واترباکسهادر سیستم کشت بدون آب (گرواسیس)
واترباکس که در سیستم کشت گرواسیس به عنوان یک دستگاه بهشمار میرود که به منظور کمک به رشد درختان در منطقههای خشک و بیابانی طراحی شده است. این محصول توسط «پیتر هوف»، صادرکننده گل هلندی اختراع شدهاست و سپس این محصول توسعه پیدا کرد و جوایزی را بهدلیل برتر بودن این طرح به خود اختصاص دادهاست. کلمهٔ گرواسیس ازدو لغت grow به معنی «رشد» oasis و به معنی «کویر یامرغزار» تشکیل شدهاست.
واترباکسها هم برای درختان مثمر و هم غیر مثمر به کار میروند و آزمایشها و تحقیقات نشان دادهاند که با مصرف کم آب و گسترش سیستم ریشه موجب باردهی و رشد درختان و همچنین محصولات گلخانهای مشوند.

بسیاری ازمناطق دارای اقلیم مناسب جهت زنده ماندن درختان وسبز ماند آنها نیستند. هرچند امکان وجود آب در عمقهای بیشتری از زمین وجود دارد ولی امکان اینکه ساختار ریشهای گیاهان بهگونهای گسترده شوند که بتوانند ازاین آبها استفاده کنند و به عمق مورد نظر برسند، سخت بهنظر میرسد.
برای اینکه در آینده بتوانیم درختان مورد نیاز در کرۀ زمین را داشته باشیم باید امروز اقدام به کشت درختان کنیم. درآمدی که از الوارها امروز بهدست میآید مبلغی بیشتر از ۲۸ هزار یورو در هکتار است. و درختکاری برای حفظ منابع بسیار مهم و ضروری است. بازدهی و جبران co2 هر درخت به ۴۰ سال زمان نیاز دارد.
در زیر آموزش واترباکسها به طور کلی گفته شدهاست و برای اطلاع از جزئیات بیشتر در ادامۀ مقاله باما همراه باشید.
تکنولوژی گرواسیس طوری طراحی شدهاست که در بیابانها،منطقههای با آب و هوای نامناسب، منطقههای دارای بافت سنگی و قسمتهایی که خاک فرسودهتری دارند بهکار برده میشود.
این فنآوری با هدف احیای زمینهای بیابانی و ایجاد پوششهای گیاهی درتولید درختان میوه و سبزیجات در اقلیمهای خشک همانطور که اشاره کردیم مناطق بسیاروسیعی ازجهان را شامل میشوند، ایجاد شدهاست.
برای دریافت مشاوره و قیمت واتر باکس با ما تماس بگیرید:
این سیستم که از بیست سال قبل ابداع شدهاست، حدود ده سال پیش برترین رتبۀ خلاقیت را از مجلۀ “popular science” آمریکا دریافت کرده است، در سال ۲۰۱۴ در هلند جایزۀ طرح برتر گرفت و در سال گذشته نیز به عنوان یکی از فرصتهای کسب و کاردر آینده در دنیا معرفی شدهاست.
یک روش کشت در منطقههای خشک بیابانی، سنگی و کوهستانی است.
دراین روش جعبۀ آبیاری یا واتر باکس که جعبۀ گرواسیس نیز نامیده میشود و ساخت شرکت«گرواسیس» است، این روش که قادر است باران و برف را در داخل خود ذخیره کند و همینطور رطوبت هوا و قطرههای شبنم محیط را نیز به آب تبدیل و ذخیره نماید و از تبخیر آب از سطح گیاه جلوگیری میکند.

این تکنولوژی تا امروز در ۳۰ کشور دنیا انجام شدهاست و حتی در گرم و خشکترین منطقههای دنیا نیز انجام شدهاست. شرکت گرواسیس تا امروز بیش از سیصدهزار درخت در منطقههای بسیار خشک دنیا کاشتهاست.
ازآنجا که ۸۰ درصد مناطق ایران جزء اقلیمخشک ونیمهخشک هستند، این سیستم بسیار کاربردی است و هم بذلی درختان مثمر و غیر مثمر نتایج خوبی دارد. البته باید به این نکته توجه کرد که تا حد امکان درختانی را انتهاب کنیم که به خشکی مقاومت بیشتری دارند.
حتی در منطقههای خشک ایران مانند یزد، طبس و کرمان و اصفهان نیزبرای درختکاری قابل اجراست.
استفاده از واترباکس و گروباکسها که جنس بدنۀ آن از «پلیپروپیلن» وبرخی مواد پتروشیمی و دارای مقاومت بالا است و بهطور متوسط ده سال ماندگاری دارد، برای کاشت درختان و گیاهان بوتهای و همینطوردرختان بادگیر در اطراف مزرعهها و گلخانهها استفاده میشود. این سیستم به خوبی به حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش بافت خاک کمک میکند.
استفاده ازین روش درگلخانهها در منطقههای خشک و کم آب تا حد قابلتوجهی مصرف آب را کاهش میدهد.
باید توجه کنیم که در کشور ما در خیلی از قسمتها سطح آبهای زیرزمینی بسیار پایین رفته و چهبسا اگر تا عمق دومترهم حفر کنیم، به سفرۀ آب زیرزمینی نمیرسیم.
به علت اینکه این روش کشت برای مناطق بیابانی است که هوامقداری رطوبت دارد و رطوبت هوا در بیشتر مناطق بسیار پایین است و تبخیراز سطح برگ بهطور معمول زیاد است، شاید مناسب بعضی مناطق کشور نباشد. پیشنهاد ما استفاده ازین روش در محیط گلخانهها است که تاحدودی بتوانیم رطوبت هوا محیط را کنترل کنیم و مصرف آب را به حداقل برسانیم.

مرحلۀ اول
برای کاشت با روش گرواسیس ابتدا و در مرحلۀ اول گیاه، نهال یا بوته را انتخاب میکنیم.
بعداز آن اجازۀ رشد ریشۀ گیاه را در گلدان را به آن میدهیم. نکتۀ مهم در رشد ریشه این است که حتما باید رشد ریشه مستقیم و به سمت عمق زمین باشد.
در مرحلۀ دوم
مکملهای رشدمیکروارگانیسمهای مفید(Effective Microorganism) را به آنها اضافه میکنیم.
برای تهیۀ مکملهای رشد و میکروارگانیسمها و مایکوریزا با ماتماس بگیرید.
میکرو ارگانیسمها فضای بسیار خوبی را برای ریشهها ایجاد میکنند. استفاده از قارچهای مایکوریزا که از میکروارگانیسمهاست، باعث میشود ریسههای قارچ وارد سلولهای ریشهای شوند و از مادههای قند سلول تغذیهکنند و تکثیر شوند و با ریشهها همزیستی میکنند و سیستم ریشه را گسترش میدهند. همینطور شبکۀ ریشهای گستردهای که از تبخیر آب جلوگیری میکند را بهوجود میآورند. این شبکۀ وسیع ریشهای ایجادشده، با رساندن عناصر غذایی به گیاه مثل فسفر یا آهن به گیاه و افزایش رطوبت در محیط ریشه باعث افزایش رشد آن میشوند. اگر لازم بود کودهای آلی وکمپوست را نیز میتوان به خاک اضافه کرد.
در مرحلۀ سوم
چالهای حفر میشود.
بدون اینکه ساختار مویرگی یا کاپیلاری ریشه تغییرکند بوته نهال یا گیاه داخل آن قرار میگیرد. دراین قسمت باید دقت شود که سیستم ریشهای آسیب نبیند.
در مرحلۀ نهایی
جعبههای گرواسیس که شامل واترباکس و گروباکسها هستند روی بوته، نهال یا گیاه قرارداده میشود.
پس از آن گیاه را حدود ۲۵ لیتر آبیاری میکنند و ۱۵ لیتر هم آب در داخل مخزن جعبۀ گیاه میریزند. تا یکسال بعد آبیاری انجام نمیشود و جعبۀ آبیاری یا واترباکس آب را ازطریق فیتیله به گیاه میرساند و بهطور دائم محیط ریشۀ گیاه را مرطوب نگه میدارد. نکتۀ جالب توجه این است که واترباکس یا جعبۀ آبیاری میتواند رطوبت هوا و قطرههای شبنم را مجدد در مخزن خود ذخیره کند.
چهار اصل مهم برای سیستم آبیاری بسیار مهم است که شامل موارد زیر است:
۱- استفاده از میکروارگانیسمهای مفید مثل قارچ مایکوریزا
۲- گسترش سیستم ریشه بهطور مستقیم (زیرا ما نیاز داریم ریشه به عمق خاک نفوذ کند و تاجاییکه میتوانیم از سطحی بودن ریشهها جلوگیری کنیم)
۳- سالم نگهداشتن بافت ریشه و عدم کوبیدگی خاک حین انتقال گیاه
۴- استفاده از جعبۀ گراسیس یا واترباکس برای این سیستم آبیاری بسیار مهم است.
درسال اول آبیاری بهوسیلۀ جعبۀ آبیاری انجام میشود و سال دوم این جعبه به یک گیاه، بوته یا درخت دیگر منتقل میشود و جالب توجه است که از سال دوم گیاهان نیاز به آبیاری ندارد.
