گرمایش گلخانه، هیتر و توضیحات جامع

گرمایش گلخانه و هیتر

سیستم‌ گرمایشی گلخانه و هیتر که در گلخانه‌ها موجب گرما و‌تنظیم حرارت در فصل‌های سرد سال می‌شوند شامل انواع زیر است:

یونیت هیترها

سیستم حرارت مرکزی

سیستم حرارت تابشی

گرمای خورشیدی یا سولار

 

اکنون به تعریف‌های مربوط به یونیت هیترها می‌پردازیم.

دمنده‌های حرارتی یا یونیت هیترها

محفظه‌هایی دارای دو جدار داخلی آن به‌وسیلۀ یک مشعل گرم می‌شود نوع دمنده‌هاهی حرارتی سیستم گرمایشی هستند. دودهای حاصله از طریق لوله‌ای به خارج از گلخانه هدایت می‌شوند.

به‌طور معمول برای سوخت این مشعل‌ها از سوخت‌های گازوئیلی یا بنزینی استفاده می‌کنند. یک لولۀ فلزی وجود دارد که هوای درون جداره که بسیار گرم است را از طریق منفذ هایی که در دو طرف آن قرار دارد، در کل گلخانه پخش می‌کند.

برای اینکه بتوانید از حداکثر گرمای ایجاد شده استفاده کنید و صرفه‌جویی در مصرف سوخت نیز انجام شود، یک محفظۀ  دوجدارۀ دیگر تعبیه کنید تا دود ایجاد شده به داخل آن هدایت شود و توسط دمنده‌های دیگر داخل گلخانه پخش شوند.

توجه کنید که حتما یک مشعل یدکی داشته باشید که در صورت خرابی مشعل جایگزین شود و هوای گلخانه سرد نشود.

دمنده‌های حرارتی به‌طورکلی سیستم ساده‌ای دارند که به‌راحای می‌توان آن را راه‌اندازی و سرویس کرد و نصب آنها آسان است و همین‌طور این سیستم‌ گرمایشی توان حرارتی بالایی نیز دارد.

نکته: استفاده از یک‌ مشعل برای هر واحد حرارتی مهم است.

مزیت‌های سیستم‌های دمنده حرارتی:

این نوع سیستم به علت بهبود عملکرد ریشه‌ها و رشد مناسب بوته‌ها عملکرد خوبی دارد.

مزیت دیگر این نوع سیستم توزیع یکنواخت آب گرم در تمام سطح گلخانه است که باعث می‌شود فضای گلخانه گرمای یکنواختی داشته‌باشد.

به‌طور معمول برای گلخانه‌هایی که چندین واحد دارند یک سیستم‌ گرمایش مرکزی نصب می‌کنند و از آن‌طریق کنترل کل دمای گلخانه را به‌صورت هماهنگ انجام می‌دهند. این نوع سیستم مرکزی برای نواحی که بسیار سرد هستند و‌دمای هوا در آن مناطق به زیر ۱۰ درجۀ سانتی‌گراد می‌رسد، مناسب است ولی در جاهایی که سرمای شدید ندارد به دلیل اینکه هزینه‌ها ۲-۳ برابر سیستم دمنده است، بهتر است همان دمنده‌ها استفاده شوند.

در بعضی موارد نیز می‌توان این سیستم‌ها را به صورت تلفیقی استفاده کرد.

یک مزیت مهم دیگر در این نوع سیستم این است که حرارت گلخانه بلافاصله پس از خراب شدن سیستم کاهش نمی‌یابد و‌تا زمانی فرصت داریم‌ که به تعمیر آن بپردازیم.

همان‌طور که گفتیم سوخت مورد نیاز برای دمنده‌ها گازوئیل است که اجتناب از یخ‌زدن منبع و‌لوله‌های سوخت بسیار مهم است و‌باید لوله‌ها و‌منبع را در محلی قرار دهید که احتمال یخ‌زدگی وجود نداشته باشد.

اجزای هیتر یا بخاری گلخانه

هیتر کابینتی، هیتر هوای گرم و‌کورۀ هوای گرم نام‌های دیگر برای بخاری گلخانه هستند.

اجزای اصلی هیترها شامل موارد زیر است:

مشعل

کوره

فن

سوخت

تابلوی برق

سوپاپ اطمینان

نکته: بخاری‌های گلخانه هم در گلخانه و‌هم درگرم کردن مرغداری‌ها، سالن‌های ورزشی، محیط‌های صنعتی و غیره استفاده می‌شوند.

در ادامۀ بحث قبلی باید اضافه کنیم که هیترها یا دمنده‌های گلخانه‌ای تابلوی برق دارند که این تابلو‌ کاملا اتوماتیک است ونیاز به کنترل انسانی نیست.

تابلوی برق دارای ملزومات فیوز، ترموستات (که در بعضی موارد دومرحله‌ای است)، کنداکتور و چراغ خطر است.

مزیت‌های هیتر در گرمایش گلخانه

‌ از مزیت‌های هیتر گلخانه‌ای ظرفیت بالای گرما در آنها است که موجب کارایی بالا در گرم نگه‌داشتن گلخانه‌های با مساحت بالاتر می‌شود و یک‌سیستم گرمایش گلخانه بسیار مناسب و‌مقرون به صرفه برای گلخانه‌هایی با متراژ چندین هزار متر مربع به‌شمار می‌رود.

مزیت دیگر این است که چنانچه ازهیتر گلخانه‌ استفاده شود، اتلاف انرژی در اثر از انتقال آب گرم از پکیج یا موتورخانه به کویل آب گرم، هم‌چنین موتورخانه و هزینه‌های ساخت و نگهداری یا هزینه‌های شامل عایق کردن لوله‌ها و مسیرهای انتقال حرارت حذف می‌شود و در نتیجه بسیار اقتصادی‌تر است.

مورد بعدی این موضوع است که می‌توان انواع بخاری گلخانه را براساس توان گرمایشی خود با هزینه‌های مختلف تهیه نمود.

از موارد دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد امکان کشیدن کانال در تمام قسمت‌ها و درنتیجه پخش یکنواخت حرارت در همۀ بخش‌های گلخانه است.

مورد دیگر امکان جابجایی وانتقال بخاری یا هیتر یا دمنده به سایر نقاط گلخانه‌ها است و همانطور که اشاره کردیم هزینۀ آن نسبت به سایر سیستم‌های گرمایشی کمتر است.

بازده یا راندمان هیتر یا بخاری گلخانه چیست؟

بازده بخاری گلخانه یعنی چه مقدار از انرژی مصرف‌شده برای احتراق سوخت، به داخل گلخانه می‌رسد و چه میزان آن توسط دودکش‌ها هدر می‌رود.

راندمان ۸۰-۸۵ درصدی در کل برای هیتر یا بخاری گلخانه  مناسب است.

برای درک بهتر راندمان مثالی می‌آوریم. برای نمونه یک هیتر گلخانه‌ای که راندمان آن ۸۹ درصد است، از ۵۰ هزار کیلوکالری انرژی، چیزی حدود ۱۰ هزار کالری را هدر می‌دهد و ۴۰ هزار کیلوکالری باقی‌مانده را به‌صورت مفید مورد استفاده قرار می‌دهد.

یکی از مواردی که می‌توانید در امتحان کردن راندمان هیتر یا بخاری گلخانه به آن توجه کنید حرارت و‌دمای بدنۀ هواکش‌ها است. این دما را توسط دماسنج‌های دیجیتالی می‌توان اندازه‌گیری کرد.

نکته: دمای بدنۀ‌هواکش‌ها از موارد مشخصات و‌ ویژگی‌های محصول هم به‌شمار می‌رود.

حرارت و‌دمای بدنۀ هواکش در حالت نرمال و بهینۀ خود باید بین ۱۰۰-۱۲۰ درجۀ سانتی‌گراد باشد.

