و کم‌هزینه‌تر و در عین حال با بازده بالاتر و توجیه اقتصادی مناسب است.

امروزه این نوع آبیاری جایگاهی ندارد و پیشنهاد نمی‌شود. و درحقیقت اتلاف هزینه دارد به‌ویژه بامشکلات کمبود آب و بازار رقابتی باید از روش‌های مدرن استفاده شود.

سیستم‌های آبیاری تحت فشاری (pressurized irrigation systems)

شامل موارد زیر است:

سیستم‌های آبیاری بارانی (Sprinkler irrigation)

انواع سیستم آبیاری بارانی
انواع سیستم آبیاری بارانی شامل آبیاری بارانی ثابت، نیمه‌ثابت، تفنگی یا گان، رول‌لاین، سیستم بارانی کلاسیک و سیستم سنترپیوت یا عقربه‌ای تقسیم می‌شوند. سیستم‌های بارانی را می‌توان روی زمین نیز نصب کرد ولی به‌طور معمول در گلخانه‌ها آنها را روی سقف نصب می‌کنند.
کاربرد این سیستم درگلخانه‌ها با توجه به نوع محصول است و بیشتر سیستم آبیاری تحت فشار موضعی درگلخانه‌ها کاربرد دارد. این نوع آبیاری برای گیاهانی است که تحمل رطوبت بالا روی شاخ و برگ گیاهان را دارند.

این سیستم باعث صرفه‌جویی در زمان می‌شود و برای گیاهان پیوندی که تازه قلمه زده شده‌اند مناسب است.
بخش‌های یک سیستم تحت فشار بارانی شامل پمپ‌ها، لوله‌های فرعی و اصلی و بالهٔ آبیاری هستند.

مزایا و معایب سیستم آبیاری گلخانه به روش بارانی

مزیت‌ها
نصب و راه‌انداز ی ارزان و بسیار ساده است.
آبیاری را می‌توان به صورت منظم و یکنواخت انجام داد.
کنترل خودکار یا دستی آن ساده است.
در خاک‌های با بافت درشت و متوسط مناسب‌تر است.

برای اجرای سیستم آبیاری با مدرن‌فارم در تماس باشید.

معایب آبیاری گلخانه با روش بارانی

۱- به علت مرطوب شدن و خیس شدن کل گلخانه، محیط را برای رشد باکتری‌ها و آفت‌ها فراهم می‌کند.
۲- اگر کیفیت آب پایین باشد، نازل ها مسدود می‌شوند.
۳- برای شارژ مجدد به برنامه‌ریزی ها پی در پی نیاز است.
۴- هزینه‌های نگهداری ممکن است بالا باشد.
۵- به علت اینکه مقداری از آب توسط نور خورشید تبخیر می‌شود آب بیشتری مصرف می‌کند.
۶- توزیع یکنواخت آب باعث می‌شود تمام گلخانه حتی تجهیزات نیز مرطوب شوند.

آبیاری موضعی (Trickle irrigation – Micro irrigation) 

 آبیاری تحت فشار یک پیشرفت در زمینه آبیاری در سال‌های اخیراست که با افزایش جمعیت و کاهش منابع آب آبیاری به‌وجودآمده‌است.

در این سیستم آبیاری آب درعوض اینکه در کانال جریان یابد توسط لوله‌هایی به گیاه منتقل می‌شود و به‌علت اینکه ورود آب در ابتدای سیستم آبیاری توسط فشار آب انجام می‌شود به آن آبیاری تحت فشارمی‌گوییم.

اجرای سیستم آبیاری بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون است واین مقدار با توجه به شرایط بازار و متریال مورد استفاده قابل تغییر است.

اجزای سیستم تحت فشار

بخش‌های مختلف یک سیستم تحت فشارموضعی شامل پمپ، فیلترها، شبکهٔ لوله‌گذاری اصلی و فرعی، لترال‌ها و قطره‌چکان‌ها هستند.

کارایی مصرف آب در این روش از ۷٠تا۸٠ درصد افزایش می‌یابد. فرسایش و روان‌آب در این نوع آبیاری به حداقل می‌رسد. باید توجه کنیم در این نوع آبیاری کیفیت آب را باید در نظر بگیریم. آبیاری تحت فشار برای آب‌های شور مناسب نیست.

Greenhouse
فشاری که برای این نوع آبیاری درنظر گرفته می‌شود حداقل ۲.۵ اتمسفر برای آبیاری موضعی و ۳.۵ اتمسفر برای آبیاری بارانی است.

جنس لوله‌ها به‌طور معمول پلی‌اتیلن درنظر گرفته می‌شود.

در آبیاری تحت فشار آب توسط یک پمپ از یک منبع به درون سیستم لوله‌ها پمپ می‌شود و در آغاز از فیلترها رد می‌شود و شن وذره‌های معلق آن فیلتر می‌شود.

سپس آب از سیستم اصلی و نیمه اصلی عبور می‌کند وبه لترال‌ها یا همان لوله‌های پلی اتیلنی در سایزهای ۱۶ و ۲٠ میلی متر وارد می‌شوند.

بعد از آن به شکل قطره‌هایی جدا یا پیوسته یا افشانه‌های ریز با فشار کم و دبی مشخص با قطره‌چکان در اطراف محیط ریشه‌های گیاه ریخته می‌شود.
دراین روش به مقدار قابل توجهی در مصرف آب صرفه‌جویی می‌شود. بر خلاف آبیاری سنتی از غرقاب شدن و تجمع آب جلوگیری می‌شودو آب به میزان لازم و در محوطهٔ ریشه در اختیار گیاه قرار می‌گیرد.

آبیاری موضعی (Localized Irrigation)

سیستم آبیاری موضعی یک سیستم آبیاری است که تنها یک قسمت کوچک از سطح خاک را خیس می‌کند و آب در نزدیک پایهٔ گیاه قرارمی‌گیرد. دراین روش آب با سرعت و جریان کم و با مقدار کم ومکررانجام می‌شود.
مزیتی که باعث شده آبیاری‌های موضعی بسیارموردتوجه باشند افزایش راندمان مصرف آب تا ۹۰ درصد است.

آبیاری‌های موضعی باعث می‌شوند با همان مقدار آب دوبرابرمساحت زمین را آبیاری کنیم.

همانطور که اشاره کردیم از معایب عمدهٔ آبیاری‌های موضعی هزینه‌های اولیهٔ بالا، تجمع شوری، گستردگی کمتر ریشه‌هاو نیاز به فن‌آوری هستند که البته هزینه‌های اولیه در طول زمان با توجه به کاهش سایر هزینه‌هاجبران می‌شوند.

فشارمناسب برای آبیاری گلخانه به روش موضعی ۰.۷ تا ۱.۴ کیلوگرم برسانتی‌مترمربع است.

این نوع آبیاری برای اکثرتوپوگرافی‌ها مناسب است. هزینهٔ این آبیاری ۵٠ میلیون تا ۷٠ میلیون تومان در هکتاراست که باتوجه به کارایی تولید محصول بالاتر توجیه اقتصادی دارد.

روشی از آبیاری است که آب به‌وسیلهٔ لوله‌ها در سطح گلخانه پخش می‌شود و سپس توسط وسیله‌های خروجی مانند قطره‌چکان‌ها، بابلر، اسپری‌ها در اختیار گیاه قرارداده می‌شود. به‌دلیل اینکه دراین روش سطحی از زمین خیس و مرطوب می‌شود به آبیاری موضعی مرسوم شده‌است.

انواع سیستم‌های آبیاری گلخانه به شکل موضعی شامل:

۱- آبیاری قطره‌ای برای باغ و درختان
۲- آبیاری با لوله‌های تراوا
۳- آبیاری بابلر یا حبابی
۴- آبیاری نواری یا تیپ
۵- آبیاری میکروجت یا ریز پاش
۶- مه‌پاش
۷- زیرسطحی
۸- ثقلی کم‌فشار
۹- سفالی

آبیاری گلخانه به‌صورت قطره‌ای

آبیاری قطره‌ای یکی از روش‌های آبیاری موضعی است که با توجه به رسد محصول، فقط قسمتی از خاک را مرطوب می‌کند.

با نگاهی اولیه به آبیاری قطره‌ای متوجه خواهید شد که لوله‌هایی که قطره‌چکان‌هایی در آنها قرار دارند، به موازات هم قرار گرفته‌اند. آب از طریق همین قطره‌چکان‌ها به گیاه و‌ریشۀ آن می‌رسد.

آبیاری گلخانه

قطره‌چکان‌ها فشار آب را کم می‌کنند و به میزان ۲۰تا ۲۰۰ کیلو‌پاسکال می‌رسانند و آب را به صورت حباب یا یک جریان کم پیوسته در اختیار گیاه قرار می‌دهند. این قطره‌چکان‌ها به سه صورت آب‌پاش در بالای گیاه، در سطح خاک یا در زیر سطح خاک قرارمی‌گیرند.

به مرور زمان مواردی مانند کم‌شدن منابع آبی، آب و هوای نامناسب و تغییراقلیم، کیفیت نامناسب آب، کمبودنیروی کارگر از جمله موردهایی هستند که روش‌های جدید آبیاری که منجر به بهینه‌شدن مصرف آب می‌شوند را به مرور به وجود آورد.

