سازه گلخانه، ساخت و معرفی گلخانه ها
سازههای گلخانهای پرکاربرد در صنعت شامل: گلخانههای اسپانیایی، شیشهای، ایرانی و تونلی میباشد. ساخت این سازهها بر اساس کاربرد، شکل و ساختار ظاهری، نوع پوشش ونوع تولید دستهبندی میشوند.
گلخانههای اسپانیایی: قابلیت اجرا با پوششهایی مثل پلاستیک، پلیکربنات و ورقهای فلزی و… دارند. ارتفاع آنها حداقل ۶ متراست و نسبت به سایر گلخانهها استحمام بیشتری دارند.
تهویۀ مناسب، استحکام و زیبایی و قابلیت استفاده در هردو اقلیم سردو گرم و قیمت مناسبتر از سایر نمونههای وارداتی از ویژگیهای این نوع گلخانه است.
زمان مناسب برای شروع پروژۀ ساخت گلخانهها
مناسبترین زمان برای آغاز پروژۀ ساخت گلخانهها در اردیبهشت ماه یعنی اواسط بهارمیباشد.
دوعلت عمده برای این کار وجود دارد:
۱-بادهای موسمی و بهاری تا اردیبهشت به پایان میرسند.
۲- قبل از آغاز باران و ریزشهای جوی پروژۀ شما تکمیل میشود (البته این موضوع ارتباط مستقیم با ابعاد پروژۀ گلخانۀ شما دارد.
قبل از احداث گلخانه لازم است چه مواردی را در نظر بگیریم؟
۱- حتما بازار فروش را مشخص کنیم.
۲- مشخصات محصولتان را تعیین کنید.
۳- هواشناسی منطقه مورد نظر را بررسی کنید و اطلاعات لازم در این زمینه را جمعآوری کنید.
۴- از زمانی که فروش بازار مطلوب است و وقتیکه بازار فروش مناسبیرا ندارد آگاه باشید.
۵- آزمایش خاک را برای مشخص نمودن نوع خاک انجام دهید.
۶- جهتهای جغرافیایی را مشخص کنید.
۷- فاصلۀ گلخانه تا بازار فروش را در نظر بگیرید.
۸- هزینۀ کارگر را در نظر بگیرید.
۹- برای تعیین میزان شوری، آهک و سایر ویژگیها، آب منطقه را آزمایش کنید.
تعریف گلخانه ها
ابتدا باهم بررسی کنیم که تعریف گلخانه چیست؟ و بعد از آن به تعریف سازههای گلخانۀ مدرن میپردازیم.
پوشش گلخانهها شفاف ونیمهشفاف است و اندازه و مساحت آنها باید به طریقی باشد که ماشینهای کشاورزی وافراد بتوانند در آن بهسادگی حرکت کنند.
گلخانهها فضاهایی محدود شدهای هستند که شرایط محیطی مناسب و قابل کنترل برای رشد گیاهان در آن ایجاد شدهاست.
در کشورما از سالهای ۷۰-۷۵ کشت در گلخانهها آغاز شد. ۱۵۰ میلیارد دلار سالانه بهعلت فعالیتهای گلخانهای وتولید انواع گیاهان وگلها مبادله میشود.
کشورما بهدلیل تنوع اقلیم و شرایط آب وهوا که شامل یازده اقلیم و چهارفصل است، بسیار مناسب برای کشت گلخانهای است.
در برخی از منطقههای کشور دریافت نور بسیاربالاست و تفاوت دمایی برابر با ۴۰ درجۀسانتیگراد داریم. بنابراین بهخوبی میتوانیم گلخانهها را راهاندازی کنیم.
با توجه به جمعیتی که در حال افزایش است و منابع محدود ضروری است که تولید را در واحد سطح بالا ببریم واز گلخانهها استفاده کنیم.
گلخانهها همینطور تولید را در واحد سطح افزایش میدهند واین امر موضوع قابل توجهی برای افزایش عملکرد و تولیداست.
مثلا با کشت ۵۰۰ متر خیار گلخانهای در فضای باز ۱ بوته و در گلخانه ۲.۵ بوته تولید شده است. با توجه به اینکه در گلخانه در هرسال ۲ مرتبه و در محیط باز یک مرتبه کشت انجام میشود.
نکته: توجه کنید که برای سودآوری و بازگشت سرمایه قیمت محصولات خارج از فصل که در گلخانه کشت میشوند معمولا دوبرابر است.
درصورت اختراع نشدن گلخانه و ساخت آنهاچه اتفاقاتی ممکن بود بیفتد؟
بهترین اختراعات تا کنون همین گلخانهها بودند زیرا موجب سودهای بسیاری برای همه در زمینۀ تولید غذا شدهاست. تصور کنید بدون وجود گلخانهها چه مشکلاتی برای تمدن و تغذیۀ انسانها بهوجود میآمد.
در زیر چند مورد از مشکلاتی را که توسط گلخانهها در جهان امروز حل میشوند را بیان میکنیم:
۱- رشد جمعیت جهان
کاهش منابع غذایی از یک طرف ورشد جمعیت از جهت دیگر به یک معضل اساسی تبدیل شدهاست. باتوجه به جمعیت حدود ۸ میلیاردی زمین لازم داریم که مساحت بیشتری از محصولات زیر کشت را داشتهباشیم و گلخانهها بهترین راهکار در این زمینه هستند.
۲- مساحت زمینهای زراعی با توجه به جمعیت کافی نیست.
باتوجه به جمعیت هشت میلیاردی زمین روشهای قدیمی و کشت سنتی نیازهای غذایی بشر را تامین نمیکند. با توجه به کشاورزی مدرن دیگر کشت محصولات بر پایۀ خاک باکیفیت استوار نیست و بسترهای دیگر برای کشت ازجمله کوکوپیت، پرلیت، راکوول استفاده میشوند.
۳- بهمرور زمان خاک از املاح ومواد غذایی خالی میشود.
کشتهای مداوم محصولات موجب خالی شدن زمینهای زراعی از املاح ومواد معدنی وغذایی میشوند که همین امر باعث بیکیفیت شدن محصولات ومیگردد وقبل از ازبین رفتن منابع خاک بهتر است از گلخانهها جهت کشت استفاده کنیم.
۴- کمبود آب
امروز و در آیندهای نزدیک کمبود منابع آبی از مهمترین مشکلات بشر میشود. شاید امروزه یکی از بزرگترین مسائلی که انسان با آن روبروست، همین کمآبی باشد .
روشهای کشت که بهطور قابلتوجهی موجب صرفهجویی در آب میشوندو یا استفاده از روش گرواسیس و واترباکسها که در مقالهای بهطورکامل در مورد آن توضیح دادیم میتواند به حل این مشکل کمک کند.
۵- محصول
برای اینکه خاک حاصلخیز دوباره بهوجود بیاید حدود چندین هزارسال زمان میبرد و زمینهای زراعی نیز محدود هستند. لازم است با این شرایط حداکثر محصول را در زمین زراعی با بازدهی بالا بهدست آوریم و از زمینهایی که فاقد خاکی حاصلخیز هستند هم استفاده کنیم.
و بسیاری ازاین مشکلات که ممکن بود با توجه با شرایط امروز به معضل تبدیل شوند توسط گلخانهها حل میشوند.
امروزه بیش از یک میلیون هکتار زمین در دنیا وجود دارند که گلخانه در آنها ساختهاند. انواع مختلف گلخانهها برای محصولات مختلف و شرایط آب وهوایی گوناگون مناسب هستند.
نوع گلخانههای انتخابی شما به نیاز و محصول شما وابسته است.
در ادامه با هم بررسی میکنیم که چه گلخانهای برای چه شرایطی مناسب است؟
از اصلیترین اصول طبقهبندی گلخانههاشکل و ساختارشان است. برای هرساختار مزیتها و معایبی وجود دارندکه باید آنها را در نظربگیریم.
همینطور گلخانه ها برطبق پوشش بیرونی و قاب آنها نیز طبقهبندی میشوند.
سازههای گلخانه شامل مواردزیر هستند:
۱- ستونها
۲- کمانهای اصلی
۳- آبرو
۴- خرپا یا شبکهبندیها یا همان مهارهای سازه
۵- دریچه که شامل اتصالهای دریچهها، موتور وسایر سازههای مربوط به دریچه میباشند.
اسکلت گلخانهها
بهتراست که اسکلت گلخانۀ خود را از نوع فلزی انتخاب کنید زیرا ماندگاری و دوام بالاتری دارند و جهت عایق آنها بهتراست از پلاستیکهای دارای UV استفاده کنید.
این پلاستیکها مانع از ورود اشعههای مضر آفتاب شده و آنها را دفع میکنند. حال اگر از عایقهای معمولی و ساده استفاده کنید، بهصورت ذرهبینی عمل میکنند و برای گیاه ومحصولهای شما بهویژه صیفیجات ضرر دارند.
اشاره میکنیم که این عایقها از لحاظ قیمت فرق زیادی باهم ندارند ولی نقش بسیار مهمی در تولید محصول شما دارند و مانع ضررهای مربوط به نورخورشید به گیاهان میشوند.
ساخت انواع گلخانه بر اساس شکل ظاهری آنها
گلخانهها براساس مواردی همچون شکل ظاهری، قاب آنها ونوع پوشش آنها طبقهبندی میشوندو با توجه به فاکتورهای ذکرشده برای اقلیم ومناطق مختلفی مناسب هستند.
همانطور که گفتیم شکل ظاهری یکی از روشهای تقسیمبندی است که در زیر آنها را نام میبریم:
۱- گلخانه یکطرفه (lean-to)
هنگامیکه گلخانه را در کنار ساختمان میسازیم، از ساختار یکطرفه استفاده میکنیم.
از دیوار به عنوان یک سمت گلخانه استفاده میکتیم یا آن را بین دو ساختمان میسازیم. با این کار دو یا سه طرف گلخانه محفوظ هستند و با پوشاندن سقف ، سازه تکمیل خواهدشد.
معمولا عرض این نوع گلخانهها از ۳ متر بیشترنمیشود ومیتوانیم یک یا دوردیف گیاه در آنها بکاریم ولی در صورت لزوم با اطمینان از اینکه نور خورشید به میزان کافی به داخل گلخانه میتابد، میتوانیم عرض وطول سازه را بیشتر درنظر بگیریم.

مزیتها
-نزدیک بودن به منابع آب، برق و آب به علت مجاور بودن با ساختمان اصلی.
-به دلیل مساحت کمتر ساختار گلخانه، هزینهها نیز کمتر میشوند.
-فضای کوچکی برای راهاندازی لازم داریم.
-برای پشتیبانی و حمایت سازۀ سقف به تجهیزات کمتری احتیاج داریم.
معایب
-فضای محدودتری برای گیاهان وجود دارد.
-نور لازم برای رشد گیاه به علت سایهاندازی ساختمان وجود ندارد.
-بهعلت دیوارهای کناری کنترل دما سختتر است.
-بهدلیل وجود دیوار نگهدارنده، در ارتفاع محدودیت وجود دارد.
۲-گلخانه جوی و پشتهای
یک مدل از ساختارهای گلخانه مدل A یا همان جوی وپشته است که قاب گلخانه به شکل A است.
طراحی این سازه به این صورت است که ساختارهای قاب در یک ردیف بهطورمنظم به هم وصل میشوند. همۀ ردیفها در بخش انتهایی بههم وصل میشوند که بارانو برف از این قسمت خارج میشود.
این نوع سازه درمزرعههای بزرگترکه گلخانههای متعددی در آنها قرار دارند و نیاز دارید که سازۀ شما از آسیبهای برف و باران در امان باشد، انتخاب مناسبی است. چند گلخانه که بههم متصل میشوند موجب زیاد شدن سطح کشت و دریافت بیشتر نور خورشید میشود.
اتصال دو گلخانه موجب میشود که صرفهجویی قابل توجهی در هزینهها شود و انرژی کمتری مصرف شود و راحتتر بتوانیم از گیاهان در گلخانههای متعدد مراقبت کنیم.

مزیتها
-فضای مناسب و کافی برای گیاه در داخل گلخانهها وجود دارد.
-صرفهجویی قابلتوجهی در زمان و اتوماسیون میشود.
-ماندگاری گلخانه و مقاومت آنها با تخلیه آب باران وبرف از سقف گلخانه بیشترمیگردد.