چنانچه دما ازاین مقدار بیشتر باشد، نشان‌دهندۀ این است که مقدار زیادی از انرژی هدر می‌شود و نشانۀ راندمان یا بازده پایین محصول است.

نکتۀ مهمی که وجود دارد این است دمای کمتر از ۱۰۰ درجه هم یک ایراد و‌عیب به‌حساب می‌آید زیرا در این دما میعان آب در قسمت دهانۀ هواکش‌ها رخ‌ می‌دهد و موجب اکسیداسیون و‌پوسیدگی می‌شود.

 

خصوصیات کوره‌های هیتر گلخانه

جنس بدنۀ کوره هیتر یا بخاری گلخانه باید از جنس استیل، آهنی و یا یک ترکیب از هر دو باشد. باید به جنس آلیاژ به‌کار برده که کوره از آن ساخته می‌شود توجه کرد چون طول عمر دستگاه به مقدار زیادی به این مورد بستگی دارد.

دقت کنید که اگر احتمال سوراخ شدن هیترها با  آلیاژهای نامرغوب و بی کیفیت یا نازک وجود داشته‌باشد، استفاده از این نوع هیترها یا بخاری گلخانه بسیار خطر دارد و‌حتی ممکن است خطر آتش‌سوزی را در پی داشته باشد.

جنس بدنۀ هیتر یا بخاری گلخانه را از نوع فولادی نیزبهتر است انتخاب نکنید، زیرا زیاد بودن مقدار پوسیده‌شدن حاصل از اکسیداسیون بالای فولاد که به خصوص در دماهای بالا رخ می‌دهد، پیشنهاد نمی‌شود.

برای مشاورۀ تخصصی با ما تماس بگیرید.

ما جنس بدنۀ کوره استیل و‌با ضخامت ۱.۵ میلی‌متری را پیشنهاد می‌کنیم.

باید توجه‌کنید که بخش انتهای کوره برای جلوگیری از برخورد مستقیم حرارت با بدنۀ دیگ دارای پوشش دوجداره است و ضخامت بیشتری دارد.

یک خصوصیت مهم استیل این است که علاوه براینکه دماهای بالا تا ۸۰۰ درجۀ سانتی‌گراد را تحمل می‌کند، دچار پوسیدگی نیز نمی‌شود.

همین‌طور بدنه‌های استیل در مقابل خوردگی که در نقطه‌های جوش اتفاق می‌افتد، مقاوم هستند.

استاندارد بودن طول و‌اندازۀ ارتفاع کوره (که به طورمعمول کم در نظر گرفته می‌شود) نیز مهم است. باید توجه کرد که طراحی کوره‌ها مهندسی و‌ با دقت بالا باشد و طبق استانداردهای روز باشد تا مصرف بهینۀ سوخت را نیز در سیستم‌ گرمایش گلخانه داشته باشیم.

همین‌طور انجام آزمایش‌هایی مانند اولتراسونیک و‌تست فشار منفی و غیره اطلاعات مهمی را راجع به کیفیت کوره‌ها به شما می‌دهد.

خصوصیات مشعل‌های بخاری گلخانه

نوع سوخت یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که وقتی تصمیم به خرید بخاری گلخانه دارید لازم است به آن توجه کنید.

انواع مشعل‌های هیتر شامل گازوئیل‌سوز، گازسوز و دوگانه‌سوز هستند. حتما به برند و مارک مشعل نیز در هنگام خرید توجه کنید از برندهای معتبر خرید کنید.

دقت به این جزئیات برای تهیۀ بخاری گلخانه بسیار حائز اهمیت است. می‌توانید برای خرید مطمئن و‌معتبر هیترهای گلخانه با ما تماس بگیرید.

فاکتورهای مهم در انتخاب مشعل هیتر شامل موارد زیر است:

• کیفیت و‌برند مشعل
• مدل مشعل
• ظرفیت حرارتی مشعل
• مقدار سوخت

دقت کنید که اگر کیفیت مشعل هیتر یا بخاری گلخانه مناسب نباشد پوسیده یا خراب می‌شود.

گاهی اوقات می‌توانید در هنگام تهیۀ هیتر نوع مشعل و برند آن را خودتان سفارش دهید.

یک عامل مهم دیگر که برای مشعل‌های بخاری گلخانه در نظر می‌گیرند، مدل مشعل است.

عامل دیگر ظرفیت حرارتی مشعل هیتر است که برحسب کالری بر ساعت محاسبه می‌شود و فاکتور دیگر مقدار سوخت است که بر حسب لیتر بر ساعت یا متر مکعب بر ساعت محاسبه می‌شود.

جنس بدنۀ هیتر یا بخاری گلخانه

آلیاژهای سبک‌ وضد زنگ مثل آلومینیوم و‌یا ورق‌های گالوانیزه را به‌طور معمول برای ساخت بدنۀ هیترها استفاده می‌کنند.

نکته: دقت کنید که خود این آلیاژها باید کیفیت و‌استحکام لازم را داشته‌باشند.

به‌عنوان مثال ورق‌های آلیاژ ۰.۷ استحکام بالاتری را نسبت به ورق‌های با ضخامت ۰.۵ دارد. حتما ضروری است که بدنۀ هیترها دوجداره باشد و عایق‌بندی آن توسط پشم‌شیشه به‌صورت کامل انجام شود.

سیستم‌های هوادهی در هیتر گلخانه‌ها 

فن‌ها در هیتر گلخانه‌ها بر اساس انواع مختلف ممکن است به‌صورت سانتریفیوژ (دمنده) یا آکسیال (axial ، محوری) باشد. کانال کشی در گلخانه با فن‌های سانتریفیوژ امکان‌پذیر است و یک مزیت بسیار مهم این فن‌ها تولید گرمای کاملا یکنواخت در همۀ بخش‌های گلخانه است.

ابعاد فن‌ها و‌تعدا آنها و قدرت هوادهی و‌ظرفیت هوادهی نیز از ویژگی‌های مهم است که مشخصات هیترها یا بخاری گلخانه مدنظر قرار می‌گیرد.

به‌طور مثال ظرفیت هوادهی را ۳۲۰۰۰ و یا ۳۶۰۰۰ مترمکعب و‌قدرت فن را دو یا سه اسب بخار در نظر می‌گیریم.

با توجه به اینکه محل قرار گرفتن فن‌ها در کدام قسمت از گلخانه است، خریدار می‌تواند محل قرار گرفتن فن روی هیتر را انتخاب کند و‌سفارش دهد. به‌طور مثال فن‌ها از بالا باشد یا از کنار بسته به خواست مشتری قابل سفارش هستند.

ویژگی انواع جوش‌ها در بخاری

ویژگی دیگری که در موقع خرید هیتر گلخانه باید به آن دقت کنیم، استاندارد بودن جوش‌ها است. پیشنهاد می‌کنیم از جوش «میگ‌مگ» به علت اینکه بر خلاف جوش‌های معمولی از اکسیداسیون جلوگیری می‌کند، استفاده کنید.

مقدار گرمایش هیترهای گلخانه

اینکه چه مقدار از گلخانه توسط هیترها از نظر گرمایشی قابل پوشش است و مقدار سطح گرما از مهم‌ترین عواملی است که باید آن را در نظر بگیرید. منظور از مقدار گرمایش این است که هیتر شما تا چه متراژ از گلخانه را می‌تواند گرم کند.

به‌طور مثال مقدار این عامل می‌توناد ۵۰۰ یا ۱۰۰۰ مترمربع از گلخانۀ شما باشد.

نکته دقت کنید که این مقدار با توجه به کاربرد آن در در گلخانه یا مرغ‌داری و غیره متفاوت است.

میزان گرمایش با توجه به نوع کاربری می‌تواند تغییر کند و از طرفی عواملی مانند ارتفاع سازه‌ها و خصوصیات جغرافیایی و اقلیمی هم در انتخاب این عامل مهم هستند.