آبیاری قطره‌ای که یک روش بسیار مناسب و با کارایی بالای ۹۰٪ است‌. ازطریق این نوع سیستم آبیاری می‌توان کوددهی به گیاه را نیز انجام داد.

انواع مختلف آبیاری گلخانه به صورت قطره‌ای شامل موارد زیر هستند:

آبیاری قطره‌ای یک‌ردیفه، دوردیفه، با آرایش حلقه‌ای، نوارتیپ، بالبر، زیرسطحی، تراوا، سفالی, مه‌پاش، میکروجت و ثقلی هستند. هرکدام ازانواع این روش‌ها رابا توجه به آزمایش آب و خاک، روش کشت، نوع محصول، کیفیت آب و اقلیم منطقه انتخاب می‌کنیم.

در کشورما با توجه به شرایط آب و هوا و خاک پنج مورد اول کاربرد بیشتری دارند.

نکته: به‌صرفه‌ترین و کم‌هزینه‌ترین روش آبیاری قطره‌ای که تجهیزات کمتری نیز نیاز دارد و در آن از پمپ و مخزن استفاده نمی‌شود سرمایۀ کمتری لازم دارد و گرفتگی قطره‌چکان‌ها نیزدر آن کمتر است، آبیاری ثقلی است.

قسمت‌های مختلف آبیاری قطره‌ای شامل موارد زیر هستند:

لوله‌های پلی اتیلنی اصلی (H.D)، لوله‌های پلی اتیلن (L.D)، فیلتراسیون و ایستگاه پمپاژهستند.

انواع تجهیزاتی که برای این قسمت‌ها و آبیاری قطره‌ای در گلخانه‌ها ضروری است شامل مواردزیر هستند:

۱- لوله‌های اصلی و فرعی آبیاری با قطره‌چکان خطی

۲- نوارتیپ دارای قطره‌چکان

۳- انواع اتصالات (سه‌راه، کمربندی و غیره)

۴- فیلترهای تسویه

۵- قطره‌چکان

۶- تنظیم‌کنندۀ فشار

۷- شلنگ‌های مخصوص

۸- رایزرها

۹- تفلون

۱۰- تانک کودها

۱۱- مخزن‌های پلی‌اتیلنی برای ذخیرۀ کود و آب

۱۲- دستگاه تزریق

کدام یک از تجهیزات آبیاری اهمیت بیشتری برخورداراست؟

بین تجهیزات بالا که برای گلخانه‌ها نام بردیم، انتخاب قطره‌چکان‌ها بیشترین اهمیت را دارد. زیرا یکی از مشکلات اساسی آبیاری قطره‌‌ای گرفتگی قطره‌چکان‌ها است.

انواع قطره‌چکان‌هایی که در بازار وجود دارند قطره‌چکان دکمه‌ای، قطره‌چکان با مجرای طولانی، قطره‌چکان صفحه‌ای و قطره‌چکان‌های چند دهانه‌ای هستند.

از علت‌های گرفتگی قطره‌چکان‌ها وجود ناخالصی مثل ماسه در آب و بی‌کیفیت بودن آب، رشدقارچ‌ها و جلبک‌ها و باکتری‌ها هستند.

آبیاری گلخانه

اگرآب خارج شده از لوله‌ها رنگ زرد یا قرمز داشت نشانۀ گرفتگی قطره‌چکان‌ها باعوامل زیستی یا بیولوژیکی مثل رشد قارچ، باکتری یا جلبک است که با مواد ضدعفونی این مشکل حل می‌شود.

(البته معمولا شرکت‌ها یا مؤسسات مربوط به نصب سیستم آبیاری، تجهیزات آبیاری قطره‌ای را ارائه می‌دهندکه ما در زیر به آنها اشاره می‌کنیم)

تجهیزات آبیاری قطره‌ای گلخانه شامل:

منبع آب، لوله‌کشی آب، نازل، پایۀ نازل، لولۀ آبیاری، نوار آبیاری و مه پاش است. برای آبیاری قطره‌ای پمپ، لولۀ اصلی، لولۀ فرعی و قطره‌چکان نیز لازم است.

وسایل جانبی سیستم آبیاری گلخانه (قطره ای):

۱- شیر یكطرفه كه بلافاصله پس از پمپ نصب می شود تا در صورت خاموش شدن موتور از برگشت مجدد آب به داخل پمپ جلوگیری نماید.

۲- دستگاه های تزریق كود و سم كه با روش های مختلف، كود محلول شده را وارد سیستم می كنند.
۳- جداكننده های شن (سیكلون) كه در اثر چرخش آب در داخل آن و نیروی گریز از مركز ذرات جامد درشت و معلق آب را از آن جدا می كند.
۴- صافی های شنی یا توری برای جدا كردن ذرات معلق ریز موجود در آب

دستگاه های كلرزنی (تزریق اسید)

۱-  وسایل اندازه گیری آب
۲- فشارسنج ها
۳- شیرهای مختلف
۴- پمپ های فشار

بیایید همراه هم یک آموزش نصب یک سیستم آبیاری در واحد کوچک (DIY) را یاد بگیریم:

زمان آن رسیده است که از آبیاری گلخانه به‌طور دستی را کنار بگذارید و سیستم قطره‌ای را برای تولید بیشتر وصرفه‌جویی در مصرف آب نصب کنید.
شما به‌راحتی و باتوجه به فروشگاه‌های معتبر که به شما معرفی می‌کنیم، می‌توانید کیت‌های آبیاری قطره‌ای را خریداری کنید.

ولی با مراحلی که در ادامه توضیح می‌دهیم، خودتان می‌توانید یک سیستم آبیاری قطره‌ای (DIY) که همان (Do It Yourself) یعنی «ساخت توسط خود شما» است را بسازید.
درآغاز به یک شلنگ آبیاری قطره‌ای نیازدارید. یک شلنگ که بتوانید روی آن سوراخ‌های ریزی ایجاد کنیدو از طریق آنها آب به تمام قسمت‌های گیاه شما برسد.

سیستم مه‌پاش، افشانه‌ای یا قطره‌ای؟

یک سیستم مه‌پاش به‌طور شگفت‌انگیزی عمل می‌کند و از طریق پاشیدن آب روی گیاه رطوبت گیاه و گلخانه را حفظ می‌کند ونیاز داریم که مسیر رطوبت را به سمت خاک نیز بکشیم که محیط خاک در اطراف ریشهٔ گیاه مرطوب باشد.

مشکل دراینجاست که ممکن است سایروسایل موجود درگلخانه نیز خیس شوند.
سیستم‌های مه‌پاش درصورتی مناسب هستند که شما نیاز داشته‌باشید فقط گیاهچه ویا بوته‌ها رامرطوب نگه دارید.
سیستم افشانه‌ای برای گلخانه‌های کوچک اتلاف آب است و در صورتی مناسب است که یک گلخانهٔ بسیار بزرگ داشته‌باشید.
بین این گزینه‌ها آبیاری قطره‌ای یک سیستم آبیاری گلخانه به‌طور ساده می‌سازد که آب را به محیط گیاه می‌رساند ومنطقهٔ ریشه را مرطوب نگه می‌دارد.

درعین حال نیاز به کارگر را به حداقل می‌رساندو نه تنها در هزینهٔ مصرف آب بلکه در هزینهٔ کارگری نیز صرفه‌جویی می‌شود.

– بعدازینکه منبع آب را متصل کردید لولۀ ۱.۲ اینچی را باز کرده و آن را به وسیله ساپورت های ۱.۲ اینچی روی زمین نگه دارید.

– برای درختان و درختچه‌های دور از دسترس، لوله توزیع ۴.۱ اینچی را به وسیله فیتینگ‌ها و اتصالات ۴.۱ اینچی به شلنگ ۱.۲ اینچی وصل کنید.
– از خط آبیاری قطره‌ای۴.۱ اینچی برای دور زدن درختان استفاده کنید.

– خط آبیاری قطره‌ای را با استفاده از اتصالات سه راهی ۴.۱ اینچی به شلنگ ۱.۲ اینچی وصل کنید.
– برای آبیاری زمین یا گل‌ها از جت اسپری یا میکرواسپرینگر روی یک پایه ۱.۲ اینچی استفاده کنید.
– از نگهدارنده لوله ۱.۲ اینچی یا نگهدارنده‌های استینس استیل برای نگهداشتن شلنگ استفاده کنید.
– از اتصالات خاردار برای اتصال لوله توزیع به گیاهان استفاده کنید.
– امی‌ترها را بین تنه درخت و لبه شاخه‌های بیرونی آن قرار دهید.
– میکرواسپرینکرها و جت اسپری‌ها روی پایه باری آبیاری زمین و گل‌ها بسیار عالی هستند.
البته نصب این سیستم‌ها درگلخانه‌ها به‌طورتخصصی‌تر انجام می‌شود که ما درپیداکردن سازه‌ها و تجهیزات مطمئن و شرکت‌های نصب تجهیزات با قیمت مناسب به شما کمک می‌کنیم.