معایب
-سرمایۀ اولیه بسیارزیادی احتیاج است.
-به زمین با مساحت زیاد نیاز داریم.
وقتیکه گلخانۀ جوی وپشتهای را احداث کنید متوجه تفاوت ساختارمتفاوت گلخانههای قاب A شکل میشوید. موردی که به آن نیاز دارید کنار هم قرار دادن دوطرف گلخانه و بهوجود آوردن یک گلخانه با مساحت بزرگتر است.
بهتراست برای اسکلت گلخانه از آلومینیوم با کیفیت خوب استفاده کنیم زیراهم دارای دوام بالایی است و هم مقاومت زیادی در برابرخوردگی دارد.
ازجهت دیگرساختار سقف A شکل گلخانه جوی وپشته توزیع یکنواخت گرمای مناسب برای رشد تمام گیاهان گلخانه را تضمین میکند.
همچنین این گلخانهها دارای شلفها یا قفسههایی هستند که میتوانید آنها را در مدت زمان کوتاهی شاید کمتراز حدود ۵ساعت نصب کنید.
۳-گلخانه دوطرفه
این نوع گلخانهها بهوسیله سقفهای شیبدارمتمایزخود شناسایی میشوند. این گلخانهها کوچک هستند و طراحی آنها برای مقیاس کوچک مانند حیاط مناسب است. درهنگام ساخت میتوانید یک طرف اتصال گلخانه را به ساختمان در باغ یا خانه وصل کنید.
همینطورمیتوانید مساحت این گلخانهها را افزایش دهید وتعداد ردیفها و شلف یا قفسههای داخل گلخانه را زیادتر کنیدتا مقدار محصول در واحد سطح افزایش یابد.
پوشش شفاف یا شیشهای که در سراسر گلخانه وجود دارد، موجب میشود که گیاهان بتوانند نور مناسب را ازخورشید دریافت کنند. هرچقدرگلخانۀ شما بزرگتر باشد ومساحت بیشتری داشته باشد، گرم نگهداشتن آن سختتر است و برای شبهای سرد در طول فصل سرما نیاز به سیستم گرمایشی داریم.
مزیتها
-طراحی این سازه محدودیتی از نظر مساحت ومقیاس ساخت برای شما بهوجود نمیآورد و در هر مساحتی میتپانید آن را بسازید.
-از نظر دما میتوانید حرارت یکنواختی را در داخل گلخانه ایجاد کنید.
-سقف گلخانه دارای شکل و قابی است که تضمین میکند که برف و باران روی سقفها جمع وانباشته نمیشود.
معایب
-راهاندازی و احداث آن به سرمایۀ زیادی نیاز دارد.
-نیاز داریم که سیستم گرمایشی را در این گلخانهها نصب کنیم.
۴-گلخانه گاتیک
برای آشنایی بهتر باید تصویر مشخصی از گلخانۀ اسپانیایی داشته باشیم. این نوع گلخانهها دارای سقف مشخصی هستند که سازۀ سقف طوری طراحی شده که نیازبه «خرپا» برای حمایت از سقف ندارند.
این طراحی گلخانه ساختاری است که هم برای گلخانههای تزیینی وهم تجاری کاربرد دارد ومقیاس ومساحت آن میتواند قابل تغییر باشد ودر مقیاس کوچک و بزرگ قابل احداث است.
قبل از راهاندازی باید نیاز و محصول خود را در نظر بگیرید و فضا وسرمایه وهزینهها را در نظربگیرید تا در نهایت بتوانید تصمیم مناسبی برای احداث گلخانه خود بگیرید. همینطورپیشنهاد میکنیم مزیتها و معایب گلخانههای گوتیک را ازقبل بررسی کنید.
مزیتها
-ساختارگلخانه را میتوانیم بزرگ یا کوچک بسازیم.
-از نظر شکل ظاهری زیبا هستند.
-تخلیۀ برف و باران بهسادگی انجام میشود.
-اسکلت گلخانه به خرپا نیاز ندارد.
معایب
-به متریال بیشتری نسبت به سایر انواع گلخانه نیاز دارد.
-درگوشههای گلخانه گردش هوا به میزان لازم و مناسب وجود ندارد.
۴-ساخت سازه گلخانه های ناهموار
درهنگام مشاهدۀ این نوع گلخانههای ناهموار متوجۀ تمایز آن با سایر گلخانهها میشوید. یک قسمت از سقف این گلخانهها طول بیشتری از طرف دیگر آن دارد وعلت نامگذاری آنها هم همیناست.
طراحی این گلخانه به این دلیل است که در مناطق کوهستانی در زمینهای ناهموار بتوانیم سازهای بسازیم که اجازۀ حداکثراستفاده از نور خورشید را به ما بدهد.

معمولا قسمت طولانیتر سقف به سمت جنوب ساخته میشود و حتما باید پوشش آن شفاف باشد تا نور خورشید به داخل گلخانه بتابد.
امروزه سعی میکنیم اکثر گلخانهها را در مناطق هموار ومسطح بسازیم و این نوع گلخانه بهجز در شرایط خاص، زیاد رایج نیست.
مزیتها
-این ساختاربه رسیدن نورمناسب خورشید به گیاهان و درون گلخانه کمک میکند.
-در برابر باد وطوفان مقاوم است.
-ساختار آن استحکام و دوام بالایی دارد.
عیب
-مناسب برای منطقههای مسطح و هموار نمیباشد.
طبقهبندی گلخانهها بر اساس متریال مورد استفاده در قابها
بهطورحتم هرسازه گلخانه نیاز به ساختار «قاب» با استحکام مناسب دارد تا پابرجا بماند واکر این قابها از مواد مناسبی ساخته نشدهباشند، در طول زمان سست وضعیف میشوند و امکان سقوط آنها وجود دارد.
با طبقه بندی که در نظر گرفتیم، این فرصت را دارید تا متریال و مواد مناسب برای استفاده درگلخانه را بهتر بشناسید.
۵-ساخت گلخانه با قاب لولههای فلزی
خیلی از گلخانهها از قابهای با جنس فلزهای لولهای مانند آلومینیوم وفولاد استفاده میکنند.
ماندگاری این فلزها بالاست یعنی در طولانی مدت گلخانه میتوانید استفاده کنید.
قبل از انتخاب قابهای فلزی از نوع وکیغیت آنها اطمینان حاصل کنید زیرا برخی ازاین فلزات در طول زمان دچار خوردگی میشوند.
نکته: دقت کنید که اگر گلخانه شما کاربرد تجاری دارد، فلزهای بادوام انتخاب بهتری است زیرا قصد شما استفاده از گلخانه در طولانی مدت است و هرچندهزینۀ بیشتری را صرف میکنید ولی در عوض بعدها هزینهای برای تعویض لولههای فرسوده متحمل نمیشوید.
مزیتها
-متریال ومواد فلزی بادوام بالا استفاده میشود.
-ساختار محکم آن موجب میشود که در مقابل خوردگی مقاومت بالایی داشتهباشد.
-سازههای اسکلت فلزی گلخانه در دماهای بالا در برابر گرما مقاومت خوبی دارند.
عیب
-هزینۀ بالا و گران بودن آنها از عیب آنهاست.
۴-گلخانههای ضدآب (Quicent)
این گلخانهها را با لولههایی از موادی با آلیاژ فولادی میسازند. این قابها علاوهبراینکه محکم هستند، نسبت به سست و ضعیف شدن ساختار و خوردگی هم مقاومت بالایی دارند.
کیفیت بالای «پیویسی» و همینطورمحافظت در مقابل اشعه ماوراءبنفش محیط خوب و مناسبی را برای رشد گیاهان ومحصولات فراهم میکند.
یک مزیت مهم این نوع گلخانه این است که تنظیم و جابجایی آن راحت است و زمان زیادی نیاز ندارد و همینطوراین نوع گلخانه هم برای کاربرد داخل یعنی حیاط منزل هم مصرف خارج از خانگی کاربرد دارد.
تعدادشلفها را ۳طبقه با ۶ قفسه درنظربگیرید و به اینصورت یک گلخانه با کیفیت بسیارخوب در داخل خانه یا تجاری دارید. اگر قاب شلفها را این نوع گلخانه را از آلیاژفولاد بسازید دوام بالایی دارد واگر وزن گیاه بالا رود خم نمیشوند.
مزیت مهم این سازه این است که بهسادگی میتوانید آن را جابجا کنید و قفسهها و شلفهای زیادی نیز در آن جای میگیرند و به اینترتیب سطح زیرکشت بیشتری را بهوجود میآورند.
این گلخانههای پلاستیکی قابلیت حمل وجابجایی دارند و برای حیاط، پاسیو، تراس سبز خانه و یا بالکن مناسب هستند.
برای اطلاعات بیشتر مقالۀ زیر را بخوانید.
تراسگاردن، روفگاردن و دیوار سبز طراحی و اجرا
این گلخانههای کوچک امکان ایجاد محیط و فضای سبز بدون نیاز به هزینههای اضافه سنگفرش کردن و سایر موارد را به شما میدهد.
برای تهیه این گلخانهها با ما تماس بگیرید تا مناسبترین آن را برای حیاط، روفگاردن یا تراس به شما پیشنهاد دهیم.
۵-گلخانههای با اسکلت چوبی
بیشتر گلخانههایی که در بخشهای سرد ساخته میشونداسکلتی چوبی دارند زیرا موجب حفظ گرمای داخل گلخانه میشود.
شاید این نوع قاب چوبی بیشتر در اندازۀ کوچک در حیاط یا تزئینی استفاده شود.
در بعضی از مناطق دسترسی به چوب آسان است و شاید بدون نیاز به کارگر نیز بتوان گلخانهای را احداث کرد.
مزیتهای ساخت با قاب چوبی
-بازده حرارتی آنها بالاست و بههمین دلیل در طول فصل سرد به گرم نگهداشتن گلخانه کمک میکند.
-احداث و تعمیرات آن راحتتر است.
-از نظر ظاهری زیباست، زیرا بهصورت طبیعی چوب شکل زیبایی به گلخانۀ شما میدهد بهویژه وقتی گلخانه در معرض دید باشد.
-بهطورکلی قابهای چوبی با محیط زیست سازگاری بیشتری دارند.
معایب
-اگرمنبع دسترسی شما به چوب بهصورت محلی نباشد، گران است.
-درصورتی که بهطور صحیح تیمار نشود، مستعد حملۀ حشرات میباشد.
۶-گلخانههای با اسکلت پلاستیکی
توسط پلاستیکها بهویژه اگر در محلی دورازباد باشد، میتوانیم گلخانههای باکیفیت خوب و مناسب بسازیم.
اگر بهدنبال اگر بهدنبال احداث گلخانهای با هزینۀ کمترهستید، قابهای پلاستیکی انتخاب خوبی هستند. چون متریال احداث این گلخانهها ارزان است احتیاجی نیست که میزان بیشتری از بودجۀ پیشبینی شده برای قاب گلخانه در نظر بگیرید.
مزیتها
-همانطور که اشاره کردیم گلخانههای پلاستیکی مقرون به صرفه هستند.
-اگر پلاستیکی که استفاده میکنید دارای کیفیت بالایی باشد، قاب محکمی ایجاد میکند.
-مثل گلخانه چوبی مستعد آسیب حشرات نیستند.
-بهآسانی میتوانید این نوع گلخانه را تمیز کنید.
معایب
-برای سازههای در مقیاس بزرگ و مساحتهای بالا این نوع قابها مناسب نیستند.
طبقهبندی گلخانه بر اساس پوشش
جهت پوشش گلخانهها مواد متفاوتی را استفاده میکنندو همین مورد تعیینکنندۀ این است که کدام نوع گلخانهها درچه اقلیم و آب و هوای مختلف احداث شوند.
بسته به نوع اقلیم و موقعیت مکانی وتوپوگرافی منطقۀ مورد نظر مواردی برای انتخاب نوع پوشش وجود دارند که در زیر به آنها اشاره میکنیم.
۴-پوشش PVC یا پلیاستر
از رایجترین و محبوبترین موادی که امروزه جهت پوشش گلخانه استفاده میشود، پلاستیک «پیویسی» است. این پوشش شفاف است و شفافبودن آن بهمنظور رسیدن نور خورشید به گیاهان ضرورت دارد.
از نظر هزینههای مربوط به گرمایش گلخانههاموجب کاهش هزینههاو صرفهجویی در آنها میشود.