خصوصیات دیگر که برای خرید یک هیتر گلخانه باید به آنها توجه کنیم شامل موارد زیر هستند:

• چرخ‌دار بودن هیتر برای راحت بودن جابجایی آن
• استحکام مناسب چرخ‌های هیتر
• کیفیت خوب تابلوی برق و‌توجه به برند آن
• نوع رنگ‌آمیزی پوشش خارجی
• گارانتی و‌خدمات پس از فروش هیترها یا بخاری گلخانه
• ابعاد هیترها که شامل طول، عرض و ارتفاع هستند
• تعداد رادیاتورهای هیتر یا بخاری گلخانه
• تعداد لوله‌های هیتر
• جنس لوله‌های هیتر
• قطر لوله‌های بخاری گلخانه
• تعداد سیکل‌های رفت‌و برگشت (مثلا ۴ سیکل رفت و برگشت)
• جنس شاسی‌ها و قاب‌های کنارهیتر
• تعداد خروجی‌های هوای گرم
• ویژگی‌های خروجی هوای گرم ( قابل تعویض بودن، امکان تغییر جهت، قابلیت اتصال به کانال‌های فلزی ونایلونی و قابلیت کانال‌خور بودن و غیره)

قدرت حرارتی هیترکابینتی چه مقدار باید باشد؟

اگر هیتر ما کانال نداشته باشد، میزان حرارت این هیترها در فاصلۀ زمانی ۱ ساعت با مقدارفشارهوای یک اتمسفر و درجه حرارت ۲۰۰ درجۀ فارنهایت در زمان ورود و کاهش این حرارت به میزان ۲۰ درجه و هنگامی که هوا به کوئل وارد می‌شود درجۀ آن ۶۰ درجۀ فارنهایت باشد، قدرت حرارت استاندارد نام دارد.

حجم هوای داخل گلخانه فاکتوری مهم برای انتخاب هیترها

حتما دقت کنید که برای انتخاب هیتر حجم هوای داخل گلخانه اهمیت دارد. این مقدار با موارد زیر اندازه‌گیری می‌‌شود:

۱- مساحت و ارتفاع داخل گلخانه

۲- ارتفاع از سطح دریا

۳- سردترین دمای سال

۴- نوع کشت

۵- نوع سازۀ گلخانه

هیترهای کابینتی در چه مواردی کاربرد دارند؟

توان حرارتی بالایی دارند.
فضای کمی را به‌ویژه در انواع مدل‌های دیواری و سقفی آنها اشغال می‌کنند.
حرارت را به طور مناسبی توزیع می‌کنند.
با سرعت بالایی فضا را گرم می‌کنند و حرارت را بالا می‌برند.
هم به‌صورت عمودی و‌هم افقی می‌توانیم آنها را نصب کنیم.

 

نکته: انواع افقی این هیترها برای مکان‌هایی است که ارتفاع سقف کمتر است. در صورتیکه انواع عمودی آنها مخصوص مکان‌هایی با ارتفاع بیشتر است که نیاز داریم هوا به سمت پایین گلخانه هدایت شود.

مزیت‌های هیتر کابینتی در سیستم گرمایش گلخانه

۱- دارای راندمان و بازده بالایی است.
۲- توزیع گرما وحرارت به‌طور یکنواخت صورت می‌گیرد.
۳- نصب آن آسان است.
۴- هزینۀ آن به نسبت پایین است.
۵- معایب یونیت هیترها
۶- به رسوب‌زدایی نیاز دارند.
۷- سروصدای آنها نیز زیاد است.

قابلیت تبدیل سوخت هیترها

سوخت‌های رایج برای هیترهای کابینتی را اشاره کردیم گازسوز دوگانه سوز و گازوئیل هستند وبا دوباره تنظیم کردن این هیترها می‌توانیم نوع سوخت را مجدد به نوع دیگری تبدیل کنیم.

در موقع خرید هیتر یا بخاری باید چه مواردی را در نظر بگیریم؟

یکی از محصولاتی که درهنگام خرید اعتبار فروشندۀ آن اهمیت دارد بخاری‌های گلخانه هستند. بنابراین حتما قبل از خرید هیترها از معتبر بودن فروشنده اطمینان داشته باشید و پس از آن عومل مختلف را برای محصول خود مورد بررسی قرار دهید.

برای معرفی فروشنده‌های معتبر برای تهیۀ این محصول با ما تماس بگیرید‌. مشاوران ما راهنمایی‌های لازم را ارائه می‌دهند.

عوامل و فاکتورهایی که در وقت خرید هیترها سیستم‌گرمایش گلخانه باید به آنها دقت کنید موارد زیر هستند:

• بازده یا راندمان هیتر یا بخاری گلخانه
• ویژگی‌های کوره
• خصوصیات مشعل
• جنس بدنۀ هیتر یا بخاری دمنده
• خصوصیات سیستم هوادهی بخاری
• فن‌ها
• جوش‌ها استاندارد باشند
• میزان گرمایش هیتر

هزینۀ بخاری‌ها یا هیترهای گلخانه

به منظور دانستن قیمت هیتر یا بخاری گلخانه لازم است در هنگام خرید از فروشنده در مورد هزینه‌های دقیق استعلام بگیرید.

در حال حاضر به‌علت اینکه قیمت‌ها در بازار دارای تغییراتی هستند، نمی‌توانیم یک لیست قیمت مشخص را در نظربگیریم.

درصورت نیاز به مشاوره برای خرید بخاری گلخانه یا هیتر با مشاوران ما تماس بگیرید  تا در این زمینه راهنمایی لازم را به شما بدهند.

۰۲۱۶۶۹۰۸۶۰۰ و ۰۹۱۰۳۰۳۰۴۳۳

به‌طور کلی قیمت هیترها برمبنای ویژگی‌های فنی آنها تعیین می‌شود. عواملی که در بخش قبل به آنها اشاره کردیم در هزینۀ تهیۀ بخاری‌ها تأثیرگذارهستند.

دقت کنید که درموقع خرید مشخصات هیترها را در سیستم‌گرمایش گلخلنه  در نظر بگیرید و‌بر طبق فاکتورهایی که گفته شد برای متوجه شدن اختلاف قیمت‌ها، آنها را باهم مقایسه کنید.

نکته: موضوع قابل توجهی که وجود دارد این است که به دلیل هزینۀ کم‌تر یک محصول را برای سیستم گرمایش گلخانه انتخاب نکنید. دلیل آن این است که ممکن است کیفیت محصول پایین باشد و‌هزینه‌هایی که بعدها برای تعمیر و‌پوسیدگی بخاری گلخانه پرداخت می‌کنید خیلی بیشتر از مقدار هزینۀ یک‌ محصول باکیفیت و‌استاندارد باشد.

برای درک بهتر این موضوع باهم یک مثال را بررسی می‌کنیم.

دو‌هیتر که با هم مقایسه می‌شوند فقط از نظر سیستم هوادهی باهم‌متفاوت هستند.

هیتر ۲۳۰۰۰ با یک فن و یک هیتر ۲۳۰۰۰ دیکر با دوفن را در نظر می‌گیریم. اگر بخاری با یک فن هزینه‌ای حدود ۱۲ میلیون داشته باشد، قیمت همان بخاری گلخانه با دوفن تقریبا ۱۵ میلیون تومان خواهد بود. البته این میزان به ظرفیت هوادهی وتوان برق مصرفی نیز بستگی دارد.

همین‌طور سایر موارد گفته شده نیز بر قیمت بخاری یا هیتر گلخانه اثردارد.

برای راهنمایی در این زمینه با ما تماس بگیرید.

انواع هیتریا بخاری گلخانه براساس جنس کوره

بخاری‌ها براساس نوع کوره شامل موارد زیر است:

بخاری آهنی

هیتر  آهنی-استیل

تمام استیل

بخاری گلخانه براساس نوع دمنده‌ها

بلوئر

فن اکسیال

بخاری یا هیتر گلخانه براساس نوع سوخت در سیستم گرمایش گلخانه

مشعل گاز سوز یا گازی

با مشعل گازوئیلی

دوگانه سوز ترکیب گازوگازوئیل که اگر گازقطع شود، سوخت گازوئیلی جایگزین آن می‌شود و آغاز به کار می‌کند.