با ما تماس بگیرید.

حاضرید باهم یک سیستم آبیاری قطره‌ای ساده دیگر را بسازیم(DIY)؟

قبل ازاینکه یک سیستم آبیاری قطره‌ای را بسازید، از اندازهٔ قطعات خریداری شده مطمئن شوید.

قطرو اندازهٔ لوله‌ها و قطره‌چکان‌ها و سایر ادوات باید باهم بخورد. اندازهٔ لوله‌ها، فاصلهٔ گیاهان ازهم و تمام اندازه‌گیری‌ها و خرید تجهیزات را باید انجام دهید.

 دراین زمینه مشاوران ما با تجربهٔ خود شما را راهنمایی می‌کنند.

لوله‌های آبیاری را به‌طور دستی در اطراف گلخانه قرار دهیدتا به‌طور مستقیم روی محل قرارگیری گیاه باشند.

ایدهٔ خوبی است که قبل از جای‌گذاری لوله‌های آب، آرایش شلف‌ها وگلدان‌های خود را در نظر بگیرید یا آنها را بچینید. آیا می‌خواهید گلدان‌ها به هم نزدیک باشند یا دورازهم؟ فاصله‌ها را تعیین کنید و لوله‌ها را براین اساس قرار دهید.

اجزا و تجهیزات موردنیازآبیاری گلخانه به روش قطره‌ای

۱- لوله‌های پلاستیکی یاپلی اتیلنی ۱-۲ سانتی‌متر
۲- آداپتور پلاستیکی که لوله‌های آب را به شیرآب وصل کنند.
۳- فیلترها برای این‌که قبل از اینکه آب وارد لوله‌ها شوند آب را فیلتر وتصفیه کنند.
۴- بست‌های کمربندی با اندازهٔ حداقل ۱۲سانتی‌متر
۵- سرپوش انتهایی لوله که از باز ماندن انتهای لوله جلوگیری می‌کند و آن را می‌بندد.
۶- یک وسیله برای برش لوله که بتوانید لوله‌ها را به اندازهٔ دلخواه خود برش دهید.
۷- پانچ برای ایجاد سوراخ در لوله‌ها

مرحلهٔ۱- منبع آب را وصل کنید.

ابتدا فیلتر خود را روی شیر آب قرار داده و سپس آداپتور لوله را روی آن نصب کنید. اکنون لوله‌های پلاستیکی یا پلی اتیلنی را روی آداپتور وصل کنید. بهتر است آداپتور خودرا به‌صورت تیغه‌دار انتخاب کنید که اتصالات آن محکم‌تر باشد.
روی آداپتور فشاروارد کنید تا کامل محکم شود و آن را به عقب و جلو حرکت دهید تا از محکم بودن اتصالات اطمینان حاصل کنید.

مرحلهٔ۲- نصب لوله‌هادر گلخانه

از قسمت شیرآب شروع کنید ولوله‌ها را از سمت شیر به طرف گیاهان حرکت دهید.
از طریق بست‌ها می‌توانید لوله‌ها در قفسه‌ها، یا هر قسمت گلخانه با محافظت بالا قراردهید. احتمالا این بخش جزء سخت‌ترین قسمت‌های نصب تجهیزات آبیاری قطره‌ای است. لوله‌ها باید انعطاف پذیر باشند.

اگر شماگلدان‌های زیادی دارید یا قفسه‌هایتان با ارتفاع است،به‌علت اینکه نصب لوله‌هامقداری چالش‌برانگیز است، باید برای نصب لوله‌ها صبور باشید. ممکن است لازم باشد به قفسه‌ها یاگلدان‌هایتان را اضافه کنیدیا اینکه گیاهان را به سمت لوله‌ها حرکت دهید.

مرحلهٔ۳- نصب سرپوش‌های انتهایی به دهانهٔ انتهایی لوله‌ها

مرحلهٔ ۴- سوراخ کردن قسمت‌هایی از لوله‌ها توسط پانج که دراطراف محیط ریشه قراردارد.

مرحلهٔ ۵- باز کردن شیر آب و جریان آب در لوله‌ها است.

فشار آب راملایم در نظر بگیرید تا از سرریز شدن آب جلوگیری کنیدو با بازو بسته کردن جریان مناسب برای آبیاری پیدا کنید.

مواردی که به‌طور اختیاری می‌توانید به سیستم خود اضافه کنید:

تایمر– میتوانید یک تامیر که قابل برنامه‌ریزی است را برای ارتقاء وبه‌روز کردن سیستم آبیاری خود، برروی شبکهٔ آبیاری نصب کنید.
انشعاب‌دهنده‌های لوله برای ایجاد انشعاب‌های بیشترهستند.

قطره‌چکان‌ها

چند لحظه صبر کنید! ما فقط سوراخ‌هایی ایجاد کردیم و اجازه دادیم آب درمحیط گیاه در اختیارریشه قرار بگیرد؟
ولی برای ارتقاء و به‌روز رساندن سیستم آبیاری وجود قطره‌چکان‌ها آبیاری مارا دقیق‌تر و قابل اندازه‌گیری می‌کند.
توضیحاتی که دادیم نصب یه سیستم آبیاری قطره‌ای به‌طور ساده است. باید به این نکته توجه کنید که برای نصب دقیق و مهندسی و استفاده از لوازم مرغوب و با کیفیت و تضمین کالاها می‌توانید باما تماس بگیرید. در تمام مراحل با شما همراه هستیم.

روش آرایش آبیاری قطره‌ای

این روش‌ها بر اساس نوع گیاه و محصول، روش کشت و شرایط آب و هوا و اقلیم شامل موارد زیر است:
۱- آرایش یک ردیفی

دراین روش لوله‌ها در یک ردیف قرار می‌گیرند. این روش برای گیاهان یکساله و درختان که در سال‌های اولیهٔ رشد هستند و گیاهانی که به آب کم نیاز دارند، مناسب است.
۲- آرایش دوردیفی

در این روش لوله‌هادر دوردیف در اطراف گیاهان قرار می‌گیرند. این روش برای درختان مسن و گیاهان با ریشه‌های گسترده‌تر وهمین‌طور برای گیاهانی که نیاز آبی بیشتری دارند، استفاده می‌شود.
۳- آرایش حلقه‌ای

که لوله‌ها به شکل حلقه در دور گیاه یا درخت قرارمی‌گیرند. این نوع آرایش برای گیاهان با نیاز آبی متوسط و بالا استفاده می‌شود.

ازویژگی‌های طراحی سیستم‌های آبیاری قطره‌ای

این ویژگی‌ها در زیر ذکر شده‌است:

۱- فاصلهٔ قطره‌چکان‌ها باید طوری باشد که حداقل ۳۳درصد کل گلخانه یامزرعه مرطوب شود.
۲- به‌طور معمول جریان ورودی به لوله‌های آبیاری ۴تا ۸لیتر در ساعت است.
۳- بسته به نوع محصول خود از روش‌های آرایشی که در قبل توضیح دادیم استفاده کنید.
۴- سعی کنید برای لترال‌ها شیب‌های کمتری ایجاد کنید تا یکنواختی آبیاری حفظ شود.
۵- انشعاب‌ها به‌طور معمول برای کاهش طول استفاده می‌شود هرچقدر توسط انشعاب‌ها طول‌های کمتری را در نظر بگیریم، هزینه‌ها کمتر و عملکرد در طولانی مدت بهترمی‌شود.

۶- لوله‌ها باید مقداری خاصیت انعطاف‌پذیری برای انقباض و انبساط را داشته باشند. حداقل میزان انعطاف‌پذیری لوله‌ها ۳ درصد است.

۷- سیستم آبیاری خود را هرچند وقت یک‌بار شستشو دهید. این باعث می‌شود مواد اضافی و رسوب‌ها خارج شودو از گرفتگی لوله‌ها جلوگیری می‌کند.
۸- حتی‌الامکان اختلاف فشار بین بیشترین و کم‌ترین فشار نباید از ۲٠-۲۵ درصد بیشتر شود.

مزایا و عیب‌های آبیاری قطره‌ای در گلخانه‌ها

از مزیت‌های آبیاری قطره‌ای می‌توان مصرف کمترآب، مقرون‌به‌صرفه بودن، استفاده از آب شور، راحت‌تر شدن عملیات کاشت، استفاده ازین سیستم در قسمت‌های شیب‌دار هستند.
از عیب‌های استفاده از آبیاری قطره‌ای در گلخانه‌ها هزینه‌های اولیۀ بالاتر، گرفتگی قطره‌چکان‌ها، عدم یکنواختی آبیاری، جمع شدن نمک و احتمال شکستگی لوله‌ها هستند.
در حالت کلی با توجه به کم‌آبی واقلیم کشورما آبیاری قطره‌ای انتخاب مناسبی است که سودآوری آن برخی مشکل‌های احتمالی را جبران می‌کند.

همۀ این مشکل‌هایی که به آنها اشاره کردیم، با انتخاب محصول‌های باکیفیت و مشاوره با متخصص‌ها به‌طور تقریبی قابل حل می‌باشند. با مشاوران ما تماس بگیرید.