مزیتها
-بهسادگی در دسترس هستند.
– اجازۀ نفوذ مناسب نور خورشید را میدهد.
-هزینههای آن ارزان است.
-وزن آنها سبک است و تنظیم و نصب آنها آسان میباشد.
عیب
-پس از گذشت زمان مستعد آسیب است.
گلخانهها معمولا از «پیویسی» استفاده میکنند تا نور بهتر بتواند به داخل نفوذکند. این نوع گلخانهها هم به صورت کوچک و در داخل منزل وهم درمقیاس بزرگ و تجاری میتوانید بهکارببرید.
ساختار قابهایی از فلزات سنگین که بادوام و محکم بودن آنها قابل تضمین است.
هشت قفسه یا شلف برای مراقبت و نگهداری از گیاهان دارید وتنظیم آن راحت است و به ابزار خاصی نیاز ندارید.
ساختاراین گلخانه مساحت کافی برای اینکه شما وارد شوید وبه گیاهان رسیدگی کنید را دارد.
پوشش پیویسی این ساختار جلوی ورود اشعه «یووی» را میگیرد ودر عین حال نور به خوبی داخل سازه نفوذ میکند.
علاوهبراین قاب بیرونی را از فلزسنگین میسازند تا هروقت شلفها (که تعداد استلندارد آنها ۳عدد است) از گیاهان گلدانی پرباشند، محکم بماند.
نحوۀ درست پلاستیککشی گلخانه بسیار مهم است، زیرا اگر با یک ضربۀ کوچک در اثر اشتباه کشیدن پلاستیک، تمام آن در ادامۀ کار پاره میشود.
بهتراست خط تاشدگی پلاستیک روی عرض قوصها قرار بگیرد، دراین صورت حتی اگر پلاستیکها فرسوده شوند بازهم پارگی صورت نمیگیرد. اگر هم پارگی پلاستیک اتفاق بیفتد، با یک کمربند درست میشود و نیاز به تعویض کامل پلاستیک نمیباشد و ازین طریق میتوانید یکسال دیگر هم از پلاستیک استفاده کنید.
۱۰- گلخانه با متریال شیشه
از مواد با کیفیت دیگری که برای پوشش گلخانه استفاده میشود شیشهها هستند. پوشش شیشهای شدت نوربا عمق بیشتر و ایدهآل را برای گیاهان فراهم میکنند.
همینطوراجازۀ تصفیۀ مطلوب هوا که فرآیند مهمی برای کنترل رطوبت است را نیز میدهد.
۱۱-گلخانۀ FAO
در این نوع طراحی اسکلت سازه پیشساخته است و در ساختار آن از جوشکاری استفاده نشده و فلز آن از آهن گالوانیزه است. مونتاژ این نوع از گلخانهها بهوسیلۀ پیچ و مهره و بستها انجام میشود.
سازه مورد نظر باید در مقابل سرعت باد ۱۲۰ کیلومتردرساعت و همینطور در برابربارش برف تا ۸۰ سانتیمترمقاومت داشته باشد (البته این مقاوم بودن باتوجه به روشن بودن سیستم گرمایشی در نظر گرفته میشود).
ارتفاع و عرض دهانهها وابسته به نوع کشت متغیر است.
برای تهویه در این نوع سازه پنجرههای کناری را با ارتفاع حدود۱.۵ متر در دوطرف و سیستمهای خنک کنندۀ پدو فن را در دو انتهای گلخانه و پنجرههای سقفی را درست در قسمت رأس کمانها نصب میکنند.
مزیتهاساخت گلخانۀ FAO
-نور بهطور ایدهآل وارد گلخانه میشود.
-تصفیۀ هوا را آسانتر میکند.
-از نظر ظاهری زیبایی بیشتری دارد.
معایب
-هزینۀ راهاندازی و نصب آن بالاست.
-برای استفاده در گلخانههای بزرگتر هزینۀ آن خیلی بالا میرود.
بهسادگی میتوانید این گلخانههای شیشهای را در خانه یا باغ نصب کنید وگیاهان آپارتمانی را در آن قراردهید و رطوبت لازم را برای رشد گیاهان فراهم کنید.
بهترین ماده برای نفوذ نور شیشه است و برای گیاهانی که به نور بیشتری نیاز دارند، شیشه بهترین انتخاب برای پوشش گلخانههاست.
پوشش در این نوع سازهها از جنس پلاستیک «ضدیووی» است که به طور بهینه باید حداقل ۳٪ مادۀ مؤثر داشته باشد.
پوششهای پلی کربناتی دوجداره که فاصلۀ دوجدار هشت میلیمتر باشد را، برای منطقههای سردسیر با زمستان طولانی و نور کم توصیه میکنیم.
طراحی این سازه بهگونهایست که اندازۀ طول و عرض آن تقریبا بههم نزدیک است و مربع شکل است که این ساختار به این دلیل است که توریع انرژی و حرارت بهصورت یکنواخت انجام شود.
موارد زیر را برای انتخاب محل ونوع گلخانه باشد رعایت کنیم.
۱-نور خورشید
برخی گلخانهها به نور زیاد برای رشد گیاه نیاز دارند درحالیکه بعضی دیگر نورکمتری برای رشد احتیاج دارند.
انتخاب مناسب و ایدهآل گلخانه به مکانی که آن را احداث میکنید بستگی دارد. به عنوان مثال اگر مکان احداث شما ناهموار باشد گلخانههای نوع ناهموار را که در مقاله راجع به آن شرح دادیم، میتوانید احداث کنید.
۲- مساحت زمین
تصمیم دارید چه مساحتی از زمین خود را به گلخانه اختصاص دهید. اگر تصمیم دارید مساحت کمی را به گلخانه اختصاص دهید ازطراحی یکطرفه استفاده کنید و چنانچه مساحتهای بزرگ و در مقیاس تجاری مورد نظرتان است طراحی انواع گوتیک ویا جوی وپشته را بکار ببرید.
۳-اقلیم وشرایط آبوهوایی
شرایط آب و هوایی از فاکتورهای مهمی است که باید در نظر داشتهباشید. برای مناطقی که مستعد بارش برف وباران درطول فصلهای زیاد هستند، گلخانههای چوبی انتخاب مناسبتری است زیرا گرما را برای گیاهان حفظ میکند.
از طرف دیگر برای منطقههای بادخیز بهتر است از قابهای فلزی گلخانه استفاده کنیم تا محکم روی زمین نگهداشته شوند و دوام بالایی داشته باشند.
۴-پایداری زمین
سطح زمین در همۀ قسمتها پایداری ندارد و قسمتهایی که کمتری دارندقابهای محکمتر وسنگینتر مانند قاب فلزی وچوبی نیازدارند. در منطقههایی که زمین پایداری و ثبات کافی دارد از قابهای پلاستیکی استفاده میکنیم و البته باید دقت کنید که آب بهسادگی تخلیه شود.
ساخت گلخانه بر مبنای کاربرد و استفادۀ آن ۴ نوع هستند:
۱-آموزشی
۲-تحقیقاتی
۳-سرگرمی وتفریحی
۴-تجاری
۱- سازه گلخانه های آموزشی
راهاندازی گلخانههای آموزشی به منظور کارآموزی و آموزش مراحل کاشت، داشت وبرداشت واستانداردها ونوع کشت آبی یا هیدروپونیک وکارمدیریت گلخانه و آمادگی برای کار در گلخانههای تجاری انجام میشود.
فضای این گلخانهها معمولا زیبا وبا فاصلههای بیشتر برای رفت و آمد کارآموزان ساخته میشود وتمام استانداردهای گلخانه مانند تهویه، رطوبت، سرمایش وگرمایش و آبیاری در آنها رعایت میشود.
این سازه گلخانه در همۀ فصلهای سال قابل استفاده هستندو پوشش آنها بهطور معمول شیشه یا پلیکربناتها هستند. بهتر است پوشش دائم و ماندگار استفاده شود و از پوششهای پلیاتیلنی وموقت اجتناب کنید زیرا هزینههای آن قابل برگشت نیست چون گلخانه تجاری نیست.
۲- تحقیقاتی
این نوع گلخانهها را با هدف تحقیق میسازند و در آنها کشت بافت، اصلاح ژنتیکی، اثرات دما ورطوبت و سایر فاکتورهای رشد، بررسی میزان دیاکسیدکربن و نور روی گیاه، تحقیق روی بیماریها آلودگیهای قارچی و ویروسی و آفات را ارزیابی میکنند.
باتوجه به توضیحهای بالا فاکتورهای محیطی در ایننوع گلخانهها با بقیۀ انواع دیگر تفاوت دارد. موارد زیر باید حتما در انواع گلخانه تحقیقاتی رعایت شوند:
– پنجرههای کناری و سقفی باید کاملا محافظت شده و بدون هیچ درزی ساخته شود.
-لازم است سیستم اتوماسیون داشته باشند.
-توریهای ضد حشره باید روی پنجرهها نصب شوند.
-پوشش آن از شیشه و ورقهای پلیکربنات است.
مساحت این نوع گلخانهها معمولا ۲۵۰ تا ۵۰۰ مترمربع است.
هزینۀ راهاندازی سازه گلخانه بسیار بالاست و بهطورمعمول کشت در آنها از نوع هیدروپونیک است و روی سکوهای کشت انجام میشود.
۳- گلخانه تفریحی
درختچههای زینتی و گلدانها به طور معمول در این نوع گلخانهها نگهداری میشوند. ازنظر شکل ظاهری این گلخانهها باید زیبایی داشته باشندو این مورد اهمیت دارد. به دلیل کاربری این نوع گلخانهها مساحتهای آنها معمولا کم است وبیشتر جنبۀ سرگرمی و زینتی دارند.
اسکلت آنها بهطور معمول از آهن است و برای پوشش از شیشه ویا ورقهای پلیکربناتی استفاده میکنند.
۴-گلخانه تجاری
این نوع گلخانهها با هدفهای کاربردی طراحی میشوند که برخی از آنها شامل موارد زیر هستند:
-محصولات را در خارج فصل تولید میکنند.
-بازده تولید در واحد سطح به بیشترین حد میرسد.
-هزینههای تولید در داخل گلخانه نسبت به فضای باز کمتر است.
-از آب، بذر، سم و کودها و سایر فاکتورهای مربوط به کشت بهترین استفاده را داشتهباشیم.
-برای کشت هیدروپونیک یا آبکشت که تاثیر مهمی روی کنترل آفات وبیماریها و آلودگی به دلیل نوع بستر کشت آبی دارد.
برای آشنایی با کشت هیدروپونیک مقالۀ زیر را مطالعه کنید.
-افزایش اشتغال
-در خاکها و زمینهای فرسایش یافته که امکان کشت در آنها وجود ندارد گلخانههای تجاری بهترین گزینه هستند.
-رقابت در بازار توسط گلخانههای تجاری با ریسکپذیری کمتری امکان پذیر است.
-باتوجه به اینکه هدف شما کشت چه نوع محصولی است، نوع ساختار گلخانه را میتوان مشخص کرد.
اگر بخواهید گلخانۀ شما توجیه اقتصادی داشته باشد و از نظر تولید سود مناسبی را داشتهباشید کمترین مساحت لازم برای احداث گلخانه پنج هزار مترمربع است. اگر مساحتی که مد نظر دارید بیشتر از ۵۰۰۰ مترمربع باشد، لازم است که فاکتورهایی مثل نور، دما، تهویه، رطوبت، Co2 و بیماریها و سایر عوامل تحت کنترل ومدیریت بیشتری باشند.
انواع سازه گلخانه مناسب برای اقلیم ایران
در کل در ایران فرمها سازه گلخانه از دوشکل کمانی و قلهای تبعیت میکنند. در کل هدف از تأسیس گلخانه دریافت بیشترین نورو استفاده از حداکثر فضای رشد با حداقل هزینه است.
ازبین گلخانههایی که در بالا انواع آن را بررسی کردیم گلخانههایی که در شرایط اقلیم و آب و هوای ایران مناسبتر هستند را در زیر با تفصیل توضیح میدهیم:
۱- ایرانی
۲-شیروانی
۳-تونلی
۴- اسپانیایی (گوتیک و سیرکولار)
۱-سازه گلخانه ایرانی:
دارای مقاومت نسبی خوبی هستند، ولی دراکثر گلخانههای کشور نسبت مقاومت آنها محاسبه نمیشود. این گلخانهها قابلیت نصب پوشش پلاستیکی را نیز دارد.