مشخصات کورۀ هوای گرم باکیفیت خوب برای گلخانه شامل موارد زیر است:

دیگ با جنس استیل

عایق بودن بدنه

داشتن چرخ

ارتفاع کم

 

هیترهای تابشی

انواع سیستم‌های گرمایش تابشی

گرمای ایجادشده درسیستم گرمایش تابشی به‌طور مستقیم توسط امواج مادون قرمز، به سطح و بقیۀ بخش‌ها انتقال می‌یابد. همین نوع انتقال گرما موجب می‌شود که نیاز به انتقال ازطریق هوا نداشته باشیم. 

سیستم‌های گرمایش گلخانه با روش تابشی (گرماتاب) برمبنای منع انرژی که استفاده می‌کنند به انواع زیر تقسیم می‌شوند.

 ۱- هیتر تابشی گازی

اجزای هیتر تابشی گازی شامل موارد زیر است:

مشعل

رفلکتور

فن مکنده

لوله‌های آتش‌خوار

هیتر تابشی گازی به این صورت عمل می‌کند که در ابتدا به‌وسیلۀ مشعل، شعله ایجاد می‌شود و بعد از آن توسط مکنده به داخل لوله هدایت می‌گردد. در حقیقت گاز شهری داخل لوله‌های با طول زیاد در این سیستم می‌سوزد. حرارت لوله‌ها در سیستم گرمایش گلخانه تابشی تا اندازۀ ۳۰۰ درجۀ سانتی‌گراد افزایش می‌یابد.

مرحلۀ بعدی به این صورت است که گرمایی که تولید می‌شود، به‌صورت امواج مادون قرمز به‌وسیلۀ لوله‌ها به اطراف آن تابانده می‌شوند.

پس از آن صفحه‌های به شکل ذوزنقه که در بخش بالایی لوله‌ها قراردارند (رفلکتوها)، امواج را به قسمت پایینی و قسمت‌های دیگر منعکس می‌کنند و امواج حرارتی وقتی به اشیاء و‌سطوح برخورد می‌کنند انرژی‌های حرارتی خود را آزاد می‌کنند. 

۲-هیترتابشی برقی

عملکرد هردو هیتر تابشی برقی و گازی مانند هم است و تنها تفاوت آنها در منبع انرژی آنهاست که هیتر تابشی برقی با برق کار می‌کند. همین منبع سوخت برق یک مزیت بسیار مهم برای هیترهای برقی است به این دلیل که سوخت پاک تولید می‌کنند.

۳- هیترهای تابشی آبی 

مانند دو روش قبلی که توضیح دادیم بخاری یا هیتر تابشی آبی نیز مثل سایر هیترهای تابشی عمل می‌کند و تفاوت آن در منبع سوخت آبی آن است.

با توجه به منبع سوخت این هیترها شاید این تصور ایجاد شود که مانند رادیاتور عمل می‌کنند ولی در خقیقت طرز کار آنها مانند سایر هیترهای تابشی است وگرما را ازاین طریق به محیط پیرامون خود انتقال می‌دهد. پنل‌های تابشی در این نوع حرارت را از لوله‌های آب گرم دریافت می‌کنند و گرمای به‌وجود آمده را تبدیل به امواج تابشی می‌کنند.

مزیت‌های سیستم گرمایش گلخانه با روش تابشی

انتقال در نوع تابشی از طریق انتقال مستقیم از سطح گرم به سطح‌ها و محیط‌های اطراف است.

هیترهای تابشی یا مادون قرمز مزیت‌ها و معایبی داریم که به آنها اشاره می‌کنیم. 

مزیت‌های هیترهای تابشی یا مادون قرمز برای سیستم‌ گرمایش گلخانه

۱- از جمع شدن گرما در سقف گلخانه‌ها جلوگیری می‌کنند.

سیستم‌های حرارتی که برای گلخانه مناسب نیستند موجب می‌شوند که حرارت به دلیل چگالی کمتر هوای سرد در بالای گلخانه جمع شود ودر قسمت‌های پایین که در محیط اطراف محصول‌های ما هستند، هوا سردتر باشد. در این‌صورت ممکن است گیاهان دچار سرمازدگی شوند. سیستم تابشی طوری عمل می‌کندکه گرما به بخش‌های پایینی گلخانه می‌رسد و در بخش بالایی تجمع پیدا نمی‌کند و‌همین نوع انتقال گرما موجب می‌شود که گیاهان دچار سرمازدگی نشوند.

۲- فضایی را در گلخانه اشغال نمی‌کند.

به دلیل نصب این نوع سیستم‌ها در سقف گلخانه، فضایی را اشغال نمی‌کنند. 

۳- در سالن گلخانه‌ها قسمت‌بندی حرارتی و دمایی ایجاد می‌کنند.

هیتر تابشی مادون قرمز طوری تنظیم می‌گردد که هر قسمت مورد نظر از گلخانه میزان گرمای لازم برای رشد محصول‌های کشت شده درآن ناحیه را فراهم می‌کند.

۴- نصب هیترهای تابشی به‌صورت مستقل انجام می‌شود.

این نوع هیترهای مادون قرمز به طورجدا و مستقل ازهم در قسمت سقف گلخانه‌ها نصب می‌شوند. مزیت این نوع نصب جداگانه این است که اگر یکی از دستگاه‌ها دچار مشکل شود، سایر هیترها را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد.

 عیب‌های سیستم گرمایش تابشی گلخانه

هرچند گرمایش تابشی مزیت‌های زیادی دارد، ولی لازم می‌بینیم به معرفی برخی از معایب آن نیز بپردازیم.

۱- درصورتی که وسعت و فضای گلخانۀ شما زیاد باشد نیاز دارید که تعداد بیشتر هیتر تابشی تهیه کنید، زیرا این هیترها تنها بخش مشخصی از سالن را گرم می‌کنند و در نتیجه لازم است هزینۀ بیشتری برای تهیۀ این هیترها بپردازیم.

۲- دقت نصب هیترهای تابشی باید بالا باشد. زیرا اگر در نصب آنها دقت لازم را انجام ندهیم بازده حرارتی سیستم بسیار افت پیدا می‌کند. 

۳- دقت در محل نصب هیترها هم بسیار مهم است به‌طوری که اگر هیتر تابشی در محل درستی قرار نگیرد گرمای آن به محصولات به درستی نمی‌رسد و به میزان قابل توجهی کم می‌شود. محل نصب گرماتاب‌ها باید در جایی باشد که هیچ‌گونه مانعی در مسیر تابش مادون قرمز قرار نداشته باشد. 

۴- از عوامل مهم که اگر خطا یا ایرادی در نصب آن باشد در عملکرد هیترهای تابشی بسیار مؤثراست و‌تابش مادون قرمز را بسیار کاهش می‌دهد، قرار دادن هیترها در ارتفاع مناسب است.

۵- به علت اینکه این هیترها در سقف تعبیه می‌شوند گردو غبارهای موجود در سالن‌های گلخانه را به خودجذب می‌کنند و‌ممکن است میزان تابش را کم کند. 

نکته: برای حل این مشکل سیستم گرمایش گلخانه هر چند وقت یکبار این هیترها نیاز به نظافت دارند. البته به دلیل اینکه هیترهای تابشی در ارتفاع نصب می‌شوند، تمیز کردن آنها ممکن است کمی سخت باشد.

۶- اگر یک روز درفصل زمستان و سرمای شدید گرماتاب‌های گازی، گاز قطع شود ممکن است محصول شما از بین برود.

۷- همین‌طور در گرماتاب‌های برقی در فصل زمستان چنانچه برق قطع شود ممکن از در اثر سرما محصول از بین برود.