درصورتی‌که در گلخانۀ خود محصول‌های گران‌قیمت مانند زعفران و گل‌های زینتی و غیره می‌توانیم برای آبیاری سنسورهای هوشمند را نصب کنیم و مدیریت و کنترل گلخانه را به‌صورت هوشمند و اتوماتیک انجام دهیم.

دراین‌صورت با کمترشدن رفت‌ وآمد به داخل گلخانه احتمال انتقال بیماری‌ها و قارچ‌ها و آسیب دیدن محصول‌های گلخانه کمتر می‌شود.

بررسی برخی هزینه‌های آبیاری قطره‌ای

«هزینه‌ها مربوط به سال ۹۸ است و با توجه به نوسان قیمت‌ها با ما تماس بگیرید»

بخش هزینه‌های ۱

در زیر برخی هزینه‌های نصب سیستم آبیاری گلخانه به‌صورت قطره‌ای آورده شده‌است.

هزینۀ کلی اجرا به تومان هزینۀ نصب ایستگاه پمپاژو فیلتراسیون
-در مقیاس کوچک کمتراز یک هکتار هر هکتار۵،۵۰۰،۰۰۰ ۹،۵۰۰،۰۰۰
-بین یک تا پنج هکتار هرهکتارکمتراز ۵،۵۰۰،۰۰۰
-در مقیاس بزرگ بین ۵ تا ده هکتار هر هکتار ۴،۷۰۰،۰۰ ۱۱،۵۰۰،۰۰۰
بالای ده هکتار هرهکتار ۴،۵۰۰،۰۰۰

بسته به متراژ هزینۀ لوله‌کشی برای آبیاری قطره‌ای فرق دارد.

برای اطلاعات بیشتر ما مجموعه مدرن‌فارم تماس بگیرید.

 ولی در کل هزینۀ هر متر مربع در حدود ۱۵ تا ۵۰ هزار تومان متغیر است. هرمیزان مساحت بیشتر باشد، به همان نسبت هزینۀ هر متر مربع کاهش می‌یابد.
به یاد داشته‌باشید که برخلاف هزینه‌های اولیۀ بالا، هدرروی آب کمتر می‌شود و صرفه‌جویی در مصرف آب و افزایش کیفیت آب مصرفی باعث بالا رفتن تولید می‌شود ومقدار سرمایۀ اولیه برای شما جبران خواهد شد.
به‌طور قطع این لوله‌کشی باید توسط افراد متخصص انجام شود. برخی موارد مانند قطرو اندازۀ لولۀ پلی‌اتیلنی، تعداد اتصالات و غیره نیاز به اندازهگیری دقیق بر حسب طول و عرض گلخانه و طول ردیف‌ها دارد.

برای مشاوره تخصصی با ما تماس بگیرید.

بخش هزینه‌های ۲

در بخش زیر بعضی از تجهیزات آبیاری قطره‌ای آورده شده‌است.

نام تجهیزات هزینه (تومان)
-شیرصلیبی ۵۰۰۰۰ تا۶۰۰۰۰
-لوازم آبیاری قطره‌ای ۱۰۰ تا ۲۰۰ عددی ۱۱۰۰۰۰تا ۳۰۰۰۰۰
-شلنگ۱۰۰ متری ۱۸۰۰۰۰
-شلنگ ۵۰۰ متری ۶۰۰۰۰۰
-۱۰ عدد شیرآبیاری ۲۰۰۰۰تا ۳۰۰۰۰
-نوار آبیاری قطره‌ای با طول ۱۰۰۰ متر ۶۰۰۰۰۰
-تایمر برای آبیاری قطره‌ای ۱۰۰۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰۰
-آبیاری قطره‌ای یک هکتار با نوار تیپ ۵۰ تا ۶۰ میلیون تومان
-ونتوری برای تزریق کود ۶۰۰۰۰۰ تا ۷۰۰۰۰۰
-هزینۀ خط تولید لولۀ آبیاری (۱۶ قطره‌ای) حدود دو میلیارد تومان
-شلنگ آبیاری ۴۰۰ متری ۶ میلیون تومان

۶- سیستم آبیاری زیرسطحی (subsurface drip irrigation)و مزیت‌ها و معایب آن

این سیستم آبیاری براساس نوارهای رطوبتی است که یک آبیاری یکنواخت و مناسب را به‌وجود می‌آورد. برطبق آزمایشات رطوبت خاک در آبیاری زیرسطحی ۳۰٪ بیشتر از آبیاری سطحی در روش قطره‌ای است.

در مقایسه آبیاری سطحی و‌نیمه‌سطحی آبیاری سطحی درصد رطوبت بیشتری ایجاد می‌کند. این نتیجه‌گیری نشان‌دهندۀ رشدبهتر و هوای بهتر در نزدیک ریشه‌ها در آبیاری زیر سطحی است.
آبیاری زیرسطحی یا نشتی که توسط لوله‌های متخلخل اسفنجی انجام می‌شود وآبیاری راحت ریشه ،جلوگیری از رشد علف های هرز وعدم نیاز به صاف کردن زمین از ویژگی‌های این آبیاری است.

نکتۀ اساسی این است که براساس عمق ریشۀ گیاه مورد نظر، باید سیستم آبیاری زیرسطحی را در نزدیک تاج ریشه که قسمت فعال ریشه است، قراردهیم.

این نوع سیستم آبیاری زیرسطحی معمولا به صورت VIP برای محصول‌های خاص به‌کاربرده می‌شود.

درزیر برخی مزیت‌های آبیاری زیرسطحی گلخانه و زمین زراعی و باغ‌ها را توضیح می‌دهیم.

۱- مصرف بهینۀ آب: چون این سیستم آبیاری در زیرزمین است، قطره‌چکان‌ها در زیر ریشه یک پیاز رطوبتی کروی به‌وجود می‌آورد و برخلاف سیستم سنتی که رطوبت نیم‌دایره‌ای ایجاد می‌کند. به‌همین دلیل روش آبیاری زیرسطحی ۳۰-۴۰٪ رطوبت بیشتری به ریشۀ گیاه می‌رساند.

۲- به دلیل اینکه در عمق قرار دارد، روان‌آب کمتری ایجاد می‌کند.

۳- توزیع آب به‌ویژه وقتی قطره‌چکان‌ها در جای مناسب خود در نزدیک ریشه قرابگیرند، بهتراست.

۴- ایجاد یکنواختی در آبیاری که باعث رشد مناسب گیاه می‌شود.

۵- یکی از مزایای این روش آبیاری استفاده از آب‌های غیرآشامیدنی است. البته برای این کار تصفیه‌کننده نصب می‌کنند.

۶- تقریبا هیچ‌گونه تبخیرآب از سطح دراین نوع آبیاری وجود ندارد.

۷- در این روش آب در دسترس گیاه و جذب آب بهتراست. این روش به‌خصوص برای گیاه‌هایی که محصول آنها به تعداد برگ یا اندازۀ برگ وابسته است،بسیار مهم و‌کاربردی است.

۸- کودهایی مانند ازت و فسفر به راحتی از طریق سیستم ریشه در گلخانه دراین روش جذب می‌شوند.

به‌دلیل اینکه خاک قابلیت انتقال زیادی ندارد، وقتی این سیستم کود را در نزدیک ریشه‌ها قرار می‌دهد مقدار جذب را بیشتر می‌کند. این ویژگی در خاک‌های سبک اهمیت ببشتری دارد.

۹- چون در این سیستم قطره‌چکان‌ها در زیر سطح خاک قراردارد، از تماس هوا با قطره‌چکان و آهکی‌شدن جلوگیری می‌شود.

۱۰- به‌دلیل اینکه آبیاری در سطح زمین انجام نمی‌شود و سطح خاک مرطوب نیست، بیماری‌های قارچی به میزان قابل توجهی کمتر می‌شوند و علف‌های هرز نیز کاهش می‌یابد.

۱۱- ازآنجا که این سیستم‌ها درعمق۳۵ سانتی‌متری زمین نصب می‌شوند، بنابراین عملیات خاک‌ورزی نیز درآن با سادگی انجام می‌شود.

۱۲- این سیستم‌ها توسط ماشین قابل نصب است و هزینۀ کارگر ندارد.

۱۴- به‌دلیل اینکه لوله‌ها در تماس مستقیم با تابش آفتاب و اشعۀ مادون قرمز نیستند، دوام بیشتری دارند و امنیت آنها بیشتر است.

انواع روش آبیاری گلخانه به‌شکل زیرسطحی

در این روش که یکی از روش‌های نوین آبیاری است، آب از سه طریق لوله‌های قطره چکان دار، لوله‌های تراوا، کپسول رسی متخلخل در اختیار گیاه قرار می‌گیرد.
استفاده از کپسول رس و‌لوله‌های تراوا نسبت به قطره‌چکان به دلیل گرفتگی قطره‌چکان‌ها بهتر است.