گلخانههای کوچکتر و خانگی از شیشههای ۳ میلیمتری استفاده میکنند که این شیشهها لازم است بدون حباب باشند و کیفیت خوبی داشتهباشند.
پلاستیکهای مورد استفاده در پوشش گلخانه همانطور که قبلا توضیح دادیم چند جداره و از پلیکربناتها یا اکریلیکها هستند.
معمولا گلخانههای شیشهای برای تولید گلهای زینتی یا سبزیها کاربرد دارند و در گلخانههای هوشمند معمولا سیستم سرمایش و گرمایش و نوربهطور اتوماتیک قابل کنترل هستند.
به علت ارتفاع مناسب به هردوروش کشت خاکی و هیدروپونیک استفاده میشوند.
۲- گلخانه های قلهای یا شیروانی (شیشهای نوعی ازین گلخانههاست):
از پرهزینهترین و در عین حال مقاومترین نوع گلخانهها هستند. طول عمر بالا، قابلیت نصب انواع تجهیزات وکارایی بالا در مناطق سردسیرو کمنور از ویژگیهای این نوع گلخانه میباشد. ارتفاع نهایی سازه ۵-۶ متر میباشد.
سقفهایی با زاویۀ ۲۵-۳۰ درجه ودیوارهای عمودی از ویژگیهای این گلخانهها است. این گلخانهها مقاومترین نوع در مقابل برف وباران هستند ولی هزینۀ ساخت آنها نسبت سایر گلخانهها بالاتر است.
بهعلت اینکه نور در این گلخانهها با حداکثر میزان و شدت تابش خود به داخل گلخانه میتابد یک مزیت مهم برای منطقههای سردسیری است هرچند در مناطق گرمسیری این مورد یکی از معایب این نوع گلخانههاست.
به دلایلی که در بالا ذکر شد این گلخانهها اکثرا در اقلیمهای سردسیرساخته میشوند.
برخی از گلخانههای قلهای از نوع سازه گلخانه شیشهای هستند و پوششهای شیشهای بالاترین میزان نور را داخل گلخانه وارد میکند.
گلخانه های شیشهای در ایران معمولا ساخته نمیشود و فقط در صورتی که مصارف خاصی داشتهباشند، ساخته میشوند.
بهعلت اینکه هزینۀ ساخت این گلخانهها بالاست جز در موارد خاص توصیه نمیشود و بهتر است گلخانههای دیگر با هزینههای پائینتر را جایگزین کنیم.
سقف گلخانههای قلهای شیب حدود ۲۵-۳۰ درجه دارند و دیوارها بهصورت عمودی ساخته میشوند. علت اینکه هزینۀ راهاندازی این گلخانهها خیلی از سایر سازهها بالاتراست، مقاومت بسیار بالای آنها در برابر برف و باران است. اگر در محلی که سردسیر است واحتیلج به نور بیشتری دارید گلخانۀ قلهای گزینۀ خوبی است زیرا حداکثر نور را به داخل گلخانه وارد میکند والبته همین مورد در اقلیم گرم و در تابستان یکی از معایب آن است.
اکثرا گلخانههای قلهای در مناطق سردسیری ساخته میشوند.
سازه گلخانۀ شیشهای یکی از انواع گلخانههای قلهای است و طراحی آنها طوریاست که بیشترین مقدار نور خورشید به داخل گلخانه وارد میشود.
در اقلیم کشور ما کمتر از این سازه گلخانه استفاده میشود مگر اینکه گلخانه مورد خاصی باشد یا جهت مصرف خاصی ساخته شود.
گلخانههای قلهای یا شیشهای هزینههای احداث بیشتری دارد بنابراین سعی میکنیم وقتی ضرورت خاصی نباشد از انواع دیگر سازه گلخانه را که بازده و کاربرد آنها یکی ولی هزینۀ ساخت آنها کمتراست، مورد استفاده قرار دهیم.
زاویۀ تاج این گلخانهها به آنها شکل A میدهد وعلت نامگذاری آنها نیز همین است. شیب تندی که در طراحی این گلخانه استفاده شده موجب میشود که برف و باران به سمت ناودان هدایت شوند و تخلیه آسانتر انجام شود. همینطورشکست نور موجب میشود که بیشترین میزان تابش به داخل گلخانه را داشتهباشیم.
همانطور که اشاره کردیم در منطقههای در معرض بادشدید وبرف زیاد این سازهها احداث میشوند.
مزیتهای گلخانه قلهای یا شیروانی
-مقاومت بالا در برابر بارشهای برف وباران
-ناودانها و منبعهای ذخیرۀ آب ویژگی جمعآوری آب باران را در آنهابهوجود میآورند.
-در اقلیمهای سرد ساخته میشوند.
-تهویه در آنها به خوبی انجام میشود.
معایب
-ساختار سقف سنگین است.
-نفوذ نور به داخل گلخانه بسیارزیاد است و این مورد برای مناطق گرمسیر مناسب نیست.
-هزینه آن نسبت به سایر گلخانهها بالاست.
-ضریب انتقال گرما در شیشه نسبت به سایر متریالها بالاتراست و این مورد یکی از عیبهای این سازه است.
نکته: برای برطرف کردن مشکل انتقال بالای حرارت میتوانیم از ورقهای پلیکربنات استفاده کنیم که برای همین مورد نیز هزینۀ بالاتری دارد.
۳- گلخانه های تونلی:
در ارتفاع ۲-۴ متر بسته به محصول و اقلیم مورد نظر طراحی میشوند. این نوع گلخانهها بیشتر برای کشت آلوئهرا،گلهای آپارتمانی وفصلی و گیاهان دارویی استفاده میشوند.
این سازه از بخش اتصالی به زمین بهشکل منحنی است و دیواری به شکل عادی ندارد. منحنیهای سقف گلخانه به دوصورت زاویه دار یا منحنی کامل است. لولههای گالوانیزه که بهطور معمول برای نصب شدن به بتن وپایههای بتنی نیاز ندارند برای این سازه استفاده میشوند. این لولهها در فاصلۀ دو ونیم تا ۳ متر از یکدیگر در زمین قرار دادهشده و محکم میشوند.
عرض دهانۀ گلخانه تونلی معمولا۶-۱۰ متر و ارتفاع آنها حدود ۳-۴ متر است.
سازه گلخانه تونلی هزینۀ کمتری دارند و باسرعت میتوان آنها را نصب کرد وبرای نصب زمان زیادی نمیبرند وبهعلت شکل منحنی مقاومت آنها در برابر باد و باران وبرف بالا است.
راهاندازی گلخانۀ تونلی راحت است و در زمان کمی میتوانیم آن را نصب و راهاندازی کنیم.
ساختار گلخانههای منحنی باعث رسیدن حداکثر نور خورشید به درون گلخانه میشود.
با توجه به تجهیزات ونوع سازه ومتریال که بهکار میبرید، هزینههای آن متفاوت است.
از مزیتهای گلخانه های تونلی موارد زیر هستند:
هزینۀ پایین
آب و هوا و تهویه بهسادگی قابل کنترل است
حداکثر ورود نور
نصب آسان گلخانه که عموما به جوشکاری احتیاج ندارد.
عبورماشینآلات راحت است.
توزیع آب در این گلخانهها بهسادگی انجاممیشود.
مقاومت بالایی در برابر بادوبرف وباران دارد.
امکان جابهجایی و انتقال این گلخانهها وجود دارد.
این سازهها استحکام دارند و همینطور ساختار سادهای دارند.
در نظر گرفتن استاندارد سازه گلخانه تونلی
برای ساختن گلخانههای تونلی حتما همۀ موارد استاندارد را مورد ارزیابی قرار دهید. سازههای گلخانه کاربردهای دیگری مانند مثال سالن پرورش قارچ و آبزیان نیز میتوانند داشتهباشند.
نکتۀ اولیه و مهم در ساخت سازه گلخانه تونلی محل ساخت آن است.
دقت کنید که محل مناسبی را برای ساخت در نظر بگیرید.
این موارد شامل شیب زمین، مقاومت در مقابل عوامل محیطی برای این موضوع مهم هستند.
اینکه از چه متریالی استفاده میکنید وابعاد سازۀ گلخانۀ شما وهمینطور بودجۀ شما نشاندهندۀ هزینهای است که باید برای طراحی گلخانه در نظر بگیرید.
– از اساسیترین سازههای گلخانه ستونهای فولادی وگالوانیزه هستند و از ویژگیهای این سازهها مقاومت آنها در مقابل رطوبت و ماندگاری بالای آنها است.
– سازۀ بعدی همانطور که میدانید پوششهای شفاف گلخانه هستند که جنس این پوششها از شیشه ویا پلاستیک است در ایران معمولا پوشش پلاستیکی استفاده میشود و توصیۀ ما نوع دولایۀ این پوششهاست.
پوششها ضد اشعۀ ماوراء بنفش و «یو وی» هستند که هم سبک هستند و هم باعث کم شدن هدرروی حرارت میشود و این مورد باعث صرفهجویی در هزینهها میشود. میتوانیم پوششها را روی ستونهای دائمی نصب کرد زیرا بسیار سبک هستند.
برای ساخت سازه گلخانه تونلی باید تهویه، رطوبت، نور و گرمایش را کنترل کنیم.
پیشنهاد میکنیم مقالۀ تهویه را که لینک آن در زیر آمدهاست را حتما مطالعه کنید.
تهویه گلخانه صفرتاصد و مقایسۀ هزینه ها
سازگاری بالای گلخانههای تونلی با مناطق مختلف آب و هوایی امکان ساخت آنها را در اکثر اقلیمها و در مقیاسهای بالاتر ممکن میکند.
برای ساخت استاندارد سازه گلخانه تونلی و در نظر گرفتن فاصله و تعداد ستونها و ارتفاع تا رأس منحنی سقفها، و طول و عرض گلخانه با ما تماس بگیرید تا مشاوران ما راهنماییهای لازم را ارائه دهند.
عواملی که روی هزینۀ راهاندازی ساخت سازه گلخانه های تونلی تأثیرگذارهستند.
سازه گلخانه های تونلی معمولا به دوصورت «یکفاز» و «چندفاز» بنا میشوند و عوامل متفاوتی روی قیمتها وهزینههای آنها تأثیرگذارهستند که در زیر به چند مورد اشاره میکنیم.
۱- همانطور که اشاره کردیم از اثرگذارترین موارد روی قیمتها مواد ومتریالهایی است که بهکاربرده میشوند.
ستونها و پایهها را از جنس گالوانیزۀ گرم یا سرد میسازند و پوشش شفاف سازه گلخانه همانطور که گفتیم از نوع پلاستیک یووی و پلیکربناتها هستند.
هرقدر کیفیت این مواد بهتر باشد قیمت نهایی گلخانه و هزینهها بیشتر خواهد شد.
۲- مساحت گلخانه و ابعاد آن از فاکتورهایی است که روی هزینهها اثرگذاراست. بهجز مساحت و ابعاد نوع یکفاز یا چند دهنۀ این گلخانهها هم در برآورد هزینۀ ساخت گلخانه تأثیرگذاراست.
۳- طراحی و ساخت اصولی گلخانه نیز در میزان هزینهها اثرگذاراست. ازآنجا که گلخانهها برای چندین سال قابل استفاده هستند، باید از متخصصان برای نصب وراهاندازی آنها کمک بگیرید زیرا اگر سازه گلخانه غیر اصولی بنا شود، موجب خسارتهای مالی میگردد.
درکل باید گلخانه در محل مناسب با کیفیت بالا و باتوجه به شرایط اقلیم بنا شود.
چه تجهیزاتی برای گلخانههای تونلی ضروری هستند؟
برخی تجهیزات گلخانه مانند سیستمهای تهویه، سیستمگرمایش و سرمایش، اتوماسیون، منابع لازم برای تأمین انرژی، هوشمندسازی آبیاری و دریچهها برای گلخانهها و از جمله گلخانههای تونلی ضروری هستند.
بهدلیل هزینهها و کیفیت تجهیزات مورد استفادۀ گلخانهه، ضروریاست که حتما این تجهیزات را از جاهای معتبر خریداری کنید،برای این منظور با مشاوران ما در تماس باشید.