چه گلخانه‌هایی برای سیستم گرمایش گلخانه تابشی مناسب هستند؟

تعدادی از گرماتاب‌ها مناسب برای گلخانه‌هایی با سقف کوتاهتر هستند و برای گلخانه‌های با ارتفاع بیشتر مناسب نمی‌باشند. به همین دلیل هنگام خرید هیتر تابشی لازم است توان گرمایی و ارتفاع گلخانه را در نظر بگیریم.

معمولا هیترهای تابشی یا گرماتاب‌ها برای گلخانه‌هایی که همزمان چند نوع محصول کشت وتولید می‌کنند، مناسب هستند. علت این امر آن است که محصول‌های مختلف برای رشد به دماهای متفاوتی نیاز دارندو به‌وسیلۀ سیستم گرمایش گلخانه هیتر تابشی در ناخیه‌های مورد نظر می‌توان گرما و حرارت مناسب مخصوص آن قسمت را تنظیم کرد‌.

سیستم گرمایش مرکزی گلخانه یا حرارت مرکزی

در این شیوه ازیک یا چند دیگ بخار استفاده می‌کنند. آب داغ یا بخارتوسط لوله‌هایی به بخش‌های مختلف گلخانه انتقال می‌یابد.

به‌طور معمول این منبع حرارت مرکزی را برای گلخانه‌هایی که مساحت آنها از یک هکتار بیشتر است را بعلت هزینۀ اولیۀ بالای آنها، پیشنهاد می‌کنیم.

مواردی که برای انتخاب سیستم گرمایشی تأثیرگذار هستند:

• مساحت و وسعت گلخانه
• مقدار گرمایی که هدر می‌رود.
• چه نوع پوششی در گلخانه استفاده می‌شود.
• ناحیۀ ساخت گلخانه
• آب گرم در حرارت مرکزی

این روش براین مبنا استوار است که هر یک درجۀ سانتی‌گراد که حرارت آب کاهش می‌یابد، یا کالری گرما آزاد می‌شود.

خصوصیات آب گرم سیستم حرارت مرکزی

• برای گلخانه با پوششی که از ۱۵۰۰ مترمربع کمتر باشد.
• حرارت آب گرم باید تقریبا ۸۲ درجۀ سانتی‌گراد باشد.
• میزان تقریبا زیاد آب نیاز داریم.
• به یک‌ پمپ برای به جریان انداختن آب نیاز داریم.
• فشار بالا حدود یک کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع در این شیوه نیاز داریم.
• اگر دیگ یا دیگ‌های بخار خراب شوند دما به علت اینکه آب به آرامی گرم و سرد می‌شود، مانع از یخ زدن گلخانه می‌گردد.حرارتی که تولید می‌شودبرخلاف لوله‌های بیشتر که استفاده می‌شود نسبت به بخار کمتراست.
• هزینۀ آن از بخار بالاتر است.

بخار آب در سیستم گرمایش حرارت مرکزی 

این شیوه به این صورت است که ابتدا آب را به ۱۰۰ درجۀ سانتی‌گراد می‌رسانیم و سپس به بخار تبدیل می‌شود. آب بعد از عمل تبخیر با فشار به لوله‌های پخش کننده وارد می‌شوند. وقتی که بخار سرد می‌شود، به وسیلۀ پمپ به مخزن باز می‌گردد و دوباره گرم می‌شود و مجدد این سیکل انجام می‌شود. برای روش بخار آب از روش آب گرم به آب کمتری نیاز داریم.

میزان هزینۀ لازم که برای روش بخارآب نسبت به نوع آب گرم پایین‌تر است. 

ازمشکلات این روش این است که بلافاصله لوله‌ها در اثر قطع جریان بخار آب سرد می‌شوند و‌حرارت گلخانه به یکباره کاهش می‌یابد.

خصوصیات بخار آب در سیستم‌ گرمایش مرکزی

• این سیستم برای گلخانه‌هایی که مساحت آنها ۱۵۰۰ مترمربع یا بیشتر است توصیه می‌شود.
• مقدار آب مورد استفاده کمتراز سیستم آب گرم است.
• به دیگ بخار کوچک‌تر احتیاج داریم.
• هزینه‌ها نسبت به روش آب گرم پائین‌تر است.
• احتیاج به مراقبت بیشتری از روش آب گرم دارد.
• اگر بخار قطع شود بلافاصله لوله‌ها سرد می‌شوند و‌یکباره حرارت گلخانه افت پیدا می‌کند.

به‌طور معمول این سیستم برای گلخانه‌های یک واحدی استفاده می‌شوند. در این روش هوای سرد به داخل گلخانه کشیده شده و مثل رادیاتور اتومبیل هوای را تبدیل به هوای گرم می‌کندو در گلخانه توزیع می‌کند.

نکته: درانتخاب دیگ باید به این نکته توجه داشت که دیگ بتواند بخار نیز تولید کند. در این حالت مقدار آب دیگ را کاهش می‌دهند تا بخار تولید شود.

این بخار برای پاستوریزه کردن خاک و ظروف کاشت به کار می‌رود، البته در مورد همه دیگ‌ها این امکان وجود ندارد. در زمان تولید بخار تاسیسات گرمایشی گلخانه باید خاموش باشد، بنابراین تولید بخار فقط در اواخر بهار، تابستان و اوایل پاییز، که نیازی به تاسیسات گرمایشی وجود ندارد، امکان پذیر است.

دیگ‌ها در سیستم گرمایش گلخانه با روش حرارت مرکزی 

دیگ‌ها در این سیستم دونوع هستند.

۱- دیگ‌ها با لوله‌هایی که شعله در آنها قرار دارد.

هوای گرم در این نوع در لوله‌ها تحت فشار قرار می‌گیرد و باعث گرم شدن آب در پیرامون خود می‌شود.

۲- دیگ‌ها با لوله‌هایی که آب درون آن قرار دارد.

در این نوع آب داخل لوله‌ها جریان می‌یابد و آب درون لوله‌ها را گرم می‌کند در این روش آب گرم شده داخل لوله‌ها حرکت می‌کند.

سیستم گرمایش انرژی خورشیدی برای تأمین گرمای گلخانه

انرژی خورشیدی یک منبع حرارتی بدون خطر و سالم و بسیار مفید برای گرم نگه داشتن گلخانه‌ها است.

احداث گلخانۀ خورشیدی یک راه بسیار مناسب برای ذخیرۀ سوخت و‌جلوگیری از مشکلات مرتبط با مصرف سوخت است. این نوع گلخانه‌ها در کشورهای مختلف درمقیاس‌های کوچک و بزرگ احداث می‌شوند و اجرای آنها موفقیت آمیز بوده‌است. در زیر تلاش می‌کنیم فاکتورهای اصلی و خصوصیات گلخانه‌های خورشیدی را مورد بررسی قرار دهیم.

اینکه بتوانیم از انرژی‌های پاک و قابل تجدید مثل خورشید در گرمایش گلخانه به‌ویژه در کشور ایران که تابش خورشید بسیار مناسب و ساعت‌های آفتابی بالا است استفاده کنیم، دارای ارزش بالایی است.

استفاده از تکنولوژی‌های جدید برای استفاده از انرژی خورشید جهت گرم کردن گلخانه‌ها باعث صرفه‌جویی در سوخت و ذخیرۀ آن خواهد شد.

همان‌طور که می‌دانیم همۀ گلخانه‌ها تا حدودی انرژی و‌گرمای خورشید را جذب می‌کنند. ولی فرق گلخانه‌های خورشیدی با سایر گلخانه‌هاچیست؟ گلخانه‌های خورشیدی علاوه برا اینکه انرژی خورشیدی را جذب می‌کنند مقداری از گرمای جذب شده برای شب‌ها یا روزهای سرد و یا ابری که خورشید کمتر می‌تابد ذخیره می‌کنند.