چه اجزایی برای آبیاری زیرسطحی لازم هستند؟

این اجزا شامل پمپ، فیلتراسیون، فشارسنج، شیر یک‌طرفه، دبی‌سنج، شیرهای مربوط به آبیاری، شیرتخلیۀ هوا، خط تخلیه هستند.
پمپ‌ها فشارلازم برای آبیاری را به‌وجود می‌آورند. فیلتراسیون بسیار لازم است و حذف آن در مرحلۀ اولیه به علت کم‌شدن هزینه، باعث به‌وجود آمدن هزینه‌های بعدی می‌شود ومنطقی نیست.

پس توصیه می‌کنیم این تجهیزات را از سیستم آبیاری خودحذف نکنید.

درابتدا و انتهای سیستم، یک فشارسنج نصب می‌شود که بتوانیم باتوجه به فشار، ترکیدگی لوله‌ها یا گرفتگی قطره‌چکان‌ها را تشخیص دهیم.

در هنگام خاموش کردن پمپ‌ها، برای جلوگیری از آسیب به پمپ و سیستم کنترل مرکزی و بازگشت کودها و ذرات دیگر به مخزن آب ازین شیرها استفاده می‌شود.

محل قرارگرفتن این شیرها، در ابتدای لولۀ اصلی، ابتدای سیستم کنترل مرکزی و‌ابتدای لولۀ پمپ است.
مهم‌ترین بخش سیستم آبیاری قطره‌ای زیرسطحی قطره‌چکان‌ها هستند. باید قطره‌چکان‌هایی با ماندگاری بالا و پایداری مناسب را انتخاب کنید، زیرا گرفتگی قطره‌چکان‌ها به‌علت تغییر جریان و فشارآب باعث گرفتگی آنها می‌شود که این خود مشکل‌هایی را درآبیاری ایجاد می‌کند.

معایب سیستم آبیاری زیرسطحی گلخانه

از ایرادهای این سیستم می‌توان موارد زیر را در نظر گرفت

-گرفتگی قطره‌چکان‌ها

-تجمع نمک

-خطر جونده‌ها 

-این سیستم برای بعضی از گیاهان و‌رشد آنها مناسب نیست.

-احتمال ورود ریشه به داخل قطره‌چکان‌ها وجود دارد.

-برای خاک‌های شور مناسب نیست زیرادر این نوع خاک‌ها نمک در اطراف ریشه جمع می‌شود وبه سیستم ریشه آسیب می‌زند.

-توجه‌کنید که هزینۀ سیستم زیرسطحی نسبت به آبیاری سطحی تفاوت زیادی دارد.

هرچند افزایش ۳۰ درصدی مصرف آب این هزینه را جبران می‌کند، ولی با توجه به نوع گیاه و‌ بازگشت سود با مشاوران ما برای بهینه بودن هزینۀ این سیستم تماس بگیرید.

 آبیاری زیرسطحی برای چه محصول‌هایی در گلخانه مناسب‌تر است؟

درخت‌های پسته، زیتون و خرما، گل‌های زینتی، سیب‌زمینی، یونجه، انبه و ذرت مناسب هستند.
همین‌طور این نوع آبیاری در منطقه‌های با شیب نامناسب و غیر مسطح انجام می‌شود.
ماندگاری این نوع سیستم حدود ۱۲-۱۵ سال است.

در قسمت بعدی تا حدودی هزینۀ این سیستم آبیاری را با سیستم‌های دیگر مقایسه می‌کنیم.

در کشورهای پیشرفته سیستم آبیاری (SDI) به عنوان یک سیستم مدرن و با صرفه‌جویی در مصرف آب، کاربرد زیادی دارد.

هرچند هزینۀ اولیه برای نصب مقداری بالاست، ولی هزینۀ صرفه‌جویی آب و بسیاری مزیت‌هایی که ذکر شد ای مقدار را به خوبی جبران می‌کند.

 آبیاری اسپری یا مه‌پاش:

آب توسط یک اسپری کوچک روی سطح خاک پاشیده می‌شود. دراین سیستم آب باید به‌صورت پودری روی سطح خاک پاشیده شود. برای کوددهی وسم‌پاشی هم می‌توان از مه‌پاش‌ها استفاده کرد.

آبیاری میست یا مه‌پاشی که برای تکثیر قلمه و تولید نشاء خیلی مناسب است.

 نوع آبیاری توسط قطرات خیلی ریز روی محیط کشت موجب کاهش دما وافزایش رطوبت گلخانه می‌شود.
این سیتم برای گلخانه‌های بزرگ و تکثیر نهال بسیار مناسب است. همین‌طور گزینۀ بسیار مناسبی برای گلخانه‌هایی با دانه‌های زیاد است که نیاز به آبیاری منظم دارند.

میسترها می‌توانند آبیاری را هر ۱۵ تا ۳۰ دقیقه یا بیشتر به‌صورت خودکار انجام دهند.
این نوع آبیاری دمای گلخانه را به‌صورت خودکار در تابستان کاهش می‌دهد. مه‌پاش یا میسترها به دلیل افزایش رطوبت بهترین انتخاب برای گیاهان گرمسیری هستند.

مزایا و معایب مه‌پاش‌ها

مزیت‌ها

۱- می‌توان زمان‌بندی را به‌طور خودکار تنظیم کرد.
۲- به خنک نگه‌داشتن گلخانه کمک می‌کند.
۳- سرمایه‌گذاری اولیه پایین تا متوسط است.
۴- برای گلخانه‌هایی که به آبیاری منظم نیاز دارند مناسب است.
۵- برای گلخانه‌ها در اقلیم گرمسیری مناسب است.
معایب
۶- به مدیریت دقیق نیاز دارد و اگر به درستی مدیریت نشود کارآمد نیست.
۷- توزیع آب بدون سفارشی بودن منطقۀ خاصی از گلخانه و به طور کاملا یکنواخت است.
۸- رطوبت بالای ایجاد شده برای برخی گیاهان که رطوبت را دوست ندارند، مفید نیست.
۹- بیماری‌ها به دلیل رطوبت بالا و دائمی زیاد می‌شود.

انواع دیگر آبیاری موضعی

 بابلر

 نوع دیگر آبیاری موضعی بابلر یاحبابی است، در این روش یک پایه در کنار بوته یا درخت قرار می‌گیرد و آب به‌ قطر ۶۰ سانتی‌متر و به‌صورت حباب مانند چتر مانند به اطراف گیاه پخش می‌شود.

این سیستم برای کشاورزانی که حقابه دارندو به آب باکیفیت دسترسی ندارند مناسب است، زیرا به فیلتراسیون زیادی نیاز ندارد.

لوله‌های تراوا

در حقیقت لوله‌های اسفنجی هستند که در زیرزمین قرارمی‌گیرندو آب از آنها تراوش می‌شود و در اختیار گیاه قرارمی‌گیرد. دراین روش تنها قسمتی از خاک که ریشه‌ها در آن قرارمی‌گیرند مرطوب می‌شود.
این سیستم آبیاری مقداری شبیه آبیاری قطره‌ای است. لوله‌های متخلخل آب را به‌طور کم و مداوم در خاک آزاد می‌کند.

مزایا و معایب لوله‌های تراوا در گلخانه

مزیت‌ها

۱- نصب آسان
۲- هزینۀ تعمیر و نگهداری کم و در کل نیاز کمی به تعمیر دارد.
ارزان است.
۳- نیاز به مدیریت و برنامه‌ریزی زیادی ندارد.
۴- آب را حفظ و نگهداری می‌کند زیرا تبخیر از سطح ندارد.
۵- با ابزار مثل تایمر می‌توان آن را در حالت خودکار قرار داد.
دچار مشکل گرفتگی نمی‌شود.

معایب

۱- یکنواختی در توزیع آب
۲- قابلیت استفادۀ آن محدود است.
۳- تقریبا باید در سطح نصب شود.
۴- اگر نیاز به تعمیر و نگهداری داشته باشد، این کار می‌تواند چالش برانگیز باشد.

 میکروجت‌ها

قطره‌های ریزآب را از طریق پخش‌کننده‌های پلاستیکی به اطراف گیاه می‌رسانند و شعاع پخش آنها به‌طور معمول کم است. تصفیهٔ آب در آنها مهم است، زیرا منفذهای عبور آب بسیار ریزهستند.

نوارتیپ‌ها

در حقیقت لوله‌هایی معمولا از جنس پلی‌اتیلن هستند. در دونوع درز دار و پلاک دار هستندو فرق آنها با لوله‌های دارای قطره‌چکان، یک‌ بارمصرف بودن نوارتیپ‌ها است و بعد از یک‌بار استفاده نوارهای آبیاری دورانداخته می‌شوند.

مه‌پاش

در قسمت مقاله به طور کامل توضیح داده‌شده‌است.

 روش زیرسطحی

که همهٔ تجهیزات آبیاری در زیرسطح خاک قرار می‌گیردو به‌طورکامل توضیح داده شده‌است.

روش ثقلی کم‌فشار

مخزن آب را در بالای سطح زمین قرارمی‌دهند. دراین حالت آب با نیروی جاذبه به سمت لوله‌ها حرکت می‌کندو نیازی به پمپ نیست. شیب رمین هم در حرکت آب به سمت لوله‌ها تأثیرگذار است.