میتوانیم گلخانههای تونلی را درگروه گلخانه های صنعتی طبقهبندی کنیم.
این گلخانهها با گلخانههای اسپانیایی از لحاظ طول و عرض و ارتفاع متفاوت هستند ومعمولا انواع تونلی نصب آسانتری دارند.
کمانهای گلخانه بهوسیلۀ صلیبها و لولههای طولی به یکدیگر وصل شده و محکم میشوند. نصب راحت این گلخانهها باعث شده که در دنیا فراد زیادی طرفدار آن باشند.
عرض گلخانههای تونلی ۸-۱۰ متر و ارتفاع آنها ۳-۳.۵ متر است و از لحاظ هزینه مقرون به صرفه هستند.
برخی از انواع این سازه گلخانه بهصورت پیشساخته نیز وجود دارند و نیازی به مونتاژ و جوشکاری وجود ندارد.
برای اطلاع از نصب وراهنمایی دقیقتر میتوانید با ما در تماس باشید.
نصب شید یا سایهاندازها در این نوع ساده است و همینطور میتوانیم آفات و بیماری را در آن کنترل کنیم.
مقالۀ زیر را که بهطور کامل شیدها را توضیح دادهاست، برای اطلاعات بیشتر مطالعه کنید.
۴- گلخانههای اسپانیایی
سازههای اسپانیایی شامل دونوع گوتیک واسپانیایی هستند.
طراحی ابتدایی این سازه مخصوص اسپانیا میباشد و در آغاز در کشورهای ترکیه و اسپانیا اجرا میشد و بهدلیل عملکرد خوب و اصولی آن در کشور ما نیز وارد شده و با کیفیتهلی بالایی ساخته میشود.
شکل سقف این گلخانهها کمانی وزاویهداراست و طراحی آنها بین از طرح دو گلخانه قلهای وسیرکولاراست.
از محکمترین و پایدارترین سازههای مهندسی که تا کنون شناخته شده، همین طرح گاتیک است.
با وجود اینکه این سازه شباهت زیادی به گلخانههای قدیمی و سنتی دارد ولی عملکرد بالایی دارد.
وقتیکه آب وهوا و کنترل شرایط اقلیمی برای ما مهم است، انتخاب این سازه گلخانه بهترین انتخاب است و نتایج راهاندازی و نصب آن با موفقیت همراه بودهاست.
بازده و عملکرد گلخانههای اسپانیایی ازسایر گلخانهها بهتر است و در کشور ما مورد توجه قرار گرفتهاست.
ساختار گلخانه اسپانیایی چگونه است؟
انواع گلخانههای اسپانیایی باتوجه به شکل آنها شامل گاتیک و سیرکولار هستند که انتخاب هر نوع از آنها باتوجه به اقلیم و شرایط منطقه و نوع کاربری آنها انجام میشود.
یکی از مهمترین خصوصیاتی که سازه گلخانه اسپانیایی را منحصر بهفرد کردهاست، متریال قابل استفاده برای سقغ و دیوارۀ آن است. برای پوشش سقغها ودیوارهها میتوانید از پلیکربنات وپلاستیک نیز استفاده کنید.
با استفاده از متریالهای ذکر شده و طراحی مقاوم، این سازه میتواند در برابر وزش ۱۳۰ کیلومتردر ساعت مقاومت داشتهباشد که نسبت به سایر گلخانهها این مقاومت وپایداری کمتردیده میشود.
هرچند مقاومت در برابر باد عامل بسیار مهمی است، ولی برای ساخت و راهاندازی گلخانهها باید حتما مقاومت مقابل باران و برف را نیز در نظر بگیریم. با قدرت تحمل ۴۰ کیلوگرم بارندگی در ۱ مترمربع گلخانههای اسپانیایی از مناسبترین سازه گلخانه ها را دارند.
دهانههای این نوع گلخانه دارای شکلی کمانی است که زاویۀ ۲۷ درجه دارد و معمولا بهصورت چند دهنه ساخته میشود.
باکیفیتترین ومحصول با عملکرد بالا در گلخانههای اسپانیایی بهوجود میآیند و این موضوع بهدلیل ساختار آن ومزیتهای زیادی است که این سازه مقاوم دارد و موجب شده که بین گلخانهداران محبوب بوده و ازاهمیت ویژه برخوردار باشد.
الف- گلخانۀ اسپانیایی گاتیک
ساختار و طراحی گلخانههای گاتیک بین دو طرح قلهای و سیرکولار است و شکل سقف حالتی بین کمانی و زاویهدار میباشد.
از بادوامترین طراحیهایی که برای سازه گلخانه تا به امروز اجرا شده همین طرح گاتیک است.
برای طراحی واجرا ومشاوره تخصصی با ما تماس بگیرید.
ساختار گلخانه اسپانیایی گاتیک
شکل و نمای ظاهری گلخانه مشابه سارههلی سنتی و قدیمی است ولی عملکرد آنها از گلخانههای سنتی و قدیمی بسیار بهتر است. امروزه گلخانۀ گاتیک در خیلی از نقاط دنیا دیده میشود و این مورد نیز میتواند نشانهای خوب برای کارایی بالا و بازده خوب محصولات در این نوع گلخانه باشد.
همانطورکه اشاره کردیم اکثر گلخانهدارها به دلیل مقاومت و استحکام بالای این سازه در برابر باد و باران به این طراحی تمایل بالایی دارند. سقف طوری طراحی شدهاست که شکل بین کمانی و زاویهدار دارد و همین امر موجب میشود که برف وباران بهصورت آرام از بخش تاج ریزش کند و بههیچ وجه روی سقف باقی نماند.
طراحی مخصوص سقف که قوسی گاتیک دارد باعث شکلگیری فضای بیشتر در گلخانه میشود که این امر موجب در اختیار داشتن فضای بیشتر برای کشت است.
محصولهایی مثل گوجه، فلفل، خیار و غیره که رشد طولی آنها بیشتر است برای این گلخانهها مناسب هستند.
مزیتهای گلخانۀ گاتیک
-نسبت به گلخانههای دیگر بیشترین مقدار برگشت سرمایه و سود را دارد.
-نسبت به سایر سازهها قیمت ارزانتر دارد ومقرون بهصرفهتر است.
-قطرات باران و رطوبت حاصل از تقطیر بهسادگی حذف میشود.
-استفادۀ حداکثر از نور خورشید.
-دریچههای تهویه در سقف باعث شدهاند که تهویه بهشکل بسیار خوبی انجام شود.
-نصب، احداث و راهاندازی آن بهسرعت انجام میشود.
-باهردو روش کشت خاکی و هیدروپونیک قابل استفاده است.
-برای همۀ اقلیمها مناسب است.
-در مقایسه با سایر گلخانهها قیمت مناسبتری دارد.
گلخانه گاتیک اسپانیایی از چه اجزایی تشکیل شدهاست؟
استانداردها و اصول ساخت این سازه هم مثل سایر ساختارها بسیار مهم است و برای افزایش عملکرد باید این موارد را رعایت کرد. در زیر قصد داریم برخی از مهمترین اجزای این گلخانه را شرح دهیم:
۱- ستونها
«پروفیل فولادی» جنس متریالی است که برای ساخت ستونهای گلخانه مورد استفاده قرار میگیرد.
فاصلۀ بین ستونها از هم باید ۲.۵ متر باشد و ستونهای بخش میانی گلخانه با فاصلۀ ۵ متر از هم قرار دارند.
۲- کمانها
فاصلۀ نصب کمانها از هم ۲.۵ متر است.
۳- شبکهها
این اجزا شامل انواع زیر هستند:
ساده
دستکدار
پیشرفته دستکدار
اقلیم و آب و هوا و مکان نصب گلخانه توسط استفاده از انواع آن را مشخص میکند.
۴- ناودانها
این بخش در بین کمانهای گلخانه نصب میشود و دلیل نصب آن جمع کرد آب باران و منتقل نمودن آن به استخرگلخانه است و از طرف دیگر به سقفها راحتتر دسترسی داریم.
۵- اتصالهای سرستونها
این اتصالها ناودانها و کمانها و ستونها را بههم متصل میکنند و از اجزای بسیار ضروری گلخانه است وبدون وجود آنها راهاندازی گلخانه انجام نخواهد شد.
بست، ستونهای مهرکننده در اول و انتهای گلخانهها، اهرم مجاز جانبی، تهویه و شمای مونتاژ از سایراجزای لازم برای احداث و بنای گلخانهها هستند.
خرید گلخانه اسپانیایی ارزان
برای خرید گلخانههای ارزانتر و صرفهجویی در هزینهها لازم است طوری اقدام کنید که واسطهها را حذف کنید.
از طریق سایتهای معتبر اقدام کنید و مشاوران ما به شما در این زمینه راهنمایی میکنند، با ما در تماس باشید.
وبسایتها و اینترنت واسطهها را حذف میکنند و هزینههای واسطه را کاهش میدهند.
کمک گرفتن از وبسایت مزایای زیر را نیز دارد:
-صرفهجویی در زمان
-استفاده از وبسایتها مورد تأیید هستند و از صفر تا صد با شما در ارتباط هستند.
ب- سازه گلخانه های اسپانیایی (سیرکولار)
این گلخانهها مانند انواع تونلی دارای سقفهای منحنی و کمانی هستند وتفاوت آنها این است که گلخانۀ سیرکولار دیوارهای عمودی دارند. بهطور معمول در منطقههای گرمسیر که دارای وزش باد با شدت بالا هستند، این نوع گلخانهها ساخته میشوند.
علت آفتابگیر بودن این سازههای گلخانه این است که آنها را بهصورت شمالی-جنوبی میسازند تا در همۀ زمانها حداکثر نور خورشید به درون گلخانه بتابد.
در این نوع گلخانهها بهعلت اینکه نمیتوانیم سکوبندی را انجامدهیم، صیفیجات را بیشتر در کف گلخانه کشت میکنند.
پلاستیک بیشترین نوع پوششی است که در گلخانۀ سیرکولار مورداستفاده قرار میگیرد.
مزیت مهم این گلخانه مقاومت بالای آن در برابر باد است و علت استفادۀ گستردۀ آن در جهان همین مقاومت زیاد آن در مقابل باد است.
تابش مستقیم آفتاب به داخل گلخانه در کل طول روز و هزینۀ پایینتر آن نسبت به سایر سازهها از مزیتهای دیگر آن است.
سقف گلخانه سیرکولار بهشکل کمانی با دیوارهای عمودی هستند که سازه سقف کمانیشکل است.
محصولات صیفیجات بیشتردر این نوع گلخانهها کشت میشوند و نمیتوان سکوبندی را در انواع سیرکولار انجام داد وبه همین دلیل کشت را در کف زمین انجاممیدهیم.
درمجموع این نوع سازههای اسپانیایی نسبت به سنگینی بار تا ۹۰ کیلوگرم در مترمربع و همینطور سرعت باد به میزان ۱۳۰ کیلومتر بر ثانیه مقاومت دارند. محصولهای تولیدی نیز تا ۲۵ کیلوگرم در مترمربع میتوانند باردهی داشته باشند و این نوع سازه نسب به آن مقاوم است.
مزیتهای ساخت گلخانه سیرکولار اسپانیایی
-سیمکشی در آنها وجود ندارد و قطرههایی که از تقطیر در درون گلخانه بهوجود میآیند بهطور خودبهخود حذف میشوند.
– بازده استفاده از نور خورشید بالاست.
-تهویه بهخوبی انجام میشود.
-از لحاظ ظاهری زیبایی دارد.
-دوام و استحکام خوبی دارد.
-حجم هوایی که در این گلخانه وجود دارد بیشتر است و همین مورد موجب دیرتر گرم و سرد شدن هوای داخل گلخانه میشود که کنترل شرایط اقلیمی را آسانتر میکند.
-درصورت لزوممیتوان گلخانه را جهت انجام انواع کشت مختلف به واحدهای مجزا تقسیم کرد.
-دریچهها را میتوانیم درسقف ودیوارهای جانبی نصب کنیم.
-برای هردو شرایط آب و هوایی سرد و گرم مناسب هستند.
-هزینۀ احداث گلخانههای اسپانیایی از انواع وارداتی آنها کمتر است.