گلخانه‌های خورشیدی یا سولار به دو روش نصب می‌شوند که این روش‌ها یا به طور مستقل یا در کنار گلخانه‌ها و‌به‌طور الحاقی به آنها است.

معمولا گلخانه‌های خورشیدی چون از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه هستند برای گلخانه‌های کوچک‌تر استفاده می‌شوند. امکان دارد در مناطقی که اقلیم سردتری دارند یا هوا در فصل‌های سال ابری است، سیستم گرمایش خورشیدی کمتر جوابگو باشد و به یک سیستم گرمایش دیگر مانند سیستم‌هایی که در قبل توضیح دادیم، نیاز باشد.

در گلخانه‌های خورشیدی که به‌صورت الحاقی هستند، نیاز به یک انرژی تکمیل کننده برای جابجایی انرژی گرمایی به سایر قسمت‌های گلخانه داریم.

سؤال این است که چه خصوصیاتی باعث تفاوت گلخانه‌های خورشیدی و‌سایر گلخانه‌ها می‌شود؟

۱- برای دریافت گرما از سیستم‌ گرمایش خورشیدی لازم است جهت گلخانه و شیب پوشش شفاف گلخانه به‌منظور دریافت بیشترین میزان نور خورشید، به‌طور مناسب قرار بگیرد.

۲- در بخش‌هایی که گرمایش خورشیدی و‌نور خورشید کمتر تابیده می‌شود، عایق‌بندی‌های بسیار قوی را به‌کارگیریم.

۳- پوشش گلخانه‌ها را با روش‌های مناسب و صحیح نصب کنیم، تا هدرروی گرما در روش گرمایش خورشیدی یا سولار به حداقل برسد.

۴- جهت خنک نگه‌داشتن گلخانه‌ها در فصل گرم و تابستان‌ها از تهویه‌های طبیعی استفاده کنیم.

مواردی که در بالا اشاره کردیم، اگر در طراحی گلخانه‌ها به درستی رعایت گردد، برای نگه‌داشتن و هدر نرفتن انرژی گرمایی بسیار مناسب است.

بعضی از مهم‌ترین مدل‌های سیستم گرمایش خورشیدی

۱- سیستم گرمایش خورشیدی بستر سنگی

در این نوع سیستم گرمایش گلخانه خورشیدی یک لولۀ استوانه‌ای از جنس PVC که قطر آن ۲۰ سانتی‌متر است، از سنگ‌های گرد و‌مدوری با قطر ۴-۵ سانتی‌متر پر می‌شود و یک متر زیر گلخانه قرارداده می‌شود.

یک لایه از سنگ در عمق ۲۰ سانتی‌متر در زیر مخزن ذخیره قرار می‌گیرد و کار این لایه محدودنمودن تبادل گرما بین مخزن و لایه‌های عمیق‌تر خاک است.

لولۀ پلاستیکی منفذداری برای آزادکردن هوایی که از طریق مخزن‌ انتشار گرما خارج می‌شود، به‌صورت یکنواخت در گلخانه‌ها به‌وجود می‌آید. ارتفاع نصب این سیستم گرما از گلخانه حدود ۲.۱ متراز سطح کاشت است. ورودی لوله به مخزن وصل می‌شود و خروجی لوله در انتهای دیگر بسته است.

هنگامی‌که در طی روز دما از ۲۵ درجۀ سانتی‌گراد بالاتر می‌رود، هوای گرم به‌وسیلۀ فن به داخل بستر سنگ که در مورد آن توضیح دادیم تزریق می‌شود و در اینجا هوای خنک کف گلخانه به داخل گلخانه هدایت می‌گردد. وقتی که شب دمای هوا کاهش می‌یابد و به کمتر از ۱۲ درجۀ سانتی‌گراد می‌رسد، هوای گرمی که در مخزن‌های شنگی ذخیره شده‌بود توسط فن به سمت گلخانه هدایت می‌شود.

برطبق آزمایش‌های انجام شده در سیستم گرمایش خورشیدی بسترو سنگ یا Rock bed درجۀ هوا در شب به میزان ۳ درجه گرمتر و‌در روز ۲ درجه خنک‌تر می‌شود. کشت گوجه فرنگی در گلخانۀ «راک‌- بد» نسبت به گلخانه‌های فاقد این سیستم گرمایشی ۲۲ درصد بیشتر شد.

۲- سیستم گرمایش خورشیدی ذخیرۀ آب گلخانه

چرخش آب گرم به‌وسیلۀ انرژی خورشیدی یا سولار اچمبنای این روش را تشکیل می‌دهد.

چهارقسمت جداگانه برای این نوع سیستم گرمایش خورشیدی وجود دارد.

۱- یک بخش مسطح همرا با مجموعه‌ای از لوله‌هایی از جنس آهن که کالکتورهایی با سطحی که شامل یک لایۀ پوشش شیشه‌ای و‌پوشش اپتیکال است و‌اندازۀ هرکدام از آنها ۲.۳۴ متر مربع است.

۲- دوعدد تانک که برای ذخیرۀ آب است. یکی از آنها برای ذخیرۀ آب گرم و‌دیگری آب سرد است. هر کدام از این مخزن‌ها ظرفیتی معادل ۲۵۰ لیتر دارند وجهت جلوگیری از هدر رفتن انرژی کاملا عایق‌کاری شده‌اند.

۳- لولۀ مبدل حرارتی یا agrotherme که شامل مجموعه‌ای از لوله‌های پروپیلن با قطر ۱۴ میلی‌متر است. این لوله‌ها در داخل خاک به‌شکل موازی در بسترگلخانه‌ها در فاصلۀ ۲۹ سانتی‌متر از هم قرار داده می‌شوند.

۴- توسط یک‌پمپ که به‌صورت برگشتی عمل می‌کند، آبی که محتوی مخزن آب گرم است، در طی زمان شب بین تبدیل‌کننده‌های حرارتی یا آگروترم‌ها حرکت می‌کند و به طرف آب سرد می‌رود. در طی روز این چرخش برعکس می‌شود و آب از کالکتورها و مخزن آب سرد به سمت مخزن ذخیره حرکت می‌کند.

این نوع سیستم‌گرمایشی خورشیدی در هندوانه بررسی شدو زیاد شدن گرما تا ۲.۱ درجۀ شانتی‌گراد درشب و متعادل و یکنواخت شدن دمای گلخانه و زودرس شدن محصول (حدود ۱۴ روز) را در پی داشت.

۳- سیستم گرمایش گلخانه خورشیدی آب غیرفعال 

در حقیقت این روش در مقایسه روش‌های سنتی به دلیل هزینۀ کمتر و امکان نصب راحت‌تر، مناسب‌تر است. تحقیقات نشان داده‌اند که این سیستم دمای داخل گلخانه را ۲-۱۰ درجۀ سانتی‌گراد افزایش می‌دهد البته این افزایش دما به مواد اولیۀ به‌کاربرده شده بستگی دارد. مواد اولیه می‌توانند شیشه، «پی‌ای»، پلی‌کربنات‌ها باشند.

در مطالعه‌ای روی گیاه گوجه‌فرنگی در گلخانه‌های خورشیدی و گلخانۀ بدون این سیستم، نشان داد که این سیستم گرمایش خورشیدی آب غیرفعال دمای گبخانه را در طی شب ۱.۳ درجۀ سانتی‌گراد افزایش می‌دهد و همچنین رطوبت نسبی را به مقدار ۱۰ درصد کاهش می‌دهد. و این بهبود هپا و رطوبت نسبی در گلخانۀ با انرژی خورشیدی یا سولار به میزان ۳۵ درصد محصول ما را افزایش داد و همین‌طور این سیستم باعث کم شدن جمعیت برخی آفت‌ها در گلخانه خورشیدی شد.

در کل گرمایش خورشیدی یا سولار موجب بهتر شدن میکروکلیماهای گلخانه، کم شدن آفت‌ها و دوست‌دار محیط زیست (به علت به کار نگرفتن سوخت‌های فسیلی یا استفادۀ محدودتر از آنها) می‌شود.