روش سفالی

به‌گونه‌ای است که لوله‌ها در زیرخاک قرارداده می‌شوند. جنس لوله‌ها به جای پلاستیک و پلی‌اتیلن از سفال است. دراین نوع آبیاری سفال‌ها با لوله‌های رابط به هم وصل می‌شوند. جریا آب در لوله‌ها به سفال‌ها منتقل می‌شود و رطوبت از سفال به داخل خاک نشت می‌کند.

۷- سیستم آبیاری گرواسیس در گلخانه

این سیستم که از بیست سال قبل ابداع شده‌است، حدود ده سال پیش برترین رتبۀ خلاقیت را از مجلۀ “popular science” آمریکا دریافت کرده است، در سال ۲۰۱۴ در هلند جایزۀ طرح برتر گرفت و در سال گذشته نیز به عنوان یکی از فرصت‌های کسب و کاردر آینده در دنیا معرفی شده‌است‌.

در مقالۀ زیر این روش کشت و بدون آبیاری برای درختان مثمر و غیر مثمر و‌همچنین گلخانه‌ها به‌طور کامل توضیح داده شده‌است.

خانه سایت

یک روش کشت در منطقه‌های خشک بیابانی، سنگی و کوهستانی است.

دراین روش جعبۀ آبیاری یا واتر باکس که جعبۀ گرواسیس نیز نامیده می‌شود و ساخت شرکت«گرواسیس» است.

این روش که قادر است باران و برف را در داخل خود ذخیره کند و همینطور رطوبت هوا و قطره‌های شبنم محیط را نیز به آب تبدیل و ذخیره نماید و از تبخیر آب از سطح گیاه جلوگیری می‌کند.

این تکنولوژی تا امروز در ۳۰ کشور دنیا انجام شده‌است و حتی در گرم و خشک‌ترین منطقه‌های دنیا نیز انجام شده‌است.

شرکت گرواسیس تا سال ۹۹ بیش از سیصدهزار درخت در منطقه‌های بسیار خشک دنیا کاشته‌است.

ازآنجا که ۸۰ درصد مناطق ایران جزء اقلیم‌خشک‌ و‌نیمه‌خشک هستند، این سیستم بسیار کاربردی است. حتی در منطقه‌های خشک ایران مانند یزد، طبس و کرمان نیز قابل اجراست.

استفاده از واترباکس و گروباکس‌ها که جنس بدنۀ آن از «پلی‌پروپیلن» و‌برخی مواد پتروشیمی و دارای مقاومت بالا است و به‌طور متوسط ده سال ماندگاری دارد، برای کاشت درختان و گیاهان بوته‌ای و همینطوردرختان بادگیر در اطراف مزرعه‌ها و گلخانه‌ها استفاده می‌شود.

این سیستم به خوبی به حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش بافت خاک کمک می‌کند.

استفاده ازین روش درگلخانه‌ها در منطقه‌های خشک و کم آب تا حد قابل‌توجهی مصرف آب را کاهش می‌دهد.
باید توجه کنیم که در کشور ما در خیلی از قسمت‌ها سطح آب‌های زیرزمینی بسیار پایین رفته و چه‌بسا اگر تا عمق دو «۲» مترهم حفر کنیم، به سفرۀ آب زیرزمینی نمی‌رسیم.

به علت اینکه این روش کشت برای مناطق بیابانی است که هوامقداری رطوبت دارد و رطوبت هوا در بیشتر مناطق بسیار پایین است و تبخیراز سطح برگ به‌طور معمول زیاد است، شاید مناسب بعضی مناطق کشور نباشد.

پیشنهاد ما استفاده ازین روش در محیط گلخانه‌ها نیز است. 

با این روش تاحدودی بتوانیم رطوبت هوا محیط را کنترل کنیم و مصرف آب را به حداقل برسانیم.

برای اطلاعات کامل مقالۀ زیر را که به طور کامل این روش را توضیح داده‌‌ایم، مطالعه کنید.

واترباکس و روش کشت گرواسیس

برای کاشت با روش گرواسیس ابتدا گیاه، نهال یا بوته را انتخاب می‌کنیم. بعداز آن اجازۀ رشد ریشۀ گیاه را در گلدان را به آن می‌دهیم.

نکتۀ مهم در رشد ریشه این است که حتما باید رشد ریشه مستقیم و به سمت عمق زمین باشد.

واترباکس

در مرحلۀ دوم مکمل‌های رشدمیکروارگانیسم‌های مفید(Effective Microorganism) را به آنها اضافه می‌کنیم. میکرو ارگانیسم‌ها فضای بسیار خوبی را برای ریشه‌ها ایجاد می‌کنند.

استفاده از قارچ‌های مایکوریزا که از میکروارگانیسم‌هاست، باعث می‌شود ریسه‌های قارچ وارد سلول‌های ریشه‌ای شوند و از ماده‌های قند سلول تغذیه‌کنند و تکثیر شوند و با ریشه‌ها هم‌زیستی می‌کنند و سیستم ریشه‌ را گسترش می‌دهند.

همین‌طور شبکۀ ریشه‌ای گسترده‌ای که از تبخیر آب جلوگیری می‌کند را به‌وجود می‌آورند.

این شبکۀ وسیع ریشه‌ای ایجادشده، با رساندن عناصر غذایی به گیاه مثل فسفر یا آهن به گیاه و افزایش رطوبت در محیط ریشه باعث افزایش رشد آن می‌شوند.

اگر لازم بود کودهای آلی وکمپوست‌ را نیز می‌توان به خاک اضافه کرد.

در مرحلۀ سوم چاله‌ای حفر می‌شود و بدون اینکه ساختار مویرگی یا کاپیلاری ریشه تغییرکند بوته نهال یا گیاه داخل آن قرار می‌گیرد. دراین قسمت باید دقت شود که سیستم ریشه‌ای آسیب نبیند.
در مرحلۀ نهایی جعبه‌های گرواسیس که شامل واترباکس و گروباکس‌ها هستند روی بوته، نهال یا گیاه قرارداده می‌شود.

پس از آن گیاه را حدود ۲۵ لیتر آبیاری می‌کنند و ۱۵ لیتر هم آب در داخل مخزن جعبۀ گیاه می‌ریزند.

تا یکسال بعد آبیاری انجام نمی‌شود و جعبۀ آبیاری یا واترباکس آب را ازطریق فیتیله به گیاه می‌رساند و به‌طور دائم محیط ریشۀ گیاه را مرطوب نگه می‌دارد.

نکتۀ جالب توجه این است که واترباکس یا جعبۀ آبیاری می‌تواند رطوبت هوا و قطره‌های شبنم را مجدد در مخزن خود ذخیره کند.

چهار اصل مهم را در روش کشت گرواسیس رعایت کنیم:

که شامل استفاده از میکروارگانیسم‌های مفید مثل قارچ مایکوریزا، گسترش سیستم ریشه به‌طور مستقیم (زیرا ما نیاز داریم ریشه به عمق خاک نفوذ کند و تاجایی‌که می‌توانیم از سطحی بودن ریشه‌ها جلوگیری کنیم).

سالم نگه‌داشتن بافت ریشه و عدم کوبیدگی خاک حین انتقال گیاه و استفاده از جعبۀ گراسیس یا واترباکس برای این سیستم آبیاری بسیار مهم است.

درسال اول آبیاری به‌‌وسیلۀ جعبۀ آبیاری انجام می‌شود و سال دوم این جعبه به یک گیاه، بوته یا درخت دیگر منتقل می‌شود و جالب توجه است که از سال دوم گیان نیاز به آبیاری ندارد.

هزینه‌های واترباکس‌ها

«هزینه‌ها مربوط به سال ۹۹ است و با توجه به‌نوسانات قیمت و اطلاع از قیمت‌های روز با واتساپ ما تماس بگیرید».

قیمت این جعبه‌های آبیاری حدود ۲۴۰,۰۰۰تومان برای هر واحد است‌. که در تعداد بالاتر این هزینه به ۲۰۰,۰۰۰ تومان هم می‌رسد. هر کدام ازین واترباکس‌ها ده سال ماندگاری دارد. 

با توجه به‌اینکه این جعبه‌های آبیاری قابلیت چندبار استفاده را دارند، با یک محاسبۀ کلی، حدود ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۰,۵۰۰,۰۰۰ هزار تومان در هرهکتار هزینۀ کشت با این روش است.
البته واترباکس‌ها یک نوع یک‌بارمصرف هم دارند، که هزینۀ آن حدود ۵۰,۰۰۰تا ۶۰,۰۰۰ تومان است. که سرمایه‌گذاری اولیۀ آن هزینۀ کمتری دارد. نوع یکبار مصرف در حال حاضر تولید نمی‌شود ولی در آینده احتمالا مجدد تولید می‌شوند.

برای کشت در طولانی مدت اما انواع چندبار مصرف را پیشنهاد می‌کنیم.

چون با هرکدام ازین جعبه‌ها ماندگاری ده ساله دارند وحدود ده بارهم می‌توان از آنها استفاده کرد.