هزینۀ جعبههای آبیاری یا واترباکسها در گرواسیس
قیمت این جعبههای آبیاری حدود ۲۴۰,۰۰۰تومان برای هر واحد است. که در تعداد بالاتر این هزینه به ۲۰۰,۰۰۰ تومان هم میرسد. هر کدام ازین واترباکسها ده سال ماندگاری دارد. و با توجه بهاینکه این جعبههای آبیاری قابلیت چندبار استفاده را دارند، با یک محاسبۀ کلی، حدود ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۰,۵۰۰,۰۰۰ هزار تومان در هرهکتار هزینۀ کشت با این روش است.
توجه کنید که بسته به نوسانات بازار این قیمتها تغییر میکنند.
البته واترباکسها یک نوع یکبارمصرف هم دارند، که هزینۀ آن حدود ۵۰,۰۰۰تا ۷۰,۰۰۰ تومان است. که سرمایهگذاری اولیۀ آن هزینۀ کمتری دارد. در حال حاضر تولید واترباکس یکبار مصرف انجام نمیگردد.
برای کشت در طولانی مدت اما انواع چندبار مصرف را پیشنهاد میکنیم.
چون با هرکدام ازین جعبهها ماندگاری ده ساله دارند وحدود ده بارهم میتوان از آنها استفاده کرد.
کاشت گیاه با این روش که به روش کشت بدون آبیاری نیز معروف است در گلخانه و خارج از گلخانهها میزان آبیاری را تا ۹۰ درصد کاهش میدهد.
جعبههای آبیاری گرواسیس همانطور که در بالا اشاره کردیمدو نوع است. یکی واترباکسهاکه چندبار قابلیت استفاده دارند. از مواد پتروشیمی که در برابر حرارت واشعۀ فرابنفش مقاوم است، ساخته شدهاست.
دیگری گروباکسها که یکبار مصرف هستند و از مواد قابل بازیافت وسلولزی ساخته شدهاند. اگر طرح کشت شما در بازۀ زمان محدودی است، استفاده از گروباکسها که سرمايۀ اولیۀ کمتری دارند، بهطور معمول مقرونبهصرفهتر است.
از آنجا که این بحث لازم است بهطور کاملتری بررسی شود، در قسمت بعدی جزئیات بیشتری را توضیح خواهیم داد.
برای مشاورهها بیشتر با ما تماس بگیرید.
طرز کارواترباکسها
جنس بدنهٔ واترباکسها از پروپلینها است که دارای درب است ویک بخش تونلی مانند داردو دو فتیله که آب را به صورت مویرگی وکاپیلاری به گیاه میرساند وماندگاری هریک از آنها در حدود ده سال است. هر سال توسط این واترباکسها یک درخت کاشته میشود و در انتهای سال این جعبه از روی درخت برداشته میشود و یک درخت دیگر توسط این فنآوری کاشته میشود.
در هر سال با آن یک درخت کاشته میشود و در پایان سال جعبه را از روی درخت برداشته و درخت دیگری با آن کاشته میشود. این واترباکسها در دو نوع ساختهمیشوند یک نوع آن نوع پلی پروپیلنی استو نوع دیگر آن به صورت تجزیهپذیر و یکبارمصرف هستند.
طرز کاشت توسط واترباکسها بهصورت چهارمرحلهای است.
ابتدا درخت مورد نظر خود را انتخاب میکنیم.
در این مرحله باید به نوع آبو هواو اقلیم منطقهٔ مورد نظر دقت کنیم. بعدازاین مرحله نهال را انتخاب میکنیم باید دقت کنیم که نهالهای ما سالم باشند. در این فناوری بیشتر به نوع رشد ریشه توجه شدهاست. در حالت عادی در پرورش نهالها و درختان ریشهها به سمت مخالف نور حرکت میکنند، زیرا ریشه فتوتروپیسم منفی دارد.
اگر طوری جعبهها طراحی شوند که انتهای گلدانها بسته باشند ریشهها گسترش پیدامیکنند و حالت پیچ خورده میکنند و گاهی ممکن است ریشهها به سمت بالا نیز رشد کنند. دراین طراحی واترباکسها به دلیل اینکه انتهای گلدانها بسته هستند، ریشهها تحت فرآیند طبیعی خود به قسمتهای عمقیتر خاک نمیروند و در همان منطقه رشدمیکنند.
در مرحلهٔ دوم و مرحلهٔ بعدی این فرآیند از مکملهای رشد یا میکرو ارگانیسمها استفاده میکنیم.
در این مرحله میکروارگانیزمهای محرک رشد رابه خاک نهالها یا درختان اضافه میکنیم. بااستفاده از قارچهای مایکوریزا و نفوذ این قارچها در داخل محیط ریشهها یک همزیستی مسالمتآمیز بین ریشه و فارچها به وجود میآید.
قارچها از گیاه مادۀ قندی را برای رشد و تکثیر خود دریافت میکنند.
از طرف دیگر یک شبکۀ گسترده در اطراف ریشهها بهوجود میآورند که مواد غذایی و آب و فسفر را با سرعت به محیط ریشه میرسانند و ازاین طریق باعث بهبود گسترش ریشهها میشوند.
میکروارگانیسمهایی داخل ریزاندامها یا EM وجود دارند درحدود ۱۲٠ گونه هستند. در هرمیلیلیتر مقدار بیشتر از یک میلیون میکروارگانیسم وجود دارد که محیط بسیار خوبی را برای رشد ریشهٔ گیاه بهوجود میآورد.
و علاوه براینکه مواد غذایی را آزاد میکند و بهموقع در اختیار ریشهٔ گیاه قرارمیدهد، یک شبکهٔ وسیع در محیط پیرامون ریشه بهوجود میآید این شبکهٔ ریشهای مواد غذایی را بهخوبی دراختیار ریشهٔ گیاه قرار میدهد.
همینطور از تبخیر جلوگیری میشود و مادههای غذایی بهویژه آهن و فسفر را در اختیار گیاه قرار میدهد.
این سیستم و میکروارگانیسمها مواد غذایی را بسیار خوب در اختیار گیاه قرارمیدهدوباعث افزایش رشد محصولات و درختان میشود.
مرحلهٔ سوم: در این مرحله باید توجه کنیم که ساختار کاپیلاری یا مویرگی خاک را در محل کشت زمانیکه چاله را حفر میکنیم، تخریب نکنیم.
باید چالههارا طوری حفر کنیم که ساختار خاک کوبیده نشود و ریشههای رشدیافته تغییر شکل ندهند. در بخشهای کوبیده شدهٔ خاک حرکت آب در خاک بهخوبی انجام نمیشود.
مرحله چهارم: بعد از اینکه نهال را تهیه کردید و تمام مواردی که در بالا گفتیم را رعایت کردید، واتر باکس را روی نهالها قرار میدهیم.
۲۵لیتر آبیاری میکنیم. پس از آن ۱۵لیتر آب را در مخزن جعبههای واتر باکس میریزیم. پس از این آبیاری تا یکسال هیچگونه آبیاری لازم نداریم.
در این مرحله آبی که داخل واتر باکس وجود دارد توسط فیتیله وبهصورت نم و آرام آرام در اطراف درخت و نهال پخش میشود. این آب تبخیر نمیشود به دلیل اینکه درپوش بالایی مقداری شیب دارد، آب باران و برف احتمالی داخل مخزن میریزد. نکتهٔ جالب توجه این است که بر طبق قانون نقطهٔ شبنم رطوبت هوا نیز تبدیل به قطرهٔ آب میشود و این رطوبت نیز داخل مخزن ذخیره میشود.
هزینۀ واترباکسها در روش کشت گرواسیس را باهم بررسی کنیم.
هر دستگاه واتر باکس حدود۱۳٠٠٠٠ تومان است. مدل دیگر آن نوع یکبارمصرف است که قیمت آن از ۲٠-۳٠هزارتومان متغیر است. این تغییر هزینهها بر اساس تعداد و حجم سفارشها متفاوت است و این نکته را نیز باید در نظر بگیرید که عمر و تعدادفعات مصرف انواع پلی پروپیلن بیشتر است .
برای اطلاعات به روز و راهنمایی دقیق قیمتها با مشاوران ما تماس بگیرید.
به عنوان مثال اگر هندوانه را به روش سنتی بکاریم برای رشد هر کیلوگرم حدود ۲٠٠ تا ۵٠٠ لیتر آب لازم داریم. ولی با استفاده از فناوری گرواسیس در سال ۲٠۱۵ برای هر کیلوگرم هندوانه کمتر از ۲ لیتر آب لازم بود و علاوهبرآن رشد هندوانهها نیز با استفاده ازواترباکسها سرعت بیشتری داشت. این فن آوری نه تنها صرفه جویی در مصرف آب است بلکه سرعت رشد را هم افزایش میدهد.
واترباکسهایی که دراطراف نهال وگیاه جوان قرار میگیرند، روزانه ۵٠ سیسی آب در اختیار گیاه قرارمیدهند.
این مقدار آب در حدی است که نهال و گیاه ما زنده بماند و بهقدری محیط را غرقاب نمیکند که ریشهٔ گیاه آسیب ببیند. درختها در بیشتر موارد ریشهها را به سمت آب گسترش میدهند.