چه مواردی موجب تمایز گلخانه‌های خورشیدی از انواع معمولی آنها می‌شوند؟

مواردی که موجب ذخیرۀ انرژی خورشید می‌شوند.

• عایق‌بندی در بخش‌هایی که نور خورشید کمتر تابیده می‌شود.
• تهویۀ طبیعی
• جهت گلخانه‌ها
• پوشش گلخانه
• نصب اصولی پوشش‌های شفاف گلخانه

 

روش کلی ذخیره کردن انرژی چگونه است؟

این روش شامل موارد زیر است:

استفاده از سنگ‌ها، بتن، کاشی‌های تیره در بستر و دیوارهایی که دارای خاکستر هستند. از ماده‌هایی که موجب انعکاس نور به درون گلخانه می‌شوند، برای ذخیرۀ گرما استفاده می‌شود.

اکنون بیایید باهم بررسی کنیم که بهترین سیستم‌ گرمایش چیست؟

همانطور که اشاره کردیم در هرکدام ازسیستم‌های گرمایشی گلخانه مزیت‌ها و معایبی وجود دارد. پیش از هر اقدامی مقالۀ بالا را مطالعه کنید تا با خصوصیات هیتر و بخاری‌های گلخانه و سایر سیستم‌ها آشنا شوید تا بتوانید استانداردها را رعایت کنید.

برای انتخاب بهتر می‌توانید با ما تماس بگیرید و‌از راهنمایی‌های لازم برخوردار شوید.

موارد زیر برای یک‌ گرمایش مناسب گلخانه لازم هستند.

۱- بتواند هوای پاک و سالم ایجاد کند.

۲- ماندگاری و طول عمر آن بالا باشد.

۳- گرما را به‌صورت یکنواخت در تمام گلخانه توزیع کند.

۴- ظرفیت گرمایی آن زیاد باشد.

۵- ایمنی در سیستم گرمایشی مسئلۀ مهمی است و باید سیستم ایمنی بالایی داشته باشد.

نکته: اگر بخواهیم یک سیستم گرمایشی مناسب را باتوجه به شرایط اقلیم کشور پیشنهاد دهیم، کوره‌های هوای گرم به دلیل مزیت‌هایی که برای آنها گفتیم و بازده گرمایی بالای آنها بسیار مناسب هستند. 

خرید هیترها نیاز به دقت بالایی دارد بنابراین حتما از مراکز معتبر خریداری کنید و‌گارانتی محصول را نیز در نظر بگیرید. با ما تماس بگیرید.

چند نمونه از مزیت‌های هیترها یا بخاری گرماساز

• اتوماتیک بودن آنها
•  بازده گرمایی بالای آنها
• ایمنی بالا 
• مصرف سوخت بهینه
• حمل و‌نقل راحت
• سیستم آتش درون موجب تولید سوخت پاک‌می‌شود.
•  قابلیت تبدیل به انواع سوخت گاز گازوئیل و‌دوگانه سوز را دارد.
• در ظرفیت‌های گرمایی متنوع تولید می‌شوند و با توجه به اندازۀ سالن گلخانه می‌توانید آنها را انتخاب کنید.

هرچند هیترهای تابشی یک مورد برای گرم کردن گلخانه‌ها است ولی در نظر بگیرید که این سیستم‌ها از نظر هزینه مقرون به‌صرفه نیستند. 

برای گلخانه‌دارانی که تازه آغاز به کار کرده‌اند بهتر است سیستم گرمایش گلخانه با هزینۀ کمتر و کارآیی بالاتر درنظر گرفته شود.

به حداقل رساندن مصرف سوخت‌ها در گلخانه

دقت کنید که تنها تهیۀ یک سیستم گرمایشی مناسب برای گلخانه کافی نیست. در فصول سرد حتما با روش‌های مناسب و عایق بندی از نفوذ سرما به داخل گلخانه و‌هدرروی گرما و حرارت جلوگیری کنید.

در زیر برخی روش‌های مناسب و ضروری برای کم شدن هدرروی سوخت و‌گرما و نگهداری گرما در گلخانه‌ها برای به حداقل رساندن هزینه‌های سوخت توضیح می‌دهیم.

سقف‌ها و دیوارها به‌طور مناسب عایق‌بندی کنید.

اگر در گلخانۀ شما درزها و شکاف‌هایی وجود داشته باشند، گرمای گلخانه را به بیرون هدایت می‌کنند. 

۱- لازم است پوشش‌های نایلونی گلخانه را از نوع ضخیم و دارای گارانتی به‌ کار ببرید تا سوراخ یا پاره نشوند.

هرچند پوشش‌های شیشه‌ای روی سقف و‌دیوارها کیفیتشان بیشتر است ولی ممکن است از نظر هزینه به‌ویژه برای گلخانه‌های بزرگ مقرون به صرفه نباشند، زیرا قیمت بالاتری دارند. اگر از لحاظ هزینۀ اولیه مشکلی ندارید ما پوشش‌های شیشه‌ای را پیشنهاد می‌کنیم.

۲- استفاده از چسب‌های با دوام بالا و‌مخصوص در بخش‌های اتصال شیشه‌ها و یا نایلون‌ها برای عایق‌بندی مناسب است. محل درزها و اتصال‌ها را با چسب به هم محکم کنید تا از هم جدا نشوند.

۳- از ورق‌های «پی‌وی‌سی» یا PVC استفاده کنید زیرا این نوع پوشش‌ها به‌دلیل دوجداره بودن برای سیستم گرمایشی مناسب است و همین‌طور از پوشش شیشه‌ای نیز هزینۀ کمتری دارند و به‌علت خصوصیت دوجداره بودنشان گرما را به‌خوبی حفظ می‌کنند. این پوشش‌ها یک‌مزیت دیگر نیز نسبت به شیشه دارند و آن نشکن بودنشان است ودر مقابل ضربات و بارش تگرگ مقاومت بالایی دارند.

گلخانه را در مکان‌ها نورگیر و در معرض نور آفتاب بسازید.

قبل ازاینکه اقدام به نصب گلخانۀ خود کنید، توجه کنید که حتما گلخانه را در محلی که نورکافی را در روز دریافت کند بسازید. اگر محل مورد نظر شما شیب ندارد‌ و در اطراف آن درخت‌ها بلند و ساختمانی قرار ندارد، نور مناسب به داخل گلخانه می‌رسد.

در صورتی‌که محل مورد نظر شما دارای شیب باشد، باید توجه کنید که شیب روبه طلوع آفتاب است یعنی شیب به سمت شرق یا پشت به طلوع آفتاب است؟ اگر زمین شما رو به طلوع آفتاب است نور بسیار خوب و‌مناسبی را دریافت می‌کند.

برای ساخت گلخانه به درخت‌ها و ساختمان‌های اطراف هم توجه کنید که حتی‌الامکان دور از آنها ساخته شود تا روی گلخانۀ شما سایه‌اندازی نکنند. 

توجه کنید که اگر عایق‌بندی و مقدار نور دریافت‌شده از خورشید مناسب باشد، به مقدار زیادی هدرروی گرما کم می‌شود و دمای بهینه برای رشد محصول با هزینۀ کمتر به میزان مناسب می‌رسد.

کنترل دما با استفاده از دماسنج گلخانه

برای مدیریت صحیح گرمای گلخانه چند دماسنج نصب کنید. ولی سؤال این است که این دماسنج‌ها را در کجا قراردهیم؟

همانطور که در توضیحات قبلی گفتیم، هوای گرم به علت سبک بودن به بالای گلخانه می‌رود و‌به‌علت اینکه گیاهان در پایین گلخانه‌ها قرار دارند، دمای بخش پائین گلخانه برای ما مهم است. بنابراین دماسنج را چند سانتی‌متر بالاتر از کف گلخانه قراردهید و سعی کنید از دماسنج دیجیتالی و با دقت مناسب استفاده کنید.