کاشت گیاه با این روش که به روش کشت بدون آبیاری نیز معروف است در گلخانه و خارج از گلخانه‌ها میزان آبیاری را تا ۹۰ درصد کاهش می‌دهد.
جعبه‌های آبیاری گرواسیس همانطور که در بالا اشاره کردیم‌دو نوع است. یکی واترباکس‌هاکه چندبار قابلیت استفاده دارند.

از مواد پتروشیمی که در برابر حرارت و‌اشعۀ فرابنفش مقاوم است، ساخته شده‌است. دیگری گروباکس‌ها که یکبار مصرف هستند و از مواد قابل بازیافت و‌سلولزی ساخته شده‌اند.

اگر طرح کشت شما در بازۀ زمان محدودی است، استفاده از گروباکس‌ها که سرمايۀ اولیۀ کمتری دارند، به‌طور معمول مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
از آنجا که این بحث لازم است به‌طور کامل‌تری بررسی شود، در قسمت بعدی جزئیات بیشتری را توضیح خواهیم داد.

برای مشاوره‌ها بیشتر با واتساپ و یا شمارۀ شرکت تماس بگیرید.

مقایسۀ بین سیستم آبیاری واترباکس و سایر روش‌های آبیاری در گلخانه
باتوجه به اینکه بیش از ۴۰ میلیون هکتار زمین بیابانی در کشور وجود دارد، به دلیل کم بودن بارندگی، مدیریت آبیاری یکی از مهم‌ترین عوامل در تولید محصول است.

باتوجه به کمبود آب و بی‌کیفیت بودن خاک در بعضی منطقه‌ها لازم است که بهترین و به‌صرفه‌ترین روش استفاده از آب را به‌ویژه در کشت چه به‌صورت زراعی و گلخانه‌ای انتخاب کنیم.
تحقیق‌های کمی در زمینۀ سیستم‌های واترباکس که یک روش آبیاری فیتیله‌ای‌ به‌شمار می‌رود، انجام شده‌است.

در برخی تحقیق‌ها روی درختان مثمر سیب وپرتقال درصد زنده ماندن گیاه صددرصد برآورد شده، البته در آووکادو این مقدار ۸۵ درصد برآورد شده‌است. اثر واترباکس را روی زنده‌ماندن گیاه مثبت بود.

طبق گزارش‌ها درازای هرهکتار استفاده از واترباکس‌ها حدود۲۰۰ میلیون تومان هزینه دارد و درمصرف آب دراین روش کشت بیشتراز ۹۰ درصد صرفه‌جویی می‌شود.

واترباکس‌ها یک میکرواقلیم کوچک دراطراف ریشۀ گیاه به‌وجود می‌آورد و باعث می‌شوداین محیط مرطوب و متعادل بماند. هم‌چنین این واترباکس‌ها یک قیم برای گیاه نیز به‌شمارمی‌روند.

اگر بخواهیم به شکل واقعی‌تر به هزینه‌های استفاده ازاین سیستم نگاه کنیم، باید هزینه‌های کارگری، نوع گیاه مورد کشت و تراکم کشت هزینه‌ها متفاوت است.

به‌عنوان مثال هزینۀ کارگر درکشورهای مختلف و شهرهای مختلف از ۵۰,۰۰۰ هزار تومان تا ۵۰۰,۰۰۰ تومان درساعت متفاوت است.

نکتۀ جالب توجه این است که‌ مصرف آب در روش کشت با واترباکس نسبت به آبیاری قطره‌ای بیشتر از ۹۰ درصد صرفۀ اقتصادی دارد.

هرچند آبیاری قطره‌ای نیزخودیک روش مناسب برای صرفه‌جویی آب نسب به روش‌های سنتی به‌شمارمی‌رود.

در تحقیقاتی که برای مقایسۀ آبیاری در روش واترباکس و سایر روش‌های آبیاری انجام شده‌است، مصرف آب به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده‌است.

با توجه به کاهش مصرف آب در مقایسۀ روش گرواسیس و‌سایر روش‌های آبیاری ، رشد گیاه در روش‌های مختلف آبیاری و واترباکس باهم برابر بوده‌است.

در آزمایش‌ها و تخقیق‌ها استفاده از واترباکس‌هااثرات مثبتی روی رشد در مناطق خشک و‌نیمه خشک داشته‌است.

مواردی که بااستفاده از سیستم واترباکس که موجب صرفه‌جویی می‌شوند شامل مواردزیر است:

۱- مصرف انرژی
۲- مصرف آب زیرزمینی
۳- هزینه‌های نگهداری
می‌توانید با استفاده از نرم‌افزار اکسل و شرایط منطقۀ خود، سودآوری خودرا در طی ده تا ۵۰ سال آینده محاسبه کنید.

برای این منظر می‌توانید با مشاوران مانیز تماس بگیرید.

مقایسۀ آبیاری قطره‌ای و روش کشت گرواسیس با استفاده از واترباکس

– درمقایسۀ آبیاری قطره‌ای و گرواسیس، باید گفت که در آبیاری قطره‌ای تنها می‌توان در مصرف آب صرفه‌جویی کرد ولی در آبیاری واترباکس نه‌تنها صرفه‌جویی می‌کنیم بلکه مقداری از آب را نیز ذخیره می‌کنیم.

– در مناطق توسعه‌نیافته و کشورهای فقیر، افراد آب را به‌صورت دستی باصرف انرژی و هزینۀ بالا به گیاه می‌رسانند‌. در برخی مناطق کویری کشوراز روش آبیاری سفالی استفاده می‌شود.

– باید تأکید کنیم که آبیاری واترباکس با آبیاری سفالی متفاوت است. هرچند شاید مقداری تشابه بین این دوروش وجود داشته‌باشد.

– حدود پنج سال پیش پروژه‌ای در اسپانیا برای کاشت درخت در منطقه‌های بسیارخشک این کشورتوسط روش واترباکس انجام شد. این پروژه با موفقیت اجرا شده‌است.
– این روش در بخش خشک کالیفرنیا دردوره‌های خشکسالی نیز انجام شده‌است و با کاشت سبزیجات با روش واترباکس توانستند با این خشک‌سالی و بسیارموفقیت‌آمیزبوده‌است.
– از روش واترباکس می‌توان درکاشت سبزیجات و در گلخانه‌ها برای کشت کاهو و سیزیجات و صیفی‌جات هم استفاده کرد.

در زیرسیستم آبیاری قطره‌ای و واترباکس را باهم مقایسه کرده‌ایم.

– موارد موردنیاز آبیاری با واترباکس در مقایسه با آبیاری قطره‌ای

هزینه و کیفیت زمین و منطقه زمین با هر نوع کیفیت

– واترباکس- (هزینۀ رایگان) زمین‌های مرغوب و حاصل‌خیز
– قطره‌ای- (هزینۀ بالا)

روش آب‌رسانی

-قطره‌ای- منبع تهیۀ آب نیاز ندارد چاه یا منابع دیگر

-واترباکس- فقط در سال اول سیستم آبیاری قطره‌ای

کودو سم

-واترباکس- به میزان بسیارکم

-قطره‌ای- به میزان زیاد

انرژی برق

-واترباکس- نیازی ندارد.

-قطره‌ای- به برق برای پمپاژ آب نیاز دارد.

مقایسۀ مقدار آب مصرفی

-در واترباکس در هر سال برای هر درخت حدود ۶۰ لیتر در روز کشت ۱۵۰۰ تا ۱۸۰۰ لیتر است.
-در آبیاری قطره‌ای هزینۀ هر هکتار ۴ میلیون تا ۴میلیون و پانصد تومان حدود ۱۷ میلیون تومان است.

آبیاری هوشمند

در انتها سیستم آبیاری هوشمند را معرفی می‌کنیم، که در ازای مزایای بسیار زیاد تنها یک ایراد دارد و آن هزینۀ کمی بالاتر آن نسبت به سایر روش‌ها است.

البته قبل از تصمیم‌گیری باهم مزایای فوق‌العادۀ آبیاری هوشمند و هوشمندسازی را بررسی کنیم:

۱- می‌توانید دراین سیستم آبیاری را برحسب نیاز گیاه و خاک تنظیم کنید.
۲- دراین نوع آبیاری برنامه‌های آبیاری، زمان شروع و مدت آبیاری قابل تنظیم است.
۳- هم‌زمان می‌تواند آبیاری و کوددهی را باهم انجام دهد.
۴- به‌صورت قطره‌ای عمل می‌کند.
۵- آب هدر نمی‌رود.
۶- درصورت بارش باران به‌طورخودکار آبیاری را متوقف می‌کند.
این سیستم آبیاری هوشمند دونوع کنترل‌کننده دارد که براساس آب‌و هوا یا بر اساس رطوبت خاک سیستم آبیاری را کنترل می‌کند. ۷-از طریق Wifi می‌توان سیستم کنترل را به گوشی هوشمند، تبلت و انواع کامپیوتر وصل کرد و گلخانه را مدیریت کرد.

به یاد داشته باشید که در صورت پرداخت هزینۀ اولیه برای سیستم آبیاری هوشمند، سودآوری خود را در سالهای بعد تضمین می‌کنید.