واترباکسها با فرآیند مویرگی آب را به گیاه میرسانندو از تبخیر آب و از بین رفتن آبهای زیرزمینی جلوگیری میکنند، دمای اطراف ریشهها را ثابت نگه میدارندوازرشد علفهای هرز جلوگیری میکنند و یک نکتهٔ مهم دیگر این است که مانع از آسیب جوندگان میشوند.
بعد از حدود ۶-۱۲ ماه میتوانیم واترباکسها راحذف کنیم. تا این مدت رشد ریشهها بهقدری رشد پیدامیمنند که بتوانند به آبهای زیرزمینی دسترسی داشتهباشند وبدون نیاز به آبیاری بیشتر زنده بمانند.
سپس از همین واترباکسها میتوان مجدد استفاده کرد.
انواع تجزیهپذیر واترباکسها نیز در طبیعت خودبهخود تجزیه میشوند و یکبار قابل استفاده هستند.
برای پرورش و رشد یک نهال و درخت نیازداریم که به مدت ۳٠٠ روز آنها را آبیاری و مراقبت کنیم. درحالیکه در روش گرواسیس و با استفاده ازواترباکسها قادر به جمعآوری آب باران ونزولات جوی هستند.
واترباکسها برای پرورش سبزیجات و گیاهان و محصولهای گلخانهای نیز مفید هستند. اولین آبیاری در واتر باکسها وجعبههای رشد گرواسیس برای رشد یک ماه سبزیجات مناسب است. بهطور طبیعی باران و نزولات جوی و قابلیت ذخیرهٔ آن در واترباکسها این مدت یک ماهه را طولانیتر میکند.
«توضیح پدیدۀ تراکم در هوا که سیستم گرواسیس براساس آن کار میکند».
برای تعریف درستتر از طراحی واتر باکس بیایید مفهوم تراکم را بررسی کنیم. تراکم پدیده ای است که وقتی اتفاق میافتد که مقدار هوا آنقدر کم می شود که دیگر قادر به جذب و نگهداری رطوبت نیست. مولکولهای آب از فضاهای بین مولکولهای هوایی که تحت فشار هستند، خارج میشوند. درنتیجهٔ این فرآیند، بخار (برای مثال، میرایی، شبنم، مه، ابر) یا آب (مانند باران، تگرگ، برف) بهوجود میآید.
وقتیکه که مولکولهای آب از مولکولهای هوا جدامیشوند را “نقطه شبنم” مینامیم.
در زیر برخی تعریفهای که برای شناخت پدیده و طراحی واترباکسها و زنده ماندن گیاه در بیابان لازم است توضیح میدهیم.
انواع تراکم
با کاهش دما، هوامتراکم میشود (متراکمتر میشود)، که در نهایت قطرات آب قابل مشاهده را بهوجود میآورد. اکثر ما قطرههای آب را روی برگها مشاهده میکنیم ولی علت ایجاد این قطرهها باهم بسیار متفاوت هستند:
پخش شدن؛ در این نوع هوا هنوز به نقطهٔ شبنم خود نرسیدهاست و قطرهٔ شبنم قابل مشاهده نیست.
فقط هواییکه در مقابل سطح سرد قرار میگیرد، متراکم میشود و به نقطهٔ شبنم خودمیرسدو قطرههای آب را ایجادمیکند. تمام گیاهانی که در بیابان زنده میمانند و قادر به ادامهٔ حیات هستند، از همین فرآیند استفاده میشوند.
درمناطق با آب و هوای معتدل، گیاهان وقتی وارد دورهٔ خشکسالی میشوند، با استفاده از پدیدهٔ «پخش کردن» قادر به زنده ماندن هستند.
در طراحی واترباکسها از این پدیده کپی برداری شدهاست.
شبنم؛
تنها پایینترین بخش هوا در بالای خاک، در پایینترین بخش در کانالها، یا قسمتهای پایینی دره به نقطهٔ شبنم میرسند و مامیتوانیم این شبنمهای زیبا را بهصورت لایههایی بر روی گیاه مشاهده کنیم.
رطوبت زیاد؛
در تعریف رطوبت زیاد باید بگوییم که در کل تودهٔ هوا اشباع شدهاست، ولی هنوز میتوانیم در این نقطه ببینیم و دید خوب است.
ابرهایی که در اطراف قلههای کوه قراردارند؛ هوای گرمی که از شیبها بالا میآید، سردتر میشود و به نقطهٔ شبنم خودمیرسد و ابرها را بهوجود میآورد.
ابرها؛
نزدیک به زمین چون هوا گرم است به نقطهٔ شبنم نمیرسند ولی در بخشهای بالایی به دلیل سردتر شدن هوا، ابرها ایجادمیشوند.
مه؛ کل هوا به شدت از آب اشباع شده و دید بد است و نمیتوانیم بهخوبی ببینیم.
۳ نوع بارش:
مولکولهای آب شناور به یکدیگر متصل میشوند و برای شناور شدن بسیار سنگین میشوند. هنگامیکه دراثر جاذبهٔ زمین میافتند، به آن باران میگوییم.
مولکولهای آب شناور به هم متصل میشوند، به صورت توده های نامنظم یخ منجمد می شوند و برای شناور شدن بسیار سنگین می شوند. وقتی در اثر جاذبه میافتند، به آن تگرگ میگوییم.
مولکولهای آب شناور به هم وصل میشوند، تبدیل به آب بلوری (یعنی یخ) میشوند که بسیار سنگین هستند. وقتی دراثر جاذبه میافتند، به آن برف میگوییم.
جعبهٔ هوشمند یا واترباکس
این جعبهها یا واترباکس آب را به درخت و سبزیجات میرساند در حالیکه یک میکروکلیمای سالم ایجاد می کند. هر دونوع جعبه ۹۰٪ آب کمتری مصرف میکنند و میزان بقای بالای ۹٠٪ راتضمین میکنند.
محافظهای گیاه (grow safe) ازگیاهان محافظت میکنند
محافظ گیاه در برابر گرما، سرما، باد، طوفان (شن و ماسه) و چرای حیوانات هستند. علاوه برمحافظت از گیاهان، سرعت رشد رانیز افزایش می دهد
میکروارگانیسمها
میکروارگانیسمها به کود در تغذیهٔ گیاه کمک میکنند یا بهعنوان جایگزین کودها عمل میکنند. باید توجه کنید که قارچها تنها در سیستم ریشهای سالم میتوانند فعالیت داشته باشند.
از آنجا که کودها اغلب دارای نمک هستندودر خاکهای خشک باعث خشک شدن ریشههامیشوند، این قارچها جایگزین بسیار مناسبی برای انواع کودهای گرانقیمت هستند وبا سرعت بیشتری از گیاه حمایت میکنند.
متههای مویرگی
توسط متههای مویرگی چالههایی را حفرمیکنید که حالت مویرگی یا کاپیلاری ریشهها بازدهی کاشت را بیشتر میکند. برای دست نخورده ماندن خاک و درست عمل کردن سیستم ریشهها از دستگاههایی استفاده میشود. برای حفرهر چاله توسط دست برای کاشت حدود ۱۵ دقیقه زمان لازم است. در هرروز میتوان در حدود ۳۲-۴٠ چالهٔ کشت راتوسط دست ایجاد کرد.
بااستفاده از متههای مخصوص حفرچاله در روز حدود ۶٠٠٠ چالهٔ کشت رابدون تخریب ساختار خاک میتوان ایجاد کرد.
تریس دیکس (terracdixx)
تریسدیکس روشی است که در زمان کشت باواترباکس انجام میشود. توسط این وسیله تراسهای کوچکی برای افزایش نفوذ آب باران به خاک ساخته میشود. بهطور عادی فقط ۲۵٪ از آب باران در مناطق حفر شده به خاک نفوذ میکند، ولی با استفاده از تریس دیکس تقریبا ۹۰٪ آب باران و نزولات جوی قابلیت نفوذ به خاک را دارند.
هرکدام ازین پنج مرحله که معرفی کردیم مهم هستندو به رشد کمک میکنند، ولی در صورت لزوم میتوانید فقط از گرواسیس استفاده کنید و مراحل دیگر راحذف کنید.
درعوض متههای مویرگی، میتوان چالهها را با دست حفر کرد.
تریس دیکسها را با تراسهایی که توسط دست درست میکنید، جابجا نمایید.
میکرو ارگانیسم وکودها
تا امروز گرواسیس فنآوری خود را برای ازبین بردن خشکسالی در ۴۲ کشور فروختهاست.
نکته: برای استفاده از گرواسیس و همینطورهر فنآوری دیگر باید حتما موارد زیر را درنظر بگیرید:
۱- آموزش، برای یادگیری حداقل یکمرتبه باید شیوهٔ کشت توضیح داده شود. البته بهطورمعمول کاربرها بهسرعت کاربرد فنآوری را یادمیگیرند.
۲- گونهٔ مناسب را باید در محل مناسب بکاریم، برای مثال درخت سیب را نمیتوانیم در صحرای کویت و درخت انبه را نمیتوان در اروپای شمالی بکاریم. حتما باید گونهٔ انتخاب شده با آب و هوا سازگارباشد.
۳- تنوع گونهای سبزیجات را در نظر بگیریم، باید توجه کنیم که بهعنوان مثال اگر یک گونهٔ گوجه فرنگی ۲٠ کیلو محصول میدهد، با سیستم کشت گرواسیس ما باید انتظار افزایش محصول تا حد ۵٠ کیلو را داشته باشیم.
دلیل موفقیت فنآوری گرواسیس صرفه جویی آب است.
در اکثر مناطق آبهای زیرزمینی در عمق ۳ متری از سطح خاک میتوان پیداکرد. مشکل گیاهان نیز در مناطق خشک و دارای خاک فرسوده همین است که آب در عمق بیشتراز ۳ متر یافت میشود.
علاوهبراین دمای بالای هوا و بادهای شدید نیز وجود دارد. پس ازکشت در این مناطق خشک، گیاه اغلب وقت لازم برای توسعهٔ ریشههای خود را به اندازهٔ کافی برای پیداکردن آبهای زیرزمینی ندارد. به همین دلیل گیاه خشک میشودو میمیرد.
این فنآوری به گیاه و نهالها کمک میکند تا زمان رشد ریشهها تاعمق سه متری زنده بمانند.
وقتیکه گیاه به این روش کشت میشود میتواند ریشههای خود را به عمق برساند و بعد ازین مرحله دیگر قادراست بهطور مستقل به رشد خود ادامه دهد. بعدازاین که بهطور معمول یک سال طول میکشد میتوانید جعبهها را بردارید و به گیاه دیگری انتقال دهید.
پیترهاف میگوید: «اگر درختی یکبار توانسته در منطقهای رشد کند، دوباره نیز قادر به رشد در آن منطقه خواهد بود. اگر مساحت ۲میلیارد هکتار به قدری کوچک است که بتوان آن را نادیده گرفت، پس به همان میزان نیزکوچک است که بتوان کل سطح آن را زیرکشت برد».
معرفی اجزای واترباکسها
درپوش: بهسادگی میتوانید از طریق رنگ روشن درپوش آن را تشخیص دهید. رنگ و سطح درپوش با الهام از برگ نیلوفرآبی موجدار طراحی شدهاست
صفحهٔ میانی:
صفحه میانی بهمنظور جلوگیری ازورود نور و تبخیر از طریق واترباکسها و ممانعت از رشد جلبکها در بخش داخلی قراردارد. بهوسیلهٔ رنگ تیرهٔ آن قابل شناسایی است.
جعبه: بخشی ازواتر باکس و همینطور یک قاب محافظتکننده برای گیاه است.
فتیله: فتیلهها یک وسیله برای انتقال آب از داخل واترباکسها به زمین هستند.
پوشش تبخیری: یک نوع پوشش است که بهصورت مستقیم برروی زمین برای حفظ گیاه جوان از کمآبی روی زمین قرارمیگیرد. شما میتوانید را روی محل بازشدن کارتن با توجه به تعداد نهالهایی که میخواهید بکارید، روی ۱،۲ یا ۳ فشار دهید.
سیفون و درپوش:
سیفونها از بخار شدن آب جلوگیری میکنند ولی اگر در جعبه بسته باشد، همچنان اجازهٔ ورود آب به داخل جعبه رامیدهند.
محافظ باد (اختیاری): این محافظها به شما این امکان رامیدهند که جعبهها را با میخ یا پیچ در روی زمین محکم کنید.
جدول زیر اجزای یک واتر باکس را بهطور کامل شرح میدهد.
توضیح اجزای واترباکس در روش کشت گرواسیس | شکل اجزای واترباکس |
درپوش: بهسادگی میتوانید از طریق رنگ روشن درپوش آن را تشخیص دهید. رنگ و سطح درپوش با الهام از برگ نیلوفرآبی موجدار طراحی شدهاست
|
![]() |
صفحهٔ میانی: صفحه میانی بهمنظور جلوگیری ازورود نور و تبخیر از طریق واترباکسها و ممانعت از رشد جلبکها در بخش داخلی قراردارد. بهوسیلهٔ رنگ تیرهٔ آن قابل شناسایی است.
|
![]() |
جعبه: بخشی ازواتر باکس و همینطور یک قاب محافظتکننده برای گیاه است.
|
![]() |
فتیله: فتیلهها یک وسیله برای انتقال آب از داخل واترباکسها به زمین هستند.
|
![]() |
پوشش تبخیری: یک نوع پوشش است که بهصورت مستقیم برروی زمین برای حفظ گیاه جوان از کمآبی روی زمین قرارمیگیرد. شما میتوانید را روی محل بازشدن کارتن با توجه به تعداد نهالهایی که میخواهید بکارید، روی ۱،۲ یا ۳ فشار دهید.
|
![]() |
سیفون و درپوش: سیفونها از بخار شدن آب جلوگیری میکنند ولی اگر در جعبه بسته باشد، همچنان اجازهٔ ورود آب به داخل جعبه رامیدهند.
|
![]() |
محافظ باد (اختیاری): این محافظها به شما این امکان رامیدهند که جعبهها را با میخ یا پیچ در روی زمین محکم کنید.
|
![]() |
آموزش کامل و جامع کشت توسط واترباکس (گرواسیس)
مرحله ۱: آمادهسازی خاک در روش کشت گرواسیس
اولین مرحلهٔ کاشت توسط واترباکسها آمادهسازی خاک است. شما میتوانید در دونوع «باکمپوست» یا «بدون کمپوست» خاک را آماده کنید.
نکته: به این نکته دقت کنید که آماده نمودن خاک باید ۲۴ ساعت قبل ازکشت انجام شود.
چه زمانی ضروری است که ازکودها استفاده کنیم؟
اگر بخواهید در خاکی که بسیار فقیر است یا ظرفیت نگهداری آب درآن بسیارکم است کشت را انجام دهید، لازم است از کودها استفاده کنید.
بهعنوان مثال در خاک ماسهای کود هم یک منبع غذایی برای گیاه است و هم موجب نگهداری آب در خاک و مانع رفتن آب به لایههای زیرین میشود.
نکتهٔ بعد این است که مطمئن شوید کودهای استفاده شده برای گیاه و محصول شما مناسب است.
۱-۱-الف: آمادهسازی خاک توسط کمپوست ویا کود:
دستورالعملهای زیر برای کاشت با کود کمپوست در روش گرواسیس توسط واترباکسها درنظر گرفتهشدهاست.
۱- ابتدا هرگونه بافت گیاهی یا زباله را پاکسازی کنید.
سپس یک گودال حفر کنید خاک روی آن را بردارید و داخل گودال را کود بریزید. عمق گودال باید ۵۰ سانتیمتر باشد. ساختمان خاک را در بخش بیشتر از ۵۰ سانتیمتر تخریب نکنید واجازه دهید سیستم کاپیلاری یامویرگی سالم بماند.
در این بخش برای واضح شدن به تعریف سیستم مویرگی میپردازیم. این سیستم طبیعی شاملک کانالهای زیرزمینی مختلفی است که در زمان آب را به داخل زمین هدایت میکند وهمینطور بالعکس درزمانیکه زمین خشک است آب را به زمین بازمیگرداند.
داخل حفره را ازکود پرکنید برای اکثر گیاهان ۲٠لیترکودکافی است. اکر خاک شما بسیار فقیر است میتوانید کود آلی را نیز مخلوط کنید.
بعدازین مرحله روی حفره رامجدد باخاک پر کنید تا عمق حفرهٔ جدید به ۱۵ سانتیمتر برسد. اطمینان حاصل کنید که این حفرهٔ ۱۵ سانتیمتری به صورت افقی کاملا مسطح شدهاست.
مرحلهٔ۱-۱-ب: در این مرحله خاک و کمپوست یاکود را باهم مخلوط کنید.
برای این کار میتوانید از بیل استفاده کنید.
مرحلهٔ ۱-۱-ج: در این مرحله ۴سطل آب را در داخل حفرهٔ ایجاد شده بریزید.
اگر خاک شما رسی یا لومی است بایداز ۲۰ لیتر آب استفاده کنید و اگر خاک شماشنی یا زمین صخرهای است از ۴۰ لیتر استفاده کنید.
نکته: پس از این مرحله ۲۴ ساعت زمان لازم است تا خاک آب را جذب کند. پس ۲۴ ساعت زمان بدهید.
مرحلهٔ۲ سرهمنمودن یا مونتاژ واترباکسها
۲-۱- قرار دادن فتیله اولین محله در سرهم نمودن واترباکسها است.
آب از واترباکس توسط فتیله به زمین منتقل میشود. ابتدا فتیلهها رابه قسمت سوراخ پایین جعبه بچسبانید. سپس آن را تا نیمه بکشید. اکنون به قسمت پایینی جعبه نگاه کنید.
باید حدود ۱۲ سانتیمتر از فتیلهها را ببینید که بیرون آمدهاست. این بخش از فتیله را به آرامی در قسمت شکاف مشخص شده قرار دهید. فتیله را به این قسمت هدایت کنید و در نهایت کنارجعبه باید با حفرهٔ بزرگی که به شکل ۸ است تراز شود.
درپوش: بهسادگی میتوانید از طریق رنگ روشن درپوش آن را تشخیص دهید. رنگ و سطح درپوش واترباکس با الهام از برگ نیلوفرآبی موجدار طراحی شدهاست.
مرحلهٔ۲- ب: محافظ باد (اختیاری)
هنگامیکه درمنطقهای که باد شدید ویا بهمن یا شیبهای تند وجود دارد، تصمیم دارید که عملیات کاشت را انجام دهید شما میتوانید واترباکسها را بهوسیلهٔ محافظهای باد محکم کنید.
همانطور که میدانیدواترباکسها از پروپیلن که یک مادهٔ سبک است ساخته شدهاست.
برای سنگینترکردن واترباکسها میتوانید داخل آن را از سنگریزه پر کنید. حتما به این نکته توجه کنید که موادی که برای سنگین شدن واتر باکسها استفاده میکنید، ازمواد طبیعی باشند و زنگ نزنند.
در بهترین حالت میتوانید از سنگهایی که در محیط کشت وجود دارد استفاده کنید.
مرحلهٔ ۲-ج: اضافه کردن صفحهٔ میانی
درمرحلهٔ بعد برای جلوگیری از نفوذ نور خورشید، صفحهٔ میانی در داخل مجموعه قرارمیگیرد. پس از قراردادن فتیله جعبه را بچرخانید. صفحه باید در داخل جعبه قرار بگیرد وحتما در سمت بخش ۸ شکل فیکس شود. ازاینکه منفذ مربوط به آبیاری در سمت سرریز آب اضافه قراردارد، اطمینان حاصل کنید (این بخش باید به سمت شمال قرار بگیرد).
مرحلهٔ ۲-د: قراردادن سرپوش
این مرحله در مونتاژ واترباکس در روش گرواسیس گذاشتن سرپوش است. سرپوشها آب را میگیرند و آن را به ردون واترباکس انتقال میدهند. منفذهای درپوش باید با منفذهای وسط واترباکس و منفذ بخش”۸” شکل تراز باشند. به این صورت که شما باید بتوانید از قسمت پایین واترباکسها منفذ آبیاری را ببینید.
هنگامیکه از قراردادن درپوش در جهت مناسب مطمئن شدید، میتوانید درپوش را با فشاردادن در آن محکم کنید.
نکته: اطمینان حاصل کنید که درپوش را کامل فشاردادهاید ومحکم است و جدا نمیشود. در حقیقت درپوش سر جای خود باید «کلیک» کند.
حتما چک کنید که دو زبانهٔ واترباکس را که درپوش را در جای خود نگه میدارند رادر بخش میانی ببینید.
مرحلهٔ۲- ه: سیفونها را قرار دهید.
سیفونها را درکنار دهانهٔ ۸ شکل قرار دهید و اطمینان حاصل کنید که بیرون نزند. در حقیقت باید در هنگام نصب «کلیک» شود.اگر سیفونها را در جای خود درست قرار ندهید، موجب تبخیر غیرضروری آب میشود.
مرحلهٔ۳: آمادهسازی گیاه در روش گرواسیس
بخش آمادهسازی گیاه برای موفقیت درکشت بسیار مهم است. در اینجا ما فرض میکنیم که شما تصمیم دارید که یک نهال را کشت کنید.
مرحلهٔ۳-الف:
ریشهٔ گیاههای جوان قادر است برای یافتن آب به خاک، خاک رس و سنگها نفوذ کند. ریشههای اصلی در عمق زمین بهصورت عمودی حرکت میکنند تا به یک منبع آب اصلی و دائمی برسند و ریشههای ثانویه درجهت افقی برای یافتن آب رشد میکنند.
ریشههای کوچکتر و فرعی قدراتکمتری در نفوذ به خاک معمولی دارند و توانایی ورود به داخل سنگها را ندارند.
در گیاهانی که در محیط محصورتر مانند گلدانها رشد میکنند رشد عمود برای رسیدن به منبع دائمی آب متوقف میشود. علت اینکه گیاهانی که در گلدان یا لایههای بالای زمین رشد میکنند، توانایی رشد کمتری دارند همین است.
ریشههای ثانویه در حقیقت جلوی رشد عمدی ریشهٔ اصلی رامیگیرندو یا راه خود را به سمت جستجوی آبهای زیرزمینی از سر میگیرند.
دلیل اینکه خیلی ازنهالهای جوان در هنگام کشت مجدد از بین میروند نیزهمین موضوع است. حتی ممکن است محیط کشت آب کافی را داشته باشد ولی ریشهها توانایی رساند خود به آب را نداشته باشند.
خوشبختانه یک راه حل برای این مشکل وجود دارد. هنگامیکه ریشههای ثانویه هرس میشوند، ریشهٔ عمودی توانایی خود را برای رسیدن به آب دوباره بهدست میآورد. در حقیقت قسمت مهمی از موفقیت واترباکسها به این دلیل است که ریشهٔ نهالها توانایی رشد ریشههای اصلی را تا رسیدن به آب پیدامیکنند.
مرحلهٔ۳-ب: آماده نمودن ریشههای گیاه
خاکهای بالای ظرف را فشرده کنید. با انگشتان خود به آرامی خاک داخل جعبه را به سمت پایین فشرده کنید. با چاقو ۳سانتیمتر ازریشهٔ اصلی را جداکنید. اکنون شما بخشی از ریشهٔ اصلی را جدا کردهاید و. نفوذ عمودی ریشهها را مجدد فعال ساختهاید. اکنون گیاه شما آمادهٔ کشت است.
مرحلهٔ ۴: کاشت در روش گرواسیس
یک حفره برای گیاه ایجاد میکنیم.
اگر قبل از کشت یک حفره ایجاد کنیم، نتیجهٔ بهتری میگیریم. اینکار موجب رسیدن اکسیژن به زمین میشود که برای رشد گیاه بسیار مفید است. بعد از ایجاد حفره باید به فاصلهٔ ۱-۳ساعت گیاه را کشت کرد.
عمق حفرهها به اندازهٔ ریشه و نوع گیاه یا نهال مورد نظر شما دارد. اطمینان حاصل کنید که سیستم مویرگی خاک را سالم نگهداشتهاید. بهتر است برای همین موضوع خاک را بیشتر از عمق مورد نیاز حفر نکنید.
نکتهٔ مهم این است که منفذهای کشت از شرق به غرب تراز شوند. بهاین ترتیب گیاه جوان در طول روز از نور و گرمای خورشید محافظت میشود. دوگیاه باید در فاصلهٔ ۱۴ سانتیمتری از هم کشت شوند و اگر ۳ گیاه بکارید فاصلهٔ ۷ سانتیمتری کافی است.
راحتترین راه برای تعیین فاصلهٔ دقیق بین نهالها وحفرههای کشت استفاده از تبخیر است.
نکته: برای کشاورزانی که ازکود استفاده میکنند: برای بهتر کردن تغذیهٔ گیاه، حفرههای کاشت نباید به داخل لایهٔ کود شما نفوذ کند. برای گیاه بسیار ارزشمند است است که کمپوست یا کود با ریشهٔ گیاه در تماس باشد.
۴-۱: مرحلهٔ کاشت و اضافه کردن خاک
در روش کشت گرواسیس هنگامیکه حفرهها ایجاد کردید، میتوانید نهالها یا گیاه مورد نظر خود را بکارید و روی آن را با لایهٔ نازک خاک بپوشانید با دستان خود به آرامی فشار دهید.
برای فشردن خاک از ابزاری استفاده نکنید تا ساختار خاک تغییر نکند، خاک داخل واتر باکس پس از آبیاری مقداری متراکمترمیشود.
مرحلهٔ ۴-۲ الف: جوانههای جانبی را حذف کنید تا گیاه بازسازی شود.
برای جلوگیری از تبخیر لازم است تمام جوانههای جانبی را جدا ساخته و هرس کنید تا گیاه به طول ۲۰سانتیمتر برسد.
مراقب باشید که در هنگام هرس جوانهها را از بین نبرید و به گیاه آسیب نرسانید. هرس شما باید به یک ساقه منتهی شود. اکنون گیاه شما برای کشت در واتر باکس آمادهاست.
مرحلهٔ ۴-۲ ب: جوانههای جانبی را بهمنظور بازسازی گیاه درروش کشت گرواسیس حذف میکنیم.
همهٔ جوانههای جانبی را جهت جلوگیری از تبخیر توسط برگهای گیاه حذف و هرس میکنیم. باید مراقب باشید که به گیاه آسیب نرسانید و جوانهها را پیچ ندهید یا نکنید بلکه از چاقوی هرس تیز استفاده کنید. در نهایت باید یک ساقه باقی بماند که در این مرحله گیاه آمادهٔ کشت در داخل واترباکسها است.
مرحلهٔ ۵: قرار دادن واترباکسها
الف- محافظهای باد را نصب کنید.
این محافظها در واترباکسهاکه اختیاری هستند آنها را محکم روی زمین نگه میدارند. همینطور محافظها درمنطقههای صخرهای یا سنگی یا شیبهای تند یا قسمتهایی که در معرض بهمن قرار دارند مفید هستند.
ب- پوشش تبخیری را روی نهالها قرار دهید.
سپس پوشش را توسط مقداری خاک بپوشانید. برای ریختن خاک روی پوشش هرمقدار که یک تپهٔ کوچک را ایجادکند، کافی است. از محکم شدن خاک روی پوشش اطمینان حاصل کنید.

ج- یافتن جهت و موقعیت مناسب
این مطلب که واترباکسها در جهت مناسبی قرار بگیرند، موضوع مهمی است.
توجه کنید که هنگامی که نهال یا گیاه خود رامیکارید بخش ۸ شما باید در جهت شرق به غرب قرار بگیرد. همینطور منفذ آبیاری باید در جهت شمال قرارگیرد.
نکته: برای ارزیابی جهت مناسب میتوانید از قطبنما استفاده کنید. یک همچنین نشانگر روی درب واترباکسها در روش کشت گرواسیس وجود دارد که موقعیت مناسب را بهصورت واضح نشان میدهد.
وقتیکه از قرار گرفتن درست واترباکس مطمئن شدید، چند قاشق ماسه یا خاک در قسمت ۸ شکل بریزید، این کار باعث میشود که هر حفرهای بین زمین و واترباکس بسته شود.
برای کشاورزان که از محافظ باد استفاده میکنند (اختیاری):
برای بستن محافظهای باد به زمین از میخ یا پیچ استفاده کنید.
مرحلهٔ د: تا حدی واترباکس را در داخل خاک قرار دهید.
واترباکسها باید تا حدی در داخل خاک قرار گیرند و تنها درپوش و بخش کوچکی از جعبه دیده شود.
مرحلهٔ ششم: برای بار اول گیاه را آبیاری کنید.
بعد از قرار دادن واترباکسها، نیازداریم آبیاری را انجام دهیم.
۶-الف: بهطور تقریبی ۴ لیتر آب را در جعبه بریزید.
توجه کنید که آب را بهطور مستقیم از دریچهٔ ۸ شکل در جعبه نریزید، بلکه روی درب آب را بریزید تا بهطور یکنواخت آن را به سمت گیاه پخش کند.
نکتهٔ مهم: اگر آبیاری را بهطورمستقیم و از طریق دریچهٔ ۸ شکل به گیاه برسانید ممکن است گیاه آسیب ببیند یا خاک شسته شود. حتما از منبع آب کمفشار استفاده کنید.
۶-ب: پر کردن واترباکس:
پس از آبیاری گیاه، خود واترباکسها راپر میکنیم. آب توسط جعبه به زمین منتقل میشود. ۱۶لیتر (۴ گالن) آب راداخل دریچهٔ آبیاری میریزیم.
هنگامیکه واترباکس پر شد، میتوانیم با درپوش دریچهٔ آبیاری را ببندیم.
قرار دادن درپوش: در قسمت نهایی درپوش را روی دریچه قرار دهید و بچرخانید تا بسته شود.
مشخصات کیفی نهالها چیست؟
(نیمکرهٔ شمالی) قطر ساقه در ارتفاع ۱٠ سانتیمتر برای دوره کاشت از مهر تا
اسفند: ۵ میلیمتر
(نیمکرهٔ شمالی) قطر ساقه در ارتفاع ۱٠ سانتیمتر برای دوره کاشت فروردین تا
اواخر شهریور: ۸ میلی متر
(نیمکرهٔ جنوبی) قطر ساقه در ارتفاع ۱۰ سانتیمتر برای دوره کاشت فروردین تا
اواخر شهریور: ۵ میلیمتر
(نیمکرهٔ جنوبی) قطر ساقه در ارتفاع ۱۰ سانتیمتر برای دوره کاشت ازمهر تا
اسفند: ۸ میلی متر
ساقه باید چوبی باشد ، نمیتواند گوشتی باشد.
طول ساقه حداکثر طول ۲٠ سانتیمتر مناسب است.
اگر گیاهان بلندتر باشند، این بخش را هرس میکنیم. جهت رشد ریشه باید به صورت عمودی و به سمت پایین باشد. رنگ ریشه باید سفید باشد.
مقایسۀ تجهیزات لازم برای گشت گرواسیس و کشت طبیعی
بحران آب و خشکسالی یکی از مسائل مهم در ارتباط با توسعهٔ اقتصادی کشور است. درحالیکه منابع آبی کشور با محدودیت شدیدی مواجه است، برداشتهای بیش از اندازه از آب، باعث شده که این وضعیت و مدیریت آن بسیار مهم باشد.
با توجه به اقلیم منطقه «بردسکن» و کمبود آب در این منطقه، آزمایشهایی در زمینهٔ کشت گرواسیس نهال با واترباکسها انجام شدهاست.
نتایج اولیه نشان داد که در شرایط عادی نهال کاری در مناطق خشک با توجه به شرایط جوی نامساعد زندهمانی نهال ها حدود ۳٠ تا۴٠ درصد میباشد.
در حالی که کاشت نهال با واتر باکس و سیستم کشت گرواسیس در سه منطقه، زنده مانی حدود نود درصد در نهالهای کاشته شده بود و از بین گیاهان کشت شده گونه سرو نقرهای با شکست مواجه شد.
درنتیجهٔ آزمایشهایی که توسط محققان دراین منطقه انجام شد، فنآوری گرواسیس برای بیابان زدایی و گسترش گونههای گیاهی دراین منطقهها یک راه حل مفید است.
مقایسهٔ تجهیزات مورد نیازبرای کشت با شرایط عادی و فنآوری گرواسیس
درحقیقت شاید مقایسهٔ روش آبیاری گرواسیس با سایر روشها صحیح نباشد. چون واترباکسها برای شرایط بسیار سخت و بدون آب در نظر گرفته شدهاست ولی در سیستم قطرهای یا سنتی ما شرایط را بهصورت عادی و با متوسط بارندگی درنظر میگیریم. ولی فرض مادر اینجا این است که شرایط آب وهوایی و اقلیم نامناسب است و بارندگی مانند اکثر مناطق کشورمان کم است.
برای کشت توسط فنآوری گرواسیس به تأمین و تهیۀ چه مواردی نیاز دارید؟
۱- اسپور قارچ میکوریزا برای هر نهال به میزان ۱٠٠ گرم مورد نیاز است.
۲- داشتن زمین که لزومی ندارد حتما دارای خاک مرغوب باشد بلکه حتی پیشنهادمیکنیم که اراضی پست بیابانی و کوهستانی و سنگلاخ را انتخاب کنید که علاوهبراینکه با کشت دراین مناطق پوشش سبز را بهوجود آوردهاید، با هزینهای کمتر دارایی بیشتری را ایجاد کنید.
۳- انتخاب و تهیهٔ نهال سالم که دارای ریشهٔ اولیهٔ مستقیم که باید به نوع درخت باتوجه به اقلیم منطقه و مقدار بارندگی توجه کنید.در صورت لزوم ازکودهای آلی یا کمپوست نیز میتوانیم استفاده کنیم.
۴- برای هر نهال بهطور تقریبی ۶۰ لیتر آب نیاز داریم.
۵- واتر باکس یا گروباکس که این فنآوری از مواد پتروشیمی مقاوم در برابر تغییرهای حرارتی روز و شب و اشعه ماوراء بنفش تولید شده و عمر مفید آن در شرایط استفاده در محیطهای بیابان یا کوهستان تا ده سال می باشد.
در این زمان میتوانیم با هر واترباکس خریداری شده هر سال یک نهال جدید بکاریم درنتیجه در مدت ده سال برای هر واتر باکس میتوانیم ده نهال بکاریم.
برای کشت یک نهال به صورت عادی به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟
۱- در مرحلهٔ اول یک زمین مناسب با خاک باکیفیت و مرغوب نیاز داریم.
۲- به عنوان مهمترین گزینه به آب با کیفیت احتیاج داریم. نکتهٔ مهم این است که برای کشت درخت بهصورت دیم به مدت دوسال به آبیاری احتیاج داریم.
۳- باید نهال مناسب را تهیه کنیم.
۴- درصورتیکه خاک ما از نظر مواد غذایی به کودهای آلی یا شیمیایی نیاز داریم.
۵- مراقبتها در زمینهٔ کنترل آفات و بیماریهاوسایر مراقبتهای لازم در جهت کاشت نهال.
درحال حاضر قیمت این واترباکسها به ازای هرهکتار ۶-۷ میلیون تومان میشود.
این فنآوری قبل ازاینکه یک روش آبیاری محسوب شود، یک روش کشت بهشمارمیآید.
اگر برای هر هکتار۴٠٠ نهال در نظر بگیریم، هر هکتار حدود ۵-۶ میلیون تومان هزینه دارد. ۷۵ درصد از دانش آن به شرایط کشت و آموزشهایی که برای کشت واترباکسها و روش کشت گرواسیس لازم است، مربوط است و۲۵ درصد دانش آن به تولید واترباکسها ارتباط دارد.
باید توجه کنیم که درمنطقههایی که بیابانی است و رطوبت هوا نیز بالا است، خاک در عمق بیشتر از ۵٠ سانتیمتر معمولا مرطوب است. همینطور تبخیر از سطح برگ نیز دراین منطقهها کمتر است.
از طرف دیگردربیابانهای ایران شدت تابش آفتاب زیاد است، بههمین دلیل تبخیر از سطح برگها به بیشترین مقدار خود میرسد. از جهت دیگر سفرههای آب زیرزمینی بهدلیل برداشت بیرویه و عدم مدیریت صحیح، بسیار عمیق شدهاست.
اگر عمق خاک را در نظر بگیریم متاسفانه با شرایط آبهای زیرزمینی ایران شاید لازم باشد بیش از ۲ متر نیز در عمق زمین ریشهها حرکت کنند تا به آب برسیم.
بنابراین در بسیاری مناطق جهان واترباکسها شاید بازده بالایی نداشتهباشد. ولی در بیابانهایی با رطوبت بالای هوا یا در منطقههایی که سفرهٔ آب زیرزمینی حداقل در۵٠ سانتیمتری زمین باشد، بسیارمناسب است.
در نتیجه پیشنهاد میکنیم قبل از انتخاب روش کاشت حتما با مشاوران ما درتماس باشید، تا بهطور تخصصیتر شمارا راهنمایی کنند.
مقایسۀ بین سیستم آبیاری واترباکس و کشت گرواسیس و سایر روشهای آبیاری در گلخانه از نظر هزینه و سایر موارد
باتوجه به اینکه بیش از ۴۰ میلیون هکتار زمین بیابانی در کشور وجود دارد، به دلیل کم بودن بارندگی، مدیریت آبیاری یکی از مهمترین عوامل در تولید محصول است. باتوجه به کمبود آب و بیکیفیت بودن خاک در بعضی منطقهها لازم است که بهترین و بهصرفهترین روش استفاده از آب را بهویژه در کشت چه بهصورت زراعی و گلخانهای انتخاب کنیم.
تحقیقهای کمی در زمینۀ سیستمهای واترباکس و کشت گرواسیس که یک روش آبیاری فیتیلهای بهشمار میرود، انجام شدهاست.
در برخی تحقیقها روی سیب وپرتقال درصد زنده ماندن گیاه صددرصد برآورد شده، البته در آووکادو این مقدار۸۵ درصد برآورد شدهاست. اثر واترباکس را روی زندهماندن گیاه مثبت بود.
طبق گزارشها درازای هرهکتار استفاده از واترباکسها حدود۲۰۰ میلیون تومان هزینه دارد و درمصرف آب دراین روش کشت بیشتراز ۹۰ درصد صرفهجویی میشود. واترباکسها یک میکرواقلیم کوچک دراطراف ریشۀ گیاه بهوجود میآورد و باعث میشوداین محیط مرطوب و متعادل بماند. همچنین این واترباکسها یک قیم برای گیاه نیز بهشمارمیروند.
اگر بخواهیم به شکل واقعیتر به هزینههای استفاده ازاین سیستم نگاه کنیم، باید هزینههای کارگری، نوع گیاه مورد کشت و تراکم کشت هزینهها متفاوت است. بهعنوان مثال هزینۀ کارگر درکشورهای مختلف و شهرهای مختلف از ۳۰,۰۰۰ هزار تومان تا ۴۰۰,۰۰۰ هزارتومان در
ساعت متفاوت است.
نکتۀ جالب توجه این است که مصرف آب در روش کشت با واترباکس نسبت به آبیاری قطرهای بیشتر از ۹۰ درصد صرفۀ اقتصادی دارد.
هرچند آبیاری قطرهای نیزخودیک روش مناسب برای صرفهجویی آب نسب به روشهای سنتی بهشمارمیرود.
در تحقیقاتی که برای مقایسۀ آبیاری در روش واترباکس و سایر روشهای آبیاری انجام شدهاست، مصرف آب به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کردهاست. و رشد گیاه در روشهای مختلف باهم برابر بودهاست.
در آزمایشها و تحقیقها استفاده از واترباکسهااثرات مثبتی روی رشد در مناطق خشک ونیمه خشک داشتهاست.
مواردی که بااستفاده از سیستم واترباکس میتوان درآنهاصرفهجویی کرد شامل مواردزیر است:
۱- مصرف انرژی
۲- مصرف آب زیرزمینی
۳- هزینههای نگهداری
میتوانید با استفاده از نرمافزار اکسل و شرایط منطقۀ خود، سودآوری خودرا در طی ده تا ۵۰ سال آینده محاسبه کنید. برای این منظر میتوانید با مشاوران مانیز تماس بگیرید.
درمقایسۀ آبیاری قطرهای و گرواسیس، باید گفت که در آبیاری قطرهای تنها میتوان در مصرف آب صرفهجویی کرد ولی در آبیاری واترباکس نهتنها صرفهجویی میکنیم بلکه مقداری از آب را نیز ذخیره میکنیم.
در مناطق توسعهنیافته و کشورهای فقیر، افراد آب را بهصورت دستی باصرف انرژی و هزینۀ بالا به گیاه میرسانند. در برخی مناطق کویری کشوراز روش آبیاری سفالی استفاده میشود. باید تأکید کنیم که آبیاری واترباکس با آبیاری سفالی متفاوت است. هرچند شاید مقداری تشابه بین این دوروش وجود داشتهباشد.
حدود پنج سال پیش پروژهای در اسپانیا برای کاشت درخت در منطقههای بسیارخشک این کشورتوسط روش گرواسیس با واترباکس انجام شد. این پروژه با موفقیت اجرا شدهاست.
این روش در بخش خشک کالیفرنیا دردورههای خشکسالی نیز انجام شدهاست و با کاشت سبزیجات با روش واترباکس توانستند با این خشکسالی و بسیارموفقیتآمیزبودهاست.
از روش واترباکس میتوان درکاشت سبزیجات و در گلخانهها برای کشت کاهو و سیزیجات و صیفیجات هم استفاده کرد.
در جدول زیرسیستم آبیاری قطرهای و واترباکس را باهم مقایسه کردهایم.
موارد موردنیاز | آبیاری با واترباکس | آبیاری قطرهای |
هزینه و کیفیت زمین و منطقه | زمین با هر نوع کیفیت
(هزینۀ رایگان) |
زمینهای مرغوب و حاصلخیز
(هزینۀ بالا) |
منبع تهیۀ آب | نیاز ندارد | چاه یا منابع دیگر |
روش آبرسانی | از واترباکس فقط در سال اول | سیستم آبیاری قطرهای |
کودو سم | به میزان بسیارکم | به میزان زیاد |
انرژی برق | نیازی ندارد | به برق برای پمپاژ آب نیاز دارد |
مقدار آب مصرفی
در هر سال برای هر درخت |
حدود ۶۰ لیتر در روز کشت | ۱۵۰۰ تا ۱۸۰۰ لیتر |
هزینۀ هر هکتار | ۳ تا ۳میلیون و پانصد تومان | حدود ۱۵ میلیون تومان |
مزایای واترباکسها
واترباکسها نقش قیم را در کشت گرواسیس در برابر باد دارندو اقلیم وشرایط اطراف درخت را متعادلتر میکند. مزیت دیگر واترباکسها این است که علاوهبر نگهداری رطوبت پیرامون خاک حفظ میشود، از رشد علفهای هرزهم جلوگیری میشود. در نتیجه راندمان استفاده از آب در این فنآوری صد در صد میشود.
در زیر به شرح برخی ویژگیهای واترباکس میپردازیم:
– کف واترباکسها خاک پیرامون نهال یادرخت را با قطر ۵۰ سانتیمتر پوشانده و از تبخیر رطوبت خاک جلوگیری میکند.
– اولین درپوش که روی واترباکس وجود دارد، باران و نزولات جوی را به داخل مخزن هدایت میکند.
– بهدلیل تفاوت دماي درون ظرف و هواي محيط خارج از واترباکس رطوبتی که در هوا وجود دارد، برطبق قانون شبنم به شکل قطرههای آب روی درپوش اول ایجاد میشود و داخل مخزن میرود.
– یک درپوش دیگر نیزوجود دارد. این درپوش دوم به رنگ سياه است. علاوهبراینکه از تبخیرشدن آب داخل مخزن جلوگیری میکند، به علت عدم نفوذ نور به داخل واترباکسها، جلبکها قادر به رشد داخل آن نیستند.
– آبی که درون مخزن وجود دارد، توسط فتيله بطور دائم و به شکل نم به خاک محیط پیرامون نهال منتقل میشود وتبخیر نمیشود.
– واترباکسها یک اقلیم کوچک در اطراف درخت و خاک بهوجودمیآورد که به آن میکرواقلیم گفته میشود. این میکروکلیما شرایط هوایی متعادلتری داردو در شبهای سرد مناطق خشک، گرمتر و در روزهای گرم هوای خنکتری را دارد.
اگر اصول بالا را رعایت کنیم، ریشههای نهالها هرروز ۰.۵ تا ۱ سانتیمتر رشد میکندو در عمق ۲-۴ متر زمین نفوذ میکنند. در طی این مدت قارچهای مایکوریزا و میکروارگانیسمها با ریشهٔ گیاه همزیستی میکنند وباعث مرطوب شدن محیط ریشههاو رساندن مواد غذایی اصلی به گیاه میشوند.
اين فناوری در ۳۰ کشور و در آب و هوای بسیار سخت نتایجی با ۹٠ درصد زندهماندن و رشد نهالها رادارند.
از سال ۲٠۱۵ پروژهها و طرحهای موفقی دراین زمینه دراغلب کشورها اجرا شد. برخی ازین پروژهها (دیوارسبزدرمرزهای کویت، درختکاری بزرگراههای آمریکا) هستند.
• در شرایط آب و هوایی سخت که درصد زنده ماندن یا بقای گیاه در حدود ۱٠ درصداست، با استفاده از روش بدون آبیاری یا گرواسیس میتوانیم با یکبار آبیاری زنده ماندن گیاه را افزایش دهیم.
• باکاشتن درخت در مناطق دارای آب وهوای سخت، فرسایش در مناطق خشک متوقف میشود و همچنین طبیعت خود را بازیابی میکند.
درصورت به وجود آمدن پوشش سبزدر اقلیم آبهای سطحی دوباره ظاهر میشوند.
• باکاشت درخت ساکنان محلی میتوانند غذا، درآمد، میوه، چوب روغن و غیره را ایجاد کنند. موجب درآمدزایی میشود و همینطور برای تولید سبزیجات نیز با صرفهجویی بیشتر در آب مناسب است.
• کاشت با واترباکسها در روش گرواسیس با فصلهای بارندگی در تقابل نیست و در مناطق دارای بارندگی نیزمیتوان ازاین روش بهره برد.
کشت در تمام طول سال میتواند انجام شود و محدودیتی ندارد.
• برای کشت با واترباکسها از افرادمحلی استفاده میشود و همین موجب اشتغالزایی میشود.
• هرچقدر میزان درخت و پوشش سبز بیشتر باشد وبتوانیم این پوششها را احیاء کنیم، مشکل CO2 کاهش مییابد.
شرکت گرواسیس در کشورهلند است و با سازمان برنامهٔ غذا در قسمتهای خشک جهان همکاری توسط روش واترباکس میکند.
در جدول زیر تعدادی پروژههای اجرا شدهٔ این شرکت نشان داده شدهاست.
ردیف | نام محل پروژه | زمان آغاز | زمان پایان | تعدادواترباکس | نرخ بقای درخت |
۱ | شیلی | ۲۰۱۳ | ۲۰۱۴ | ۳۰۰ | ۹۰% |
۲ | آرژانتین | ۲۰۱۳ | ۲۰۱۵ | ۱۰۰۰ | ۹۰% |
۳ | هندوستان | ۲۰۱۳ | ۲۰۱۵ | ۹۰۰ | ۹۰% |
۴ | ایران | ۲۰۱۶ | ۲۰۱۸ | ۳۶ | ۸۱% |
۵ | کویت | ۲۰۱۳ | ۲۰۱۵ | ۴۰۰۰ | ۹۸% |
۶ | مراکش | ۲۰۱۳ | ۲۰۱۵ | ۹۰۰ | ۹۸% |
۷ | آمریکا | ۲۰۱۲ | ۲۰۱۴ | ۱۲۰۰ | ۸۵% |
۸ | اسپانیا | ۲۰۱۱ | ۲۰۱۵ | ۲۰۰۰۰ | ۸۸% |
۹ | مکزیک | ۲۰۱۳ | ۲۰۱۵ | ۵۰ | ۹۹% |
در زیر یکی از پروژههای اجرا شده دراسپانیا رامورد بررسی قرارمیدهیم. این پروژه نتایج بسیار عالی را در طول ۵ سال داشتهاست.
این پروژه در یکی از بیابانهای اسپانیا که ۵٠ درصد ماسه و ۵٠ سنگ دارد اجرا شد. دمای هوای این ناحیه تا بالای ۳۵ درجهٔ سلسیوس در فصل تابستان و ۱٠- درجه در زمستان میرسد.
مقدار بارش در این ناحیه ۳٠٠میلیمتردرسال است. در گرمترین روزهای سال ۲٠۱۱ عملیات کاشت در این منطقهٔ بیابانی شروع شد.
واترباکسهای استفاده شده در روش کشت گرواسیس از نوع تجزیهپذیر بودند. این نوع واترباکسها به مرور زمان از بین میروندو تجزیه میشوند.
تا سال ۲٠۱۷ نهالهای کوچک کاج به درختان سبز تبدیل شدند و پوشش بیابان تبدیل به پوشش سبز از درختان کاج شد.
نتیجههایی که ازاین پروژه حاصل شد بسیار موفقیتآمیز بود. در این منطقه که دارای اقلیم بسیارسختی است، در طی سه سال احیای منطقه انجام شد و با آبیاری تنها۱۰ لیتر پوشش منطقه از بیابانی به یک واحه و امروزه به جنگل تبدیل شدهاست. در این ناحیه حیوانات منطقه مانند حیوانات وحشی و پرندگان وحیوانات اهلی نیز احیا شد.
بهدلیل نتایج موفقیت آمیز این طرح واترباکس مجدد در مناطق دیگر این شهر اجرا شد. اکنون درختان كاج این منطقه بیش از ۲متر ارتفاع دارند. گونههای درختان دیگرمانند بلوط نیز در این منطقه کشت شد که این گونهها میوه نیزدادهاند.
به گفتهٔ پیترهوف در روش واترباکس درخت اقاقیا برای کشت بهصورت زیستتوده بسیار مناسب است.
با نگاهی به قبل و بعد از این منطقه متوجه میشویم که تاچهحد این ناحیه خشک بوده و حتی آبیاری قطرهای نیز در آن جوابگو نبود و چگونه با هزینههای کم این ناحیهٔ کویری مجدد سبز شد.
[author title=”هدیه حیاتی” image=”https://www.linkedin.com/in/hediyeh-hi-835496201″]مترجم در زمینه تخصصی مهندسی کشاورزی و علاقه مند به تولید محتوا[/author]
منابع
https://www.teachertube.com/videos/198102
https://www.groasis.com/en/technology/the-different-forms-of-condensation
https://hopelandfoundation.org/groasis-waterbox/
https://www.groasis.com/en/technology/the-different-forms-of-condensation
https://panorama.solutions/fr/building-block/triple-90-water-saving-benefits-5-building-blocks
https://www.groasis.com/en/products/receive-a-higher-water-infiltration-with-the-groasis-terracedixx
https://www.youtube.com/watch?list=PL5MDcgMmY2CXV3x-v0KCjMd1ZhglmS3tW&v=HzTB4ZDwPaI
https://inhabitat.com/groasis-waterboxx-can-grow-trees-in-any-climate-even-the-desert/
سلام، وقت بخیر، خوبین، دکتر امین قرنجیک هستم از منابع طبیعی گنبدکاووس استان گلستان، دویست هکتار اوکالیپتوس میخواهیم بکاریم، هکتاری هزار اصله، اگر نیاز به مزرعه ترویجی دارین میتونیم تا بیست هکتار را در اختیارتون قرار دهیم که تبلیغی برای شما شود و همچنین مردممنطقه نیز با این روش جدید آشنا بشن، منطقه ما به طور متوسط سیصد وپنجاه میلی متر بارندگی سالیانه نامنظم دارد، با تابستان طولانی، گرم و خشک، خلاصه کلام اینکه همه رقم جهت همکاری آمادگی داریم، ارادتمندم
باسلام وقت بخیر، با کارشناس ما ۰۹۱۰۳۰۳۰۴۳ بگیرید. ممنون
مقاله خوبی بود روش خوبی هست امیدوارم در ایران اجرا بشه
سلامممنون، قابلیت اجرایی را دارد و برای اقلیم کشورما مناسب هست
سلام فقط مارک گرواسیس دارید یا مارکهای دیگه هم دارید؟
سلام ووقتبخیر،هم مارک گرواسیس وهم مارکهای دیگه از جملهsnk موجود هست.
سلام از کجا باید تهیه کنیم؟ برای درخت زیتون هم مناسب هست؟
سلام برای تهیه واترباکس با ما تماس بگیرید. بله برای زیتون هم ازین روش استفاده میشه
سلام، ممنونم ازتون
این روش در جاهای کوهستانی کە رطوبت هوا بسیار کم است جواب میده؟ مثل کردستان
سلام بله، این روش برای مناطقی هست که شرایط آب و هوایی مناسبی ندارن و برای مناطق کوهستانی هم آزمایش شده و عملکرد خوبی دیده شده
باید در سال چند بار آب داخل واترباکسها بریزیم؟
یک مرتبه در هنگام کاشت نهال باید آب داخل واترباکس بریزیم
سلام برای درخت خرما و درختان بارده هم خوبه؟
بله برای احداث باغهای دیم مناسب هست و درختانی که به کم آبی مقاوم هستن
با سلام روش کشت گرواسیس یا واترباکس برای درختان مثمر و درخت میوههم ماربرد دارن؟
سلام و درود بله این روش کشت هم برای درختان مثمر و هم غیرمثمر هست. در آزمایشات درختان میوه در این روش با مصرف قابل توجه آب کمتر محصول وباردهی مناسبی داشتن.