فاصلۀ دماسنج‌ها از بخاری یا هیتر یا سیستم گرمایش گلخانه باید زیاد باشد و به شما پیشنهاد می‌کتیم از دماسنج‌های دیجیتال استفاده کنید و‌برنامه‌ها یا اپلیکشن مناسب را نصب کنید تا به صورت هوشمند از بخش‌های مختلف گلخانه مطلع باشید.

برای آشنایی با هوشمند کردن گلخانه مقاله‌های هوشمندسازی را در سایت مطالعه کنید و‌برای اجرای آن با ما تماس بگیرید.

قناری زیبای هوشمند یا کلاغ رنگ شده اتوماتیک؟ دام هوشمند سازی بازار

سیستم های هوشمند واقعیت یا شوخی یا اشتباه؟

کاربرد اینترنت اشیا در گلخانه و مزیت های گلخانه هوشمند نسبت به سنتی

با دماسنج‌های دیجیتال و هوشمندسازی به سادگی قادر هستید سیستم گرمایش گلخانۀ خودرا مدیریت کنید و در مصرف سوخت صرفه‌جویی کنید و از هدررفتن گرما جلوگیری کنید. 

از هیترهای ترموستات‌دار استفاده کنیم.

ویژگی مثبت بخاری‌های یا هیترهای ترموستات این است که هنگامی‌که دمای گلخانه به‌میزان استاندارد خود می‌رسد، بخاری به‌طور اتوماتیک خاموش شده و از هدررفتن سوخت جلوگیری می‌کند و همین امر باعث صرفه‌جویی زیادی درهزینه‌های سوخت می‌شود. از طرف دیگر با کاهش بیشتر از حد ایده‌آل  دما نیز ترموستات روشن می‌شود. همان‌طور که می‌دانیم افزایش بیش از حد حرارت در گیاهان موجب کندی رشد یا از بین رفتن آنها می‌شود بنابراین نصب ترموستات بسیارایدۀ خوبی است.

ازوسایل و اشیاء که خصوصیت ذخیرۀ انرژی حرارتی را دارند استفاده کنید.

بشکه‌های سیاه‌رنگ و‌پلاستیکی آب یک روش سنتی برای نگه‌داشتن و ذخیرۀ انرژی حرارتی است. این در صورتی است که در طی روز این بشکه‌ها گرمای آب را جذب می‌کنند و در شب گرمای ذخیره شده را به داخل گلخانه هدایت می‌کنند.

شرایط اقلیمی محل احداث گلخانه و ویژگی‌های جغرافیایی منطقه را در نظر بگیرید.

حتما دقت کنید که گلخانه را در منطقه‌هایی با اقلیم مناسب احداث کنید. سطح زمین در گلخانۀ شما باید مسطح باشد و‌دارای زه‌کشی مناسب باشد.

اگر گلخانۀ خود را در منطقه‌های با ارتفاع زیاد از سطح دریا و کوهستانی بنا می‌کنید، آنها در معرض باد های سخت قرار می‌گیرند.

اگر تصمیم به گرم شدن گلخانه با نور خورشید که منبعی آزاد و‌بدون هزینه برای شماست، دارید گلخانۀ خود را در جهتی بسازید که بیشترین نور به داخل گلخانه بتابد. 

نکته: گلخانه‌های خورشیدی یا سولار با توجه به اقلیم ایران گزینۀ بسیار مناسبی است. 

در زمستان‌ها آفتاب از سمت جنوب می‌تابد و می‌توانید ضلع جنوبی گلخانه را به سمت آفتاب قراردهید.

از کمپوست‌ها در گلخانۀ خود استفاده کنید.

اگر از کمپوست‌ها به میزان مناسب استفاده کنید، از طرفی باعث بهبود کیفیت محصولتان و از جهت دیگر موجب حفظ و ذخیرۀ گرما در بستر کشت و‌سطح خاک می‌شود. علت گرم‌شدن سطح خاک با وجود کمپوست فعالیت میگروارگانیزم‌ها و تجزیۀ مواد آلی در آنها است. این گرمای تولید شده در سطح خاک تا حدی ریشۀ گیاه را از سرمازدگی حفظ می‌کند و در برابر سرما مقاوم می‌کند.

نکته: دقت کنید که هرگز برای آبیاری گیاهان از آب سرد استفاده نکنید، به دلیل اینکه موجب پژمرده شدن ریشۀ آنها می‌شود. یک روش برای گرم کردن آب آبیاری این است که شبکۀ لوله‌های آبی را در زیر کمپوست قرار دهید. به‌علت گرمای حاصل از کمپوست این آب نیز گرم‌تر می‌شود و‌به‌این صورت آب‌آبیاری شما گرمتر می‌شود.

ضلع سمت شمال گلخانه را عایق‌بندی کنید.

قبلا هم توضیح دادیم که عایق‌بندی برای حفظ گرما و ممانعت از هدروی گرما بسیار مهم است پس سعی کنید به‌طور اصولی عایق بندی را انجام دهید.

ضلع شمالی گلخانه معمولا حداکثر هدرروی گرما و‌حرارت را دارد و به‌همین دلیل حتما عایق‌بندی اصولی و‌کامل را برای این بخش انجام دهید. برای عایق‌بندی گلخانه لوازم و مواردی وجود دارد که می‌توانید از آنها استفاده کنید.

نور خورشید را داخل گلخانه انعکاس دهید.

برای اینکه دیوارشمالی گلخانه را که عایق‌بندی را برای آن انجام‌ داده‌اید اثربخش‌تر باشد، دیوارداخلی جنوبی را با یک‌ مادۀ سفید و‌انعکاس‌دهندۀ نور بپوشانید. به‌این ترتیب نوری که به داخل گلخانه می‌تابد، مجدد بازتاب می‌شود و سطح بیشتری را گرم خواهد کرد.

سطح و بستر گلخانه را در سطوح‌پائین‌تر قرار دهید.

در فصول زمستان سطوح پایین گلخانه از بخش‌های بالای آن گرم‌تر است. در حقیقت هرمقدار به عمق زمین برویم درجه حرارت ثابت می‌شود و از نقطۀ انجماد بیشتر است.

پیشنهاد ما این است که بستر کشت خود را در گلخانه مقداری پائین‌تر از سطح زمین قراردهیم زیرا این کار موجب تثبیت و‌ثابت ماندن بهتر دما در درون گلخانه می‌شود.

[author title=”هدیه حیاتی” image=”https://www.linkedin.com/in/hediyeh-hi-835496201″]مترجم در زمینۀ تخصصی مهندسی کشاورزی و علاقه‌مند به تولید محتوا[/author]

منابع

 

http://www.fao.org/3/i3284e/i3284e.pdf

http://www.aui.ma/sse-capstone-repository/pdf/spring-2017/The%20Improvement%20of%20Microclimate%20in%20Agricultural%20Greenhouses%20using%20Diverse%20Solar%20Heating%20Systems.pdf

https://www.backyardgardenlover.com/how-does-a-greenhouse-work/

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0959652620348514

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0959652620348514

https://growingspaces.com/passive-solar-greenhouse-design/

https://royalbrinkman.com/knowledge-center/technical-projects/clean-partial-flow-filter-heating-system

https://present5.com/greenhouse-heating-principles-and-hardware-important-heat/

https://plantophiles.com/gardening/best-greenhouse-heaters/

https://www.growerssupply.com/farm/supplies/cat1;;gs_greenhouse_heaters.html

https://www.gothicarchgreenhouses.com/heating.htm

https://www.pericoli.com/EN/news/35/Heating-system-in-greenhouse-the-advantages-of-combiTERM.html

https://climapod.com/the-heating-process-of-the-greenhouses-during-winter-period

http://کتاب مدیریت گلخانه، انتشارات سازمان پارک‌ها و‌فضای سبز شهرداری تهران.