اندازهها و شکلهای سازه گلخانه
سازهها معمولا با توجه به شرایط اقلیمی انتخاب میشوند. برای مثال در منطقههای سردسیراز گلخانههای با سقف هشتی شکل استفاده میشود که در هنگام ریزش برف، باعث سرخوردن ازسقف گلخانه شود و برفی روی سقف نمیماند. برای اقلیم آبو هوایی ایران بهطورمعمول از گلخانههای با سقف کمانی استفاده میشود که در برابر باد مقاوم هستند.
سازههای گلخانههای سقف کمانی، هشتی، دندانهارهای و شیشهای، رایجترین انواع هستند که کاربرد بیشتری نیز دارند.
در زیر به برخی ویژگیهای این گلخانهها از لحاظ شکل اشاره میکنیم.
گلخانه کمانی:
ستونها را با فاصلۀ (۳-۵ متر) نصب میکنیم و با لولههای کمانی شکل آنهارا به هم وصل میکنیم. ارتفاع ستونها از (۳.۵- ۱۲ متر) متغیراست.
از ویژگیهای این گلخانه این است که آلودگیهای کوچک به سادگی درآن قابل کنترل است، فضای گلخانه وسیع است وامکان جابجایی و رانندگی و خاکبرداری با ادوات کشاورزی درآن فراهم است، نوربه مقدار بسیار زیاد به داخل منتقل میشود و همانطور که گفتیم دربرابر باد مقاوم است.
از عیبهای آن هزینۀ تقریبا بالای آن و مشکلات تهویه از طریق سقف (البته وقتی به صورت چندلبهای ساخته شود) هستند.
گلخانه های هشتی:
ستونها با فاصلۀ (۶-۱۲ متر) و ارتفاع (۲-۳.۵ متر) نصب میشوند. همانطور که متوجه شدید عرض این گلخانهها بیشترو ارتفاعشان کمتراز نوع کمانی است. شیب سقف بسته به زاویۀ تابش خورشید در محل موردنظر شما دارد.
از ویژگیهای این گلخانه ساخت سادهتر آن است و موادی که در ساخت به کار میرود ارزانتراست. برای تهویه میتوان روی سقفها پنجره درست کرد وسیستم تهویه راحتتر است. هم از پوششهای انعطافپذیر و هم پوششهای سخت میتوان در ساخت آن استفادهکرد و برف و باران روی سقف باقی نمیماند.
از عیبهای آن مسئلۀ گردش هوا، کمتر شدن نور و کم شدن امکان حرکت ادوات در گلخانه است. در مقایسه با نوع کمانی اگر فرض کنیم ارتفاع هردو باهم برابر باشد، حجم سازه گلخانه با ساختار هشتی نسبت به کمانی کمتراست.
گلخانه های دندانه ارهای:
شبیه گلخانۀ هشتی است ولی شیب سقف آنها (۵-۱۵ درجه) است و نیاز به سقف با یک محور دارند. اینمدلها در منطقههای خشک و بارندگی کم استفاده میشود، در منطقههای ساحلی از پوشش شیشهای استفاده میکنند ولی در بیشترجاها پوشش پلاستیکی بهتر است.
از ویژگیهای آن هزینۀ خوب و تهویۀ خوب است. واگرفرض کنیم ارتفاعی برابربا گلخانۀ هشتی دارد حجم هوای نوع دندانهای کمتر میشود. و در جاهای برفی با پوشش شیشهای مناسب نیست چون تجمع برف باعث شکستن سقف میشود.
گلخانه شیشهای:
که عرض آن ۳ متر وارتفاع کم (حداکثر۲ متر) دارد. این گلخانهها برای منطقههای با اقلیم شمال اروپا مناسب هستند. ولی در ایران هم اینروزها برای بالکنها و در ابعاد کوچک با شیشههای جمعشونده و آکاردئونی طرفدارهای زیادی دارند. نصب این گلخانهها راحت هست وبه علت اینکه امروزه در خانهها و بالکنها فضای سبزکممیباشد، کاربرد آن در خانهها و باغچهها بسیار مناسب است. از عیبهای آن هزینۀ تقریبا بالای آن وکم بودن انتقال نور و حرارت درآن است.
سازه گلخانه با توجه به نوع محصول موردنیاز و منطقۀ شما فرق میکند و تلاش ما مشاوره در جهت انتخاب بهترین سازه باتوجه به نوع نیاز شما است.
دانستن چه اطلاعاتی برای گلخانهدارها لازم است؟
۱- محیطهای کشت مثل گلخانه، جعبهها گلدانها وغیره
۲- اجزایی که گلخانه را تشکیل میدهند و چگونگی بهکاربردن آنها
۳- شاسیهای مختلف و طرز کار آنها
۴- گلدان، بستر کشت، جعبههای بذر ونشاءگرفتن
۵- کوددادن قبل و بعد کشت وچگونگی آماده کردن بسنر کشت
۶- ضدعفونی خاکها و بسترهای دیگر کشت
۷- کاشت، داشت وبرداشت محصولی که میکارد وزمان آنها
۸- تغذیۀ گیاه ونیازهای غذایی گیاه و عناصرلازم برای رشد باکیفیت محصول
۹-آشنایی با آمادهسازی محیط مناسب برای کشت مانند رطوبت، نور، دما، تهویه وسایر عوامل
۱۰- یکی از مهمترین فاکتورها آشنایی با بازار وبازاریابی محصولات و مصرف و نیاز بازار است.
چگونه مکان مناسب برای احداث گلخانه را انتخاب کنیم؟
مهارت و تخصص زیادی برای احداث گلخانه لازم داریم زیرا جهت گلخانه و محل ساخت آن نیاز به بررسی ومحاسبههای دقیق دارد.
چنانچه گلخانه دارید یا تصمیم راهاندازی گلخانه را دارید پیشنهاد میکنیم برای اطلاعات دقیق و راهنمایی با مشاوران ما تماس بگیرید و مطالب این بخش را مطالعه کنید.
در نظر گرفتن نوع محصول در انتخاب گلخانه و جهت آن و محل احداث بسیار مهم است. برای مثال گیاهان کم نور مانند سانسوریا یا کاکتوس نباید نور مستقیم داشته باشند ولی برای گیاهانی مانند کاهو نیاز به نور مستقیم داریم.
موارد زیر را باید در مورد احداث گلخانه رعایت کنیم:
-منبع آب و برق باید به محل احداث نزدیک باشد.
آب وبرق ودسترسی مناسب در صرفهجویی در هزینهها بسیار مهم است.
-اسیدیته و هدایت الکتریکی و کیفیت آب منطقه باید بررسی شود.
-دسترسی آسان و سریع گلخانه به بازارمهم است. یعنی جادۀ اصلی نباید از گلخانه فاصله داشته باشد و همینطور به بازار دسترسی راحت داشتهباشیم.
-زهکشی خوب زمین گلخانه مهم است. خاکی برای احداث مناسب است که عمق بالا و قابلیت زهکشی خوب داشتهباشد.
-سایه درخت یا ساختمانهای اطراف یا دیوارها روی گلخانه نیفتد و فاصلۀ درخت و ساختمانها از گلخانهها بهاندازهای باشد که از نفوذ نور خورشید جلوگیری نکند. دقت کنید که از کوه و مکانهای سایه انداز فاصله بگیرید.
-درختهایی که خزان دارند اگر در اطراف گلخانه باشند بسیار مناسب است. بهدلیل اینکه در پاییز و زمستان برگ در ختان میریزد، نور کافی به داخل گلخانه وارد میشود و ازجهت دیگردر تابستان جلوی شدت نور را میگیرد.
-بادهای شدید و باسرعت بالا اگر در مسیر گلخانه باشد مشکلات زیادی را بهوجودمیآورد و ممکن است طوفانهای شدید صدماتی را به گلخانه وارد آورد. در نتیجه در انتخاب محل باید مکانی را در نظر بگیریدکه در مسیر طوفان و باد نباشد.
-اگر قصد گسترش گلخانه را دارید حتما زمینی را در نظر بگیرید که امکان بزرگتر شدن گلخانه در سالهای بعد وجود داشتهباشد.
-مساحت زمین انتخابی باید بهگونهای باشد که بتوانید محل مناسب برای بخش اداری، انبارها، استخر، نگهبانی، پارکینگ و سایر موارد را احداث کنید. ده درصد از مساحت کل گلخانه برای تمام این موارد کافی است.
-توپوگرافی منطقه و سطح زمین مهم است و باید مکان گلخانه مسطح باشد و پستی و بلندیهای زیادی نداشتهباشد. در صورت مسطح بودن زمین گلخانه هزینهها بهطور قابل توجهی کم میشود.
انتخاب گلخانه براساس جهت باد
جهت باد و باران تاثیرزیادی روی انتخاب اینکه گلخانۀ خود را در چه جهتی بسازیم دارد. لازم است که فنها در جهت وزش باد نصب شوند و دریچهها بهشکلی قرارگیرند که باران از محل آنها وارد گلخانه نشود.
گلخانهها را در خلاف جهت باد و بهصورت عمود درجهت آن میسازند.
کدام جهت مناسبترین انتخاب برای احداث سازه گلخانه است؟
از مهمترین و اساسیترین سؤالها در هنگام احداث این است که ابتدا وانتهای گلخانه در چه جهتی باید باشد؟
باید دقت کنیم که هر جهتی باعث بهوجودآمدن شرایط مخصوص در گلخانه میشود که برای رشد محصولات بسیار مهم است. همانطور که در قبل نیز اشاره کردیم باتوجه به نوع محصولی که قصد تولید آن را دارید (مثلا محصولاتی که به نور کم یا زیاد نیاز دارند و محصولات سایهدوست یا آفتابدوست) و شرایط اقلیمی منطقه جهت سازه گلخانه خود را طراحی کنید.
درمدارهای مختلف زمین چه تفاوتی بین جهتهای گلخانه وجود دارد؟
جهت شرقی-غربی
اگرعرض جغرافیایی از ۳۵ درجۀ شمالی بیشتر باشد، جهت شرقی-غربی را انتخاب میکنیم. در این مناطق مانند کشور روسیه زاویۀ تابش خورشید مایل است.
در عرضهای جغرافیایی کمتر از ۳۵ درجه به دلیل تغییرزاویۀ خورشیداین مورد کاربرد ندارد. کشورهایی که در این مناطق وجود دارند نور بیشتری را نسب به مناطق بالای ۳۵ درجه دریافت میکنند. اگر در عرضهای کمتراز ۳۵ درجه جهت گلخانه را شرقی-غربی بسازیم موجب تابش بیش از حد نور خورشید به گیاهان میشود و همین امر موجب آسیب به محصول میگردد.
جهت شمالی-جنوبی
دراکثرکشورها جهت گلخانه را بهصورت شمالی-جنوبی میسازند. بهعلت اینکه در کل طول روز قصد استفادۀ مستقیم ازنور را نداریم برای مدیریت وکنترل نوردر قسمتهای زیر عرض جغرافیایی ۳۵ درجه گلخانه را در جهت شمالی-جنوبی میسازیم.
درایران هم بیشتر گلخانهها در همین جهت ساخته میشود و استاندارد ساخت گلخانه در کشور در جهت ذکر شده است.
نور در انتخاب جهت گلخانه چه تاثیری دارد؟
آب، دیاکسیدکربن و نور اجزایی هستند که برای فتوسنتز گیاهان ضروری اند و همانطور که میدانید کمهزینهترین منبع تامین نور برای گیاهان خورشید است. جهت گلخانهها به دلیل مدیریت تنظیم تابش نور بر گیاهان اهمیت دارد.
واحداندازهگیری نور لوکس است و مقدار تولید نور از منابع مختلف براساس همین واحد اندازهگیری میشود و بهعلت اهمیت بالای میزان مناسب نور در رشد محصول انتخاب محل مناسب ازاین نظر جزء اساسیترین چالشهایی است که با آنها مواجه هستیم.
شکل زمین چه تاثیری روی انتخاب جهت گلخانه دارد؟
جهت شمالی-جنوبی همانطور که اشاره کردیم مناسبترین جهت برای ساخت گلخانه باتوجه به اقلیم کشورمان میباشد.
باتوجه به مساحت گلخانه ممکن است گاهی نتوانیم آن را در این جهت بسازیم در این مواقع بهتراست با توجه به نوع زمین بهترین حالت را در جهتی که میخواهیم در نظر بگیریم تا بتوانیم بیشترین سود را از جهت شمالی-جنوبی داشتهباشیم. بعضی جهات تفاوت چندانی باهم ندارند و میتوان آنها را جایگزین کرد. برای نمونه شمالی-جنوبی و شمالغرب-جنوبشرق نفاتهای خیلی کمی باهم دارند و تاحد زیادی میتوان کاربرد یکسانی برای آنها در نظر گرفت.
چه محلی را برای احداث گلخانه در نظر بگیریم؟
ما به علوم مختلف و بررسی دقیق و محاسبات برای ساخت یک گلخانۀ اصولی که سوددهی داشته باشد، نیاز داریم.
انتخاب محلی که برای احداث گلخانه درست و مناسب باشد، مسئله بسیار مهمی است. این مطلب را تکرار میکنیم که پیش از احداث گلخانه حتما تعیین کنید که تصمیم دارید چه محصولی را با چهنوع کشت تولید کنید.
مواردی که لازم است قبل از احداث سازه گلخانه به آنها دقت کنید در زیر آورده شدهاند:
بررسی دقیق شرایط گلخانه
مقدار نور دریافتی ازخورشید در هنگام نصب سازه گلخانه بسیار مهم است و باید آن رادر اولویت قراردهیم زیرا نیاز داریم که بیشترین میزان نوردر فصل رشد به گیاه ومحصول ما برسد و گلخانه در محیطی به دور از باد و طوفان نصب شود.
بخشهای پایین شیبها سردتراز بخش بالایی هستند زیرا هوای گرم به سمت بالا میرود و هوای سرد در پایین میماند.
لازم است در بسیاری از منطقهها گلخانه را احداث نکنید زیرا برای این کارمناسب نیستند و حتما از شرکتهای معتبر برای نظارت بر پروژۀ خود کمک بگیرید. برای این کار با مشاوران ما تماس بگیرید تا راهنمایی لازم را به شما ارائه دهند.
برای گلخانه با کشت خاکی کیفیت خاک را در نظر بگیرید و از خاک مناسب استفاده کنید.
از طرف دیگر در صورتی که میخواهید از گروبگ یا کیسههای رشد یا کوکوپیت و سایر بسترهای کشت هیدروپونیک استفاده کنید، استفاده از خاک مرغوب ضرورتی ندارد.
کوکوپیت چیست؟ همه چیز درباره کوکوپیت + فیلم آموزش استفاده
شش ساعت آفتاب در طول روز در فصول سرد سال برای رشد گیاه بهویژه در فصل زمستان ضروری است.
در هنگام احداث مراقب نوع و اندازۀ درختهای اطراف گلخانه باشید.
درختهای با ارتفاع زیاد در اطراف گلخانۀ شما باعث سایهاندازی میشوند و از ورود نور جلوگیری میکنند و بسته به نوع محصول شما کمبود نور مانع از رشد میشود. البته این موضوع در مورد درختهای خزاندار صدق نمیکند ودر زمستان به دلیل ریزش برگها نور به داخل گلخانه نفوذ میکند.
هرچند شاخهها و برگها و صمغ درختان ممکن است روی سازه گلخانه بیفتند و پوشش پلاستیکی یا شیشهای راکدر کنند.
همچنین با وزش شدید باد یا طوفان احتمال شکستن شاخه درختان و آسیب به گلخانه وجود دارد.
سطحهای شیبدار برای ساخت گلخانه مناسب نیستند.
در کل میتوانید سازه گلخانه خود را در سطح شیبدار نیز نصب کنید ولی توصیه میکنیم این کار را انجام ندهید زیرا استاندارد ساخت گلخانه روی زمینهای مسطح وصاف است.
در زمستان به دلیل اینکه شیب باعث اختلاف دما در گلخانه میشود و هوای سرد در بخشهای پستتر و هوای گرم در بخش بالاترتجمع مییابد، میکروکلیماهای مختلف بهوجود میآید و کشت را سخت میکند.
چه میزان نور برای گلخانه مناسب است؟
میزان نور آفتاب که از شرق طلوع میکند برای گیاهان و رشد آنها کافی است. رشد گیاهان بستگی مستقیم به دریافت نور در صبح دارد و موجب حداکثر رشد گیاه میشود.
نور دریافت شده در آذر به میزان یک سوم میزانی است که درخرداد ماه به گیاه میرسد.
اسکلتها واجزایی که سازه گلخانه را تشکیل میدهند شامل چه بخشهایی هستند؟
بخشی از سازه گلخانه که نگهداشتن پوشش وظیفۀ آن است اسکلت نام دارد و استحکام گلخانه به آن وابسته است. اسکلتی که در گذشته برای ساخت گلخانه استفاده میشد، از چوب بود که دوام بالایی داشت ولی مقاومت خوبی در برابر باد و برف و طوفان و باران نداشت. آهن، آلومینیوم و فولاد جنس اسکلتی است که امروزه برای ساخت گلخانه استفاده میشوند و مقاومت بسیار بیشتری وبازده و ماندگاری بالاتری نسبت به چوب دارند.
اسکلت گلخانه از چه بخشهایی تشکیل شدهاست؟
گلخانه را نمیتوان یک سازه دانست که بهصورت راحتی آن را در زمین نصب میکنند بلکه اجزایی دارد که هر کدام ازاین اجزا برای کار خاصی طراحی شدهاند.
اسکلت از بخشهای زیر تشکیل شدهاست:
۱- پایهها
برای تحمل کردن وزن سقف نیاز به ستون و پایههای جانبی داریم. پایههای سیمانی را در زیرخاک قرار میدهند وپایههای جانبی در سیمان قرار میگیرد. این پایهها از جنس فلز یا چوب ساخته میشوند واگر جنس چوب را انتخاب کردید حتما باید آنها را توسط «مواد نگهدارنده» تیمار کنید.
۲- «ساششیل» یا بستر پنجره
قسمت پایین پنجره یک محافظ دارد که روی دیوار قرار میگیرد که به آن«بستر پنجره» گفته میشود. Sash Sill میتواند از جنس چوبی وفلزی باشد.
۳- محافظ سقف یا «ایوپلیت»
روی پایهها یک سطح قرار میگیرد که بهعنوان محافظ سقف در گلخانهها عمل میکند و به آن Eave Plate گفته میشود.
۴- ناودانها
وظیفۀ جمع کردن آب وانتقال آن به خارج گلخانه بر عهدۀ ناودان است. درگلخانههای جوی و پشته ناودانها نوعی محافظ سقف هستند. شیب آنها تقریبا ده سانتیمتر است که انتقال آب بهسادگی انجام گیرد.
نیاز داریم که پیش از فصل سرد و بارش برف وباران برگها وسایر بقایا را از روی ناودان پاک کنیم.
در گلخانههایی که تکواحد هستند به ناودان نیاز نداریم زیرا برف وباران بهسادگی از خود اسکلت سازه گلخانه جریان مییابند.
میتوانیم یک ناودان فرعی را که شیب آن بهطور صحیح طراحی شده باشد دربخش زیر ناودانهای اصلی گلخانههای نوع جوی و پشته قرار دهیم و همین امر باعث چکۀ بارشها از ناودان اصلی به فرعی و سپس به خارج از گلخانه میشود.
۵- چارچوب یا قاب گلخانه
مهمترین بخش سازه گلخانه همان قاب یا چارچوب است. برای کاهش سایهاندازی روی گلخانه باید طراحی وساخت قاب واسکلت گلخانه بهدرستی انجام شود.
بهدلیل بارش برف و باران و احتمال بادهای شدید لازم است قاب مقاوم باشد و تحمل این موارد را داشتهباشد. برای انتقال آب به داخل ناودان باید کانالهایی وجود داشتهباشد.
۶- کشوها
این اجزای گلخانه به بخش خارجی قاب وصل میشوند وپوشش گلخانه در آنها قرار میگیرند. این قسمت توسط پیچها به قاب وصل شده ومحکم میشوند.
۷- بازوییها
استحکام سازه گلخانه بهطور مستقیم با این قطعه ارتباط دارد.
۸- پشتهها
بخشهای بالای قابها با قطعۀ پشته محکم میشوند و این قسمت در برآمدگی گلخانه قرار دارد.
۹- کلاهک
در بخش انتهایی پشته بهمنظورعبورومرور روی سازه گلخانه جهت تعمیرات کاربرد دارد. تجهیزات تهویه که روی سقف بهکار میروند، به این بخش متصل میشوند.
۱۰- پنجرههای تهویه
این اجرای سازه گلخانه در همۀ طول گلخانه یا قسمتی از آن تعبیه میشود.
۱۱- پنجرههای تهویه فرعی
هوادرداخل گلخانه بهوسیلۀ پنجرههای تهویه که در کنارقراردارند، گردش میکند. هنگام بازبودن این پنجرهها هوای گرم بهسرعت زیاد از قسمت سقف گلخانه خارج میشود. بعضی اوقات این پنجرهها سرتاسریاند و توسط محوری چرخنده پنجره جمع میشود.
موتورهایی که پلاستیک را جمع میکنند پنجرههای جانبی را باز میکنند که موتورها یک گیربکس تقریبا قوی دارند که میتوانند طول ۵۰-۱۰۰ متر پلاستیک را جمع کنند.
۱۲- نگهدارندۀ دستگاههای تهویه
هرچند بادهای خیلی شدید ممکن است به مقاومترین گلخانهها هم آسیب بزنند، ولی نگهدارندههای تهویه بهشکلی طراحی میشوند که در برابر بادهای سنگین مقاومت بالایی داشتهباشند وبتوانند فشاربالارا تحمل کنند.
برف معمولا آسیب کمتری به گلخانه میزند ولی چنانچه برف زیاد ببارد، بخاریهایی که قابل حنل هستند استفاده میکنند تا برفهای سقف را آب کنند.
۱۳- اسکتهای گلخانه ازنظر نوع و جنس
شکل گلخانه، دسترسی وهزینۀ مصالح، اقلیم و نوع آب و هوا تأثیر مستقیم روی جنس اسکلتهای گلخانه دارد. معمولا جنس متریال آهن، چوب، آلومینیوم و دیوار از نوع ساختمانی است.
همانطور که اشاره کردیم لازم است گلخانه محکم بوده و سرمایۀ اولیۀ ساخت کمتری داشتهباشد و نکتۀ مهم این است که سایهاندازی نداشتهباشد.
گلخانۀ استاندارد باید بتواند در برابر بادهای با سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت مقاومت کند.
اسکلتهای چوبی هزینۀ کمتری دارند ولی مقاومت آنها نیز پایینتر است. شیشهها را باید از لبههای قاب کمی فاصلهدار نصب کرد تا با تغییرهوا و منبسط و منقبض شدن اسکلت شکسته نشوند.
برای مقاومتر شدن آهنهای استفاده شده در اسکلت گلخانه آهن را توسط فلز روی گالوانیزه میکنند.
درانواع اسکلتهای لولهای گلخانه برای اتصال اجزای مختلف بههم از پیچ و مهره استفاده میشود وجوشکاری صورت نمیگیرد.
باتوجه به هزینۀ بالای آلومینیوم از این جنس اسکلت اکثرا در گلخانه تزیینی و با مساحت کمتر استفاده میشود.
گلخانههایی که توسط پیچ ومهره بههم متصل میشوند،هزینۀ بالاتری دارند ولی جابهجایی و نصب آنها آسانتر است.
امروزه گلخانههای پیشساخته وآماده بهصورت سفارشی وجود دارند.
۱۴- دیوار حاجب
بخش انتهایی و ابتدایی گلخانه دیواری با جنس بتون میسازیم ارتفاع آن ۶۰-۱۰۰ سانتیمتر از زمین و «پی» آن حدود ۱۵ سانتیمتراست. لازم است پوششی عایق با جنس «پلیاورتان» به ضخامت ۵ سانتیمتر با ارتفاعی به اندازه دیوارحاجب ساختهشود.
۱۵- لاپه یا پرلین (Purline)
جهت نگهداری قاب گلخانه یک میله در امتداد طول آن کشیدهمیشود که به آن پرلین گفته میشود. این تیر بهصورت افقی در بین قابها در سقفهای شیبدار با فاصلههای مشخص قرارداده میشود تا تحمل وزن سقف بالاتر رود.
دونوع پرلین C-perline و Z-perlin وجود دارد که از نظر شکل ظاهری وکاربرد باهم متفاوتند.
۱۶- خرپا (Truss)
یکی از انواع اجزا است که موجب حمایت گلخانه است و استحکام سازه به آن بستگی دارد. برای تحمل برف و باد معمولا خرپاهای پیچیدهتری استفاده میکنند. این سازهها مثلث شکل هستند و وزن سازه را تحمل میکنند. اجزای خرپا مستقیمو بدون داشتن هیچگونه انحنا است وبهوسیلۀ «لولا» بههم وصل میشوند.
معرفی تجهیزات مهم گلخانه
سرستونها وانواع قطعههای گلخانه
گیرۀ کامل در سرستونها و اتصالهای گلخانه که بهطور معمول از جنس فلز وگالوانیزه هستند، مهمترین قطعههایی هستند که در ساخت گلخانهها استفاده میشوند.
برخلاف اینکه قطعات سرستونها اندازههای کوچک دارند ولی کاربردهای زیاد و مهمی در ساخت گلخانه دارند.
مجوزهای لازم برای ساخت گلخانه
احداث و راهاندازی گلخانهها به مجوزهایی از سازمان جهاد کشاورزی شهر مربوط نیاز دارد.
یکی از پیششرطهای مهم برای گرفتن جواز از طرف جهاد کشاورزی داشتن تجهیزات اساسی برای گلخانۀ شماست.
تجهیزات شامل سیستم گرمایشی، سرمایشی، ژنراتور، ترموستات وسیستمهای آبیاری تحت فشار میباشند.
نکته: سیستم گرمایشی برای گلخانههایی که بیشتر از ۴ هکتارهستند، شوفاژ یا بخار آب داغ است.
معمولترین و رایجترین سیستم سرمایشی همان فن وپد است.
درمقالههای زیر میتوانید بهطور کامل با این سیستمها آشنا شوید.
آبیاری گلخانه و انواع روشهای آن در گلخانه
تهویه گلخانه صفرتاصد و مقایسۀ هزینه ها
گرمایش گلخانه و توضیحات جامع آن
تأسیس گلخانه به چه میزان سرمایه نیاز دارد؟
اگر بخواهیم بهطور دقیق پاسخ مناسبی برای این پرسش داشته باشیم کار سختی است ولی با مشورت با مشاورهای ما میتوانید تا حد بسیار زیادی از هزینهها و سرمایۀ لازم در این زمینه آگاه شوید و دقت کنید که مشاورۀ صحیح اولین قدم در راهاندازی یک گلخانۀ اصولی است و اگر مشورت اشتباهی انجام شود ممکن است موجب آغاز یک کار اشتباه یا انصراف از یک کار اصولی شود.
برای احداث و راهاندازی گلخانه هزینههای متفاوتی در نظر گرفته شده اینمقدار با توجه به کیفیت متریال و نوسانات بازار از صدهزار تا سه میلیون تومان متغیر است.
نکته: قبل از راهاندازی سازه گلخانه حتما به این نکته دقت کنید که قصد دارید کدام محصول را در کدام منطقه کشت کنید با تحقیق شرایط اقلیمی را در نظر بگیرید و بهترین محصول را انتخاب کنید.
برای راهاندازی گلخانه باید با حساسیت ودقت بالایی منطقه و آب و هوا را در نظر بگیریم و به نوع محصول توجه کنیم و سرمایه و هزینهها وقیمتگذاری انجام شود.
برای مثال هزینۀ یک گلخانۀ خیار ۵۰۰۰ متری حدود پانصد میلیون تومان است که وام ۵ ساله به این گلخانه تعلق میگیرد و بازگشت سرمایه تقریبا هفت ساله است.
محاسبههای لازم باید براساس موارد زیرصورت گیرد:
- آب وهوا و اقلیم منطقه
- نقشۀ توپوگرافی
- اینکه هدف گلخانهداراز تأسیس گلخانه چیست؟
- محصول مورد نظر
- چه نوع کشت در نظر داریم.
و موارد دیگری که حتما باید در نظر گرفته شود تا سود مناسب را از راهاندازی گلخانه بدست بیاوریم.
جهت اطلاع لازم برای احداث یک پروژۀ سودآور و دقیق با توجه به آب وهوا و نوع منطقه و سرعت باد وبارف و باران با مشاوران ما تماس بگیرید.
هزینههای احداث گلخانه
برای برآورد هزینههای ساخت و احداث گلخانه روشهای مختلفی وجود دارد که در زیر به آنها اشاره میکنیم:
۱- سازه گلخانه و تجهیزات کامل
۲- هزینههایی که برای سازه و سایر تجهیزات تفکیک شدهاست.
۳- هزینههای راهاندازی گلخانه با محصولهای مختلف
سرمایهای که برای احداث گلخانه کلید تحویل لازم است.
بهتر است در همان ابتدا با هزینههای واقعی روبرو شوید ومشاوران ما به شما در این زمینه کمک میکنند. زیرا اگر در آغاز هزینهها کمتر از میزان واقعی برآورد شوند، ممکن است در ادامه با مشکلاتی مواجه شوید.
اگر در این زمینه بهطور مناسب تحقیق نکنید وسازه گلخانه را غیر استاندارد انتخاب کنید، ممکن است با ضرر مواجه شوید.
همانگونه که اغراق در سرمایهگذاری و اختصاص بیش از حد سرمایه به راهاندازی تضمینی برای موفق بودن عملکرد وپروژهها نیست، از جهت دیگر اگر بیش از حد هزینهها را کاهش دهید نیز ممکن است استانداردها را رعایت نکنید و بعدها مجبور باشید هزینههای دیگری را در حین تولید محصول متحمل شوید واین موضوع هزینههای جاری را زیاد میکند و در طول زمان باعث کاهش سوددهی میشود.
در زیر هزینههای احداث گلخانه را بهازای هر مترمربع آوردهایم (دقت کنید که هزینهها شامل سوله، سورتینگ و بستهبندی، خریداری زمین، برق، آب، گاز وغیره نیست):
گلخانههای تونلی: هزینۀ احداث و تأسیسات ۹۰ هزار تا ۳۰۰ هزارتومان در هر متر مربع است.
گلخانۀ طرحهای ایرانی: هزینۀ راهاندازی و تأسیسات ۲۰۰ هزار تا۷۰۰ هزارتومان در هر مترمربع است.
گلخانه طرح اسپانیایی: هزینههای تأسیس وتجهیزات ۵۰۰ هزارتا ۱میلیون و۶۰۰ هزارتومان بهازای هر مترمربع است.
هزینههای احداث گلخانه بهصورت جدا وبا جزئیات:
برای اطلاع بهتر وتفکیک هزینهها ترجیح دادیم اطلاعات وجزئیات هزینههارا در جدول زیر بیاوریم:
جدول زیر مربوط به نیمۀاول سال ۱۴۰۰ است و با توجه به تغییر هزینهها برای اطلاع از قیمتها تماس بگیرید.
هزینههای ساخت گلخانه با تفکیک جزییات |
|
نوع سازه | قیمت (تومان) |
اسکلت گلخانههای اسپانیایی | ۲۵۰ تا ۴۰۰ هزار |
سازه گلخانه ایرانی | ۲۰۰تا ۳۵۰ هزار |
اسکلت گلخانه تونلی | ۱۰۰هزار تا ۱میلیون و پانصد هزار |
پوشش تمام پلاستیک | ۳۰تا۵۰ هزار |
فن و پد | ۵۰ تا ۱۰۰ هزار |
سیستم گرمایش | ۵۰ تا ۴۰۰ هزار |
پرد]انرژیسیوینگ | ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار |
آبیاری | ۲۰ تا ۶۰ هزار |
سیستم برق | ۳۰ تا ۱۰۰ هزار |
اتوماسیون | ۲۰ تا ۷۰ هزار |
بسترکشت | ۵۰ تا ۱۵۰ هزار |
شید | ۱۰ تا ۲۰ هزار |
فوگر | ۳۰ تا ۱۰۰ هزار |
کفپوش | ۱۰تا ۳۰ هزار |
فن سیرکوله | ۱ تا ۳۰هزار |
هزینه های احداث گلخانه با محصولهای مختلف چقدر است؟
گوجهفرنگی
برای گوجهفرنگی با کشت خاکی در گلخانه هزینۀ۵۰۰ هزارتومان تا ۸۰۰ هزارتومان در هرمتر مربع لازم است.
انواع گلخانه اسپانیایی
مخصوص کشت نوع هیدروپونیک وهمراه هزینۀ بستر کشت ۷۰۰ هزارتا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است.
محصول خیار
هزینههای گلخانه خیار وگوجهفرنگی تقریبا باهم برابر هستند.
فلفل
هزینه گلخانۀ فلفل با طراحی اسپانیایی و کشت هیدروپونیک به همراه هزینههای بسترکشت ۷۵۰ تا۱ میلیون و چهارصد هزار تومان است.
توتفرنگی
محصول توتفرنگی را در تمام انواع گلخانهها میتوانیم بکاریم و توصیۀ ما کشت آن به صورت هیدروپونیک است زیرا کشت خاکی صرفۀ اقتصادی ندارد. هزینه برای کشت هیدروپونیک ۴۵۰ هزار تا یکمیلیون و ۴۰۰ هزارتومان در هر مترمربع است.
گل رز
بهدلیل حساسیت گل رز و گلهای شاخه بریده تجهیزات گلخانه باید بهروز باشند ودر نتیجه هزینهها افزایش مییابند. هزینه گلخانه گل رز ۸۰۰ هزار تا یکمیلیون و ۷۰۰ هزارتومان در هرمترمربع است.
[author title=”هدیه حیاتی” image=”https://www.linkedin.com/in/hediyeh-hi-835496201″]مترجم در زمینۀ تخصصی مهندسی کشاورزی و علاقهمند به تولید محتوا[/author]منابع
https://www.rimolgreenhouses.com/learning-center/10-steps-to-building-a-greenhouse
https://www.farmcreditofvirginias.com/knowledge-center/blog/common-greenhouse-structures
https://www.gbcgroup.co.uk/blog/5-benefits-of-a-lean-to-greenhouse
https://www.greenhousegardeningtips.com/what-you-get-from-lean-to-greenhouses/
https://sierragreenhouse.com/types-of-greenhouses/
https://gardeningfan.com/greenhouses-for-plants/
https://www.rightchoicefarmandgarden.com/farming-methods/greenhouses/19-uneven-span-greenhouse
https://www.ourendangeredworld.com/eco/types-of-greenhouses/
سلام احداث گلخانه ها فقط به صورت تجاری هست یا شرکت احداث گلخونه خانگی هم انجام میده
سلام شرکت هر نوع گلخانه با کاربری و مساحت مورد نظر شمارا طراحی وطبق استانداردها احداث میکنه وکارشناسان ما از صفر تا صد احداث و راه اندازی با شما همراه هستند. بله گلخانههای خانگی و کوچک هم انجام میشه
سلام سیستم خنک کننده برای مناطق جنوبی رو میفرمایید؟
سلام درابتدا محصول مناسب با نوع منطقه را انتخاب کنید، سپس چیلر لازم دارید و یک فن برای ایجاد جریان هوا
سلام هم اجرای سازه و هم همشمندسازی رو انجام میدهید؟
سلام بله شرکت مجری ساخت اسکلت و سازه و هوشمندسازی هست
با عرض سلام بهترین نوع گلخانه در ایران چی هست؟ توضیح بدید لطفا
سلام خدمت شما، گلخانههای گاتیک در ایران بسیار رایج وپرکاربرد هستند وبرای محصولهایی مانند گیاهان دارویی و فصلی و آناناس و آلوئهرا و در کل گیاهانی که ارتفاع کمتری دارند پیشنهاد میشود.
گلخانۀ گاتیک برای صیفیجات مناسب نیست.
سلام و باتشکر از مطالب مفیدتان، گلخانۀ ۱۵۰۰ متری هزینه ش چقدر هست و ساختش چقدر طول میکشه؟
سلام و درود با تشکر، احداث گلخانههای تجاری معمولا در فصل اردیبهشت ماه انجام میشه ولی گلخانه در مقیاس کوچک در فصلهای مختلف هم اجرا میشه. بسته به نوع گلخانۀ شما هر متر مربع از ۱ تا ۱ میلیون و پانصد تومان هزینۀ ساخت گلخانه هست و اینکه چقدر زمان میبره به نوع و اندازۀ گلخانۀ شما و فصلی که قصد ساخت سازه رو دارید بستگی دارد.