برای مشاوره‌‌ی بیشتر و اجرایی کردن طرح‌ها و معرفی بهترین شرکت‌ها درزمینۀ آبیاری گلخانه می‌توانید با ما تماس بگیرید وبه ما اعتماد کنید.

سیستم آبیاری با شبکۀ خورشیدی

اگر احتمالا طرفدار سیستم‌های آبیاری با شبکۀ خورشیدی نیستید و به‌همین دلیل از نصب آن اجتناب کردید ما کاملا متوجه هستیم. شاید به‌دلیل این است که این علم هنوز کمی ناشناخته است.

بیایید این سیستم آبیاری را بررسی کنیم.

در سیستم آبیاری با انرژی خورشیدی شما کاملا خودکفا می‌شوید ودر خشک‌سالی‌های طولانی مدت می‌توانید از آن بهره بگیرید.
سیستم شبکۀ خورشیدی به صورت آبیاری قطره‌ای است و از انرژی خورشید برای پمپاژ آب در شلنگ در فواصل منظم در طول روز استفاده می‌کند.

مزایا و معایب سیستم آبیاری خورشیدی

مزیت‌ها

۱- هزینۀ سوخت و برق ندارد
۲- دوست‌دار محیط زیست است.
۳-هزینه تعمیر و نگهداری ندارد.
۴- بدون هرگونه آلودگی است و پس از نصب هیچ‌گونه گاز گلخانه‌ای خارج نمی‌شود.

معایب

۱- وقتی هوا تاریک است امکان پمپاژ آب وجود ندارد.
۲- هزینه‌های اولیه بالا است.
۳- هنوز کارآیی آن صددرصد شناخته شده نیست و بنابراین هنوز نیاز به بررسی علمی دارد.
۴- در ماه‌های زمستان تولید کم می‌شود.
۵- کارآیی کمتر در اقلیم‌های سردسیری

اشتباه‌های رایج در باغ‌ها از جمله در آبیاری

۱- اگر بخواهیم مناسب‌ترین مکان را برای آبیاری انتخاب کنیم بای از بخش سایه‌انداز درخت یک‌ سوم انتهایی آن را آبیاری کنیم.

به‌هیچ عنوان آب نباید به تنۀ درخت برخوردی داشته‌باشد. اگر آبیاری به تنۀ درخت را داشته باشیم موجب قارچ طوقه و ریشه می‌شود و در نهایت موجب زرد شدن و کاهش رشد و جلوگیری از رشد مناسب درخت می‌شود.

۲- زردشدن برگ‌ها و کمبودآهن

هروقت که برگ‌ها زرد شدند نباید بلافاصله تشخیص دهیم که علت آن فقر آهن گیاه یا درخت است. بنابراین با دیدن زردشدن برگ حتما کودهای آهن موجب حل مسئله نمی‌شود.

برخی از دلایل زردی برگ‌ها تنش‌های گرما و شوک در اثر دمای بالا، تنش خشکی، پوسیدگی ریشه‌ها، فقر عناصر غذایی در خاک و گیاه و درختان، بیماری و آفات گیاه و درخت هستند.

۳- آبیاری به میزان مناسب 

دربعضی موارد افراد فکر می‌کنند که هرچقدر آبیاری بیشتر انجام دهند، رشد گیاه بهترو بیشتر می‌شود. 

درصورتی‌که آب دادن بیش از میزان نیاز به گیاهان و درختان موجب بروز قارچ در ریشه و طوقه‌ها می‌شود. 

ازجهت دیگر موجب آبیاری بیش از حد موجب شسته‌شدن خاک و مواد آلی و ازبین رفتن مواد آلی خاک می‌شود.

درنتیجه آبیاری زیاد نه تنها باعث رشد و افزایش محصولات نمی‌شود بلکه خاک را از نظر موادآلی فقیر و عاری از مواد غذایی می‌کند.

۴- محلول‌پاشی به‌تنهایی و بدون استفاده از کود در خاک

این مورد که فکر کنیم تنها محلول‌پاشی روی گیاه می‌تواند موجب جبران کمبود مواد غذایی و افزایش رشد محصول شود، میتواند اشتباه باشد.

حتما توصیه می‌کنیم که محلول‌پاشی را همراه با اضافه کردن کود به خاک استفاده کنیم تا نتیجه‌ای پایدارتر و کامل‌تر داشته‌ باشیم.

بنابراین نکتۀ مهم این است که باید کوددهی را به شکل ترکیبی یعنی هم محلول‌پاشی و هم کوددهی به خاک کشاورزی و باغات انجام دهیم.

۵- ممنوعیت استفاده از کودهای شیمیایی

گاهی اوقات لازم است که برخی کودها ویا سموم به درخت ویا گیاه زراعی اضافه شود. درواقع هر کود ویا سم دورۀ مشخصی دارد و پس از طی شدن آن زمان کودشیمیایی و یا سم از درخت و گیاه خارج خواهند شد. 

بنابراین به این نکته توجه کنید که اصطلاح ارگانیک به این معنا نیست که هیچ نوع کود شیمیایی و یا سم استفاده نکنیم، بلکه یعنی با استاندارد، به میزان مناسب و‌در زمان مناسب این کودها را بدهیم. 

۶- بجز کود حیوانی هیچ کودی مفید نیست!

یک باوری وجود دارد که کشاورزان و‌باغ‌داران فکر می‌کنند که کودهای دامی و حیوانی برای زمین کافی‌ست و هیچ کود دیگری نباید به زمین اضافه‌کنیم. کودهای حیوانی اکثرا اصلاح کنندۀ خاک هستند و عناصر غذایی چندانی ندارند و برای رشد بهتر باید کودهای حاوی عناصر غذایی مفید را به خاک بیفزاییم. 

از طرف دیگر باید توجه کنید که کودهای حیوانی احتمال اینکه علف هرز و بیمارهایی را به همراه خود به باغ و زمین زراعی و گلخانۀ شما یباورند زیاد است. 

کود هیومیک‌ اسید احتمال آوردن علف هرزو بیماری را از بین می‌برد و اصلاح کنندۀ بهتری از کود دامی برای گیاهان وباغ به‌شمار می‌روند.

نشانه‌های آبیاری بیش از حد گیاهان

این تصور باغبانان و‌گلخانه‌داران و کشاورزان که آبیاری زیاد گیاهان موجب رشد بهتر و بیشتر آنها می‌شود، صحیح نیست.

تا جایی که اگر بیش از حد به گیاه یا درخت آب دهیم، ممکن است موجب مرگ و‌از بین رفتن آنها شویم.

در حالت آبیاری بیش از حد، به علت اینکه گیاه نمی‌تواند رطوبت و مادۀ غذایی را به خوبی جذب کند، رشد گیاه کم می‌شود یا به کلی متوقف می‌گردد.

اگر علائمی مانند زرد شدن برگ‌های گیاه از قسمت‌های انتهایی آن دیدید، به دلیل همین آبیاری زیاد درخت و گیاهان می‌باشد.

از آنجا که قارچ‌ها بسیار رطوبت‌دوست هستند، در صورت افزایش رطوبت کپک‌های قارچی روی گیاه به‌وجود می‌‌آید. 

نشانۀ بسیار واضح از آبیاری بیش از خد و رطوبت زیاد وجود خزه‌ها در سطح خاک شماست. خزه‌ها بع خودی خود خطری برای درخت و گیاهان ندارند ولی یک هشدار است که باید دقت بیشتری در میزان آبیاری داشته‌باشید.

پوسیدن شاخه‌ها و ساقه‌های گیاهان و‌درختان از نرم شدن آنها شروع می‌شود. به محض دیدن علائم پوسیدگی آبیاری را کنترل کنید زیرا به دلیل رطوبت بیش ازحد ساقه‌ها استحکام خود را از دست می‌دهند.

 

[author title=”هدیه حیاتی” image=”https://www.linkedin.com/in/hediyeh-hi-835496201″]مترجم در زمینۀ مهندسی کشاورزی و علاقه‌مند به تولید محتوا[/author]

منابع

https://greenhouseinfo.com/how-build-greenhouse-drip-irrigation-system/

https://hartru.uk/pages/court-irrigation?gclid=EAIaIQobChMI8LjZmZ3E8gIVRaGGCh3T7QPVEAAYAiAAEgIJ3vD_BwE#HYQ/

http://utm_source=Google&utm_medium=CPC&utm_campaign=Google%20Ad%20search

https://www.zwartsystems.ca/site/irrigation/drip-irrigation

http://www.nzdl.org/cgi-bin/library?e=d-00000-00—off-0envl–00-0—-0-10-0—0—0direct-10—4——-0-0l–11-en-50—20-about—00-0-1-00-0–4—-0-0-11-10-0utfZz-8-10&cl=CL1.3&d=HASH01d3de6fe890e99cf2eed029.6.8&gt=1

https://m.made-in-china.com/product/Sp-I-D-Drip-Irrigation-System-for-Greenhouse-751660705.html

https://www.groasis.com/en/downloads/see-how-the-anti-desertification-products-work-and-plant-trees-in-a-safe-and-water-efficient-way

4 دیدگاه برای “آبیاری گلخانه و باغ و زراعی، تجهیزات و روش‌هابه‌طور کامل